Książka Ryana Holidaya jest zbiorem króciutkich biografii 26 przedstawicieli stoicyzmu, począwszy od założyciela tego nurtu w filozofii, Zenona z Kition, który żył w latach 334-262 p.n.e., do najwybitniejszego jej przedstawiciela i praktykanta – Marka Aureliusza, żyjącego w latach 121-180 n.e. Mamy więc przekrój przez przez pół wieku historii starożytnej i rozwoju popularnej do dziś filozofii stoickiej. Podstawą tej filozofii było propagowanie wartości moralnych, takich jak odwaga, mądrość, sprawiedliwość. Stoicy dążyli do samodoskonalenia. Ich mantrą było: "Jeśli to nie jest dobre, nie rób tego. Jeśli to nie jest prawdą, nie mów tego".

Ojczyzną stoicyzmu była Grecja. O tym, jak wielkim szacunkiem cieszyli się filozofowie w tym kraju, najlepiej świadczy misja dyplomatyczna, w której brali udział w roku 155 p.n.e. To właśnie w ręce filozofów Grecja złożyła swój los, wysyłając ich do Rzymu, by negocjowali nałożoną na nią wysoką karę pieniężną, której Grecy nie byli w stanie zapłacić. Misja odniosła sukces, kara została kilkakrotnie zmniejszona, a stoicyzm zapuścił korzenie w kraju, który dotychczas był nastawiony wrogo do każdej filozofii.

Nie minęło wiele czasu, a stoicyzm zadomowił się w Rzymie na dobre. Za czasów Republiki przedstawiciele tej filozofii byli senatorami, doradcami generałów, brali udział w bitwach, a także w przewrotach politycznych. Kiedy powstało Cesarstwo Rzymskie, byli nauczycielami i doradcami cesarzy. Nie zawsze była to wdzięczna czy bezpieczna misja. Nie zawsze odnosili sukcesy. Największą porażkę na tym polu poniósł Seneka, nauczyciel i towarzysz Nerona. Największy zaś sukces odniósł Juniusz Rustyk, nauczyciel, doradca i prawa ręka Marka Aureliusza.

Marek Aureliusz zamyka plejadę starożytnych stoików. Cesarz-filozof, który pracował nieustannie nad własnym charakterem i starał się być władcą praworządnym i etycznym; największa gwiazda wśród stoików, autor „Rozmyślań”, które służą nam do dziś przykładem w trudnym procesie samodoskonalenia.

„Stoickie ścieżki życia“ są kompilacją wiedzy o filozofii stoickiej na tle historii starożytnej Grecji i Rzymu. Warto mieć tę książkę pod ręką i korzystać z zawartej tu wiedzy, gdy przyjdzie nam ochota na bliższe zapoznanie się z pracami poszczególnych przedstawicieli tej filozofii. Warto przyjrzeć się bliżej starożytnym wyznawcom idei, które leżą u podstaw naszej kultury i które ukształtowały wiele wybitnych postaci historycznych. I do dziś są drogowskazem, jak żyć w zgodzie z własnym sumieniem, jak pracować nad swoim charakterem i jak najlepiej wywiązywać się z obowiązków, które narzuca nam życie w społeczeństwie, wśród innych ludzi.

Ocena: 6/6