"Książka, którą oddaję do rąk Czytelniczek i Czytelników, jest próbą przyjrzenia się bliżej szkołom demokratycznym. Jest kilka powodów, dla których warto to zrobić. Przede wszystkim, analiza nowatorskich przedsięwzięć edukacyjnych, a takimi z pewnością szkoły te są, stanowi jeden z kluczowych obszarów zainteresowań pedagogiki jako dziedziny wiedzy. Pozwala odsłonić przesunięcia dokonujące się w sposobach rozumienia tego, czym jest edukacja, przyjmowanych koncepcjach dziecka oraz relacji między dziećmi i dorosłymi, i organizacji procesów uczenia się. W przypadku badania szkół otwarcie opowiadających się za wartościami demokratycznymi, jako fundamentem swojej organizacji i działania, analiza dostarcza także wiedzy na temat rozumienia demokratyczności oraz możliwości i wyzwań związanych z przekładaniem tej kategorii na codzienną praktykę edukacyjną. Wreszcie, badanie alternatywnych inicjatyw edukacyjnych w początkowym okresie ich istnienia, jak miało to miejsce w opisywanym tu przypadku, ma dodatkową wartość, ujawniając to, czego w opisach sprawdzonych, ugruntowanych, »wyczyszczonych« z wątpliwości modeli już nie widać. Pozwala dostrzec rzeczywistą pracę, która prowadzi do ich zbudowania, odsłania dynamikę tego procesu, wpisane weń relacje władzy, ciągłe eksperymentowanie, próby zakończone powodzeniem, ale i porażki, stając się świadectwem zaangażowania i wysiłku realnych ludzi działających na rzecz edukacyjnej zmiany.

Szkoły demokratyczne to szczególnego rodzaju alternatywa edukacyjna. Są efektem oddolnego zaangażowania rodziców, którzy podejmują aktywność w reakcji na identyfikowane przez siebie i uznawane za nierozwiązywalne problemy w systemie edukacji publicznej. Prowadzona przeze mnie analiza tych inicjatyw edukacyjnych wpisuje się w dyskusję nad wpływem neoliberalizmu na rodzinę i oświatę oraz nad przeobrażeniami praktyk rodzicielskich. Daje też wgląd w aktywność i świadomość edukacyjną części polskiego społeczeństwa oraz sposoby i uwarunkowania partycypacji rodziców w życiu społecznym".

ze wstępu


Katarzyna Gawlicz - pracownik Dolnośląskiej Szkoły Wyższej.


[Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej, 2020]