To jest książka o miłości.
"Gdy wracałem przez Flinders, widzę w świetle księżyca cienie trzech zwierząt z długimi uszami i jeszcze dłuższymi nogami.
Pokazały się gwiazdy.
Zobaczyłem zające w księżycowym blasku i wejrzałem w niebo.
Zaznałem prawdziwego pokoju na ziemi"[1].

To niesamowite, jakie wspaniałe książki przyrodnicze trafiły mi się na początku roku!
Zachwyciło mnie, jak cudownie można pisać o zwykłym polu, kawałku ziemi, na której rośnie pszenica i polne kwiaty, mieszkają tam zające, kuropatwy i mnóstwo owadów.

Co w tym niezwykłego?
Ano to, że takich pól w Wielkiej Brytanii nie ma za wiele - sam autor nazywa swych sąsiadów Chemicznymi Braćmi, bo właśnie w chemizacji rolnictwa widzi główną przyczynę zaniku bioróżnorodności Wysp.
Lewis-Stempel jest rolnikiem z dziada pradziada. Prowadzi coś, co nazwalibyśmy gospodarstwem ekologicznym - dzierżawi kawałek pola i postanawia uprawiać go tradycyjnymi metodami. Obsiewa je ręcznie, sieje też polne kwiaty, "zaprasza" kuropatwy, zające, lisy i pustułki, by na nim zamieszkały. Zżęte zboże ustawia w snopki i - uwaga - młóci je ręcznie przy użyciu cepa!
To wszystko jest okazją do obserwacji przyrody, a autor zachwyca się każdym stworzeniem. Poszukuje dżdżownic, nasłuchuje ptaków, kibicuje zającom w ich codziennych sprawach, pochyla się nad roślinami, które inni uważają za chwasty.

Wszystko to opisane jest pięknym językiem - brawo także dla tłumaczki, pani Hanny Jankowskiej! - z wieloma nawiązaniami do angielskiej poezji (nieznanej i pięknej), do dziewiętnastowiecznych kalendarzy rolniczych, dzieł pisarzy, opiewających wiejskie regiony.
Autor mówi nam coś ważnego, co także zwykle radzi swoim czytelnikom na spotkaniach autorskich. Jeśli chcesz obserwować przyrodę, po prostu wyjdź na dwór. I już tam zostań.

Czego jeszcze można dowiedzieć się z tej książki? Na przykład jak działają skrzypce do siewu. Lewis-Stempel korzysta czasem ze starych technik i sprzętu, a ponadto opisuje zapomniane zwyczaje, związane z pracami rolniczymi. A wszystko z ogromną miłością i szacunkiem do natury.

Podsumowując - ta książka jest pamiętnikiem, zapisem wspomnień, literackim kalendarzem życia wcale-nie-nudnego pola, które transformują następujące po sobie pory roku, a tytułowy szarak to tylko jeden z wielu występujących w niej bohaterów.

[1] John Lewis-Stempel, "Szarak za miedzą. Prywatne życie pola", Wydawnictwo Poznańskie, 2021, s. 308.