Reportaż ze strajku 1988 roku w Hucie im. Lenina. 26 kwietnia 1988 r. w nowohuckim Kombinacie Metalurgicznym rozpoczął się strajk. Oprócz postulatów płacowych protestujący wysunęli żądania o charakterze politycznym.


Od wydawcy (fragment):

"Książka, którą oddajemy do rąk Czytelników, jest reportażowym zapisem przebiegu strajku w nowohuckim Kombinacie Metalurgicznym im. Lenina. Autor - młody niezależny dziennikarz - w oparciu o relacje uczestników i osób wspierających strajk oraz dokumenty, a także własne obserwacje z miejsca wydarzeń odtwarza treść i atmosferę owych 9 dni, które co prawda nie wstrząsnęły Polską ani tym bardziej światem, ale które podziałały jak kamień rzucony na powierzchnię zatęchłego stawu - pobudziły od nowa nadzieję".

Warszawa, lipiec 1988


Od autora (fragment):

"Nie jest to reportaż o ludziach nadzwyczajnych. Ale też nie jest o ludziach zwyczajnych, o tuzinkowych mieszkańcach PRL o tzw. Milczącej większości - »świętej krowie« i rządu, i opozycji. To historia o robotnikach, którzy postanowili być gospodarzami na swoim, bo wiedzą, że takie właśnie jest ich naturalne prawo i obowiązek.

Jest to również opowieść o tym, jak władza, panicznie bojąc się strajków, jednocześnie rozdmuchuje protesty robotnicze i wbrew - logicznie myśląc (choć w kręgach władzy zwyczajna logika przyjąć się nie może) - swoim interesom zmusza robotników do radykalizacji postaw i nastrojów. Ten strajk można było wygasić pierwszego dnia, wcale nie uciekając się do perswazyjnej właściwości zomowskiej pałki. Ale wówczas byłby to temat na kilkukartkowy reportaż do »Trybuny Ludu«, o politycznej mądrości komunistów. Powstałby swoisty panegiryk, tyle że najpierw trzeba by mieć kogo chwalić.

Być może nowohucki strajk będzie kiedyś traktowany jako zaledwie marginalny przyczynek do naszych dziejów współczesnych. Ale teraz, w połowie 1988 roku to, co przez kilka wiosennych dni działo się w Kombinacie Metalurgicznym, stanowi ważny punkt odniesienia w myśleniu o przyszłości i związanych z nią oczekiwaniach. Choćby dlatego warto wiedzieć, co w Hucie im. Lenina naprawdę się stało".

Czerwiec 1988


Paweł Smoleński. Polski dziennikarz, reporter i pisarz. Współpracownik pism drugiego obiegu oraz paryskiej "Kultury". Autor kilku książek o tematyce politologicznej. W 2012 roku odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski


[Wolne Pismo "Most", 1988]