Chava Rosenfarb (1923-2011) autorka wielotomowej opowieści o żydowskiej Łodzi, była jedną z najwybitniejszych pisarek tworzących po II wojnie światowej w języku jidysz. Oprócz kilku tomów poetyckich, opowiadań i esejów, pozostawiła przede wszystkim książkę pt. "Drzewo życia" o łódzkim getcie, które sama przeżyła. Opisała w niej ludzi, których znała, wydarzenia, których była świadkiem.

Mimo że powieść Rosenfarb obrazuje czas nienawiści, pogardy i śmierci, niesie przesłanie miłości i pokoju. Pisarka puentuje trzeci tom swojej wojennej historii apelem do następnych pokoleń: "(...) z błaganiem przypominam ci to stare, niewypełnione przykazanie: Nie zabijaj! Mój synu, realizując je nie wyeliminujesz śmierci ze świata natury, ale - uczyń sobie tę przysługę - nie bądź za nią współodpowiedzialny.".

Apel Chavy Rosenfarb, Ocalałej z łódzkiego getta, jest wciąż aktualny. Także dlatego jej powieść warto czytać w XXI wieku.


[Centrum Dialogu im. Marka Edelmana, 2018]