W 1964 roku Państwowy Instytut Wydawniczy przygotowywał edycję powieści "Szklana kula" Zofii Romanowiczowej, poczytnej polskiej autorki - jak pisano w krajowej prasie - "mieszkającej w Paryżu". I choć PIW z sukcesem wydał już dwie wcześniejsze książki Romanowiczowej, do wydania "Szklanej kuli" jednak nie doszło, a jej skład decyzją KC PZPR zniszczono już po wykonaniu przez autorkę korekty...

Dziś, po 57 latach, "Szklana kula" w końcu ukazuje się w Polsce.


Po ukazaniu się "Szklanej kuli" w Paryżu pisali:

"»Szklana kula« jest kulą czarodziejską. Niby o niczym, a o wszystkim. Niby bez ściśle określonej fabuły i akcji, a przykuwająca uwagę, mimo braku tego, co pospolicie - według starej terminologii - nazywa się »napięciem«; niby »rozlazła«, »nieskomponowana«, zagubiona w licznych dygresjach i wyskokach w przestrzeń i czas, a dająca konsekwentny, narastający według jakichś praw, a nawet prawideł - obraz".

Janusz Kowalewski


"Powieść Romanowiczowej »Szklana kula« uważam za jedno z najciekawszych i najoryginalniejszych dzieł beletrystycznych, urodzonych z gorzkiego pokłosia ostatniej wojny. Mimo nowości techniki i ujęcia, powieść tę wyróżnia nie tylko jej czytelność, ale i uniwersalność problematyki (...). Jako nowa, polska, choć chwalebnie dyskretna wersja Hioba powieść Romanowiczowej budzi nie tylko szacunek, ale głębokie wzruszenie myślącego czytelnika i najbardziej wymagających miłośników beletrystyki".

Józef Wittlin


"Proza Romanowiczowej nie jest obojętnym sprawozdaniem z przeżyć, jest natomiast zaangażowana, jest wołaniem, dążeniem, działaniem. Jest odsłanianiem jedynie sprawdzalnego, a więc własnego wnętrza duchowego, po to, by uświadomić czytelnikowi obecność tych samych sił i słabości, żądz i pokus w nim samym. Pisze się po to, aby zmieniać siebie i drugich".

Jan Bielatowicz


"Romanowiczowa nie »kalkuluje« swych bohaterek, nie komponuje ich życia wedle przepisanej recepty. Romanowiczowa wtapia się w nie (...). Jest nimi, czuje ich ból, ich rozpacz, czeka z nimi - na miłość, na zapomnienie, na śmierć".

Tamara Karren


[Państwowy Instytut Wydawniczy, 2021]