Książka zawiera cztery eseje, które łączy zasadnicza tematyka: związek myśli, literatury z egzystencją. Tytułowy esej autor poświęcił relacji między pamięcią i jednostkowym istnieniem: opisuje zapominanie jako wyrażenie zgody człowieka na unieważnienie własnej historyczności; ze świadomością naiwności sprzeciwu autor broni racji odmowy. "Moja babka, mój dziadek, nasza samotność" opowiada o sposobie istnienia przeszłości, której już nie ma: autor podejmuje próbę włączenia refleksji o śmierci w przeżywanie życia. "Chłopcy z Cimoka. Opowieść nierozwojowa" to dzieje pokolenia, któremu przyszło żyć w cywilizacyjnej zmianie, wyrzekać się własnej kultury; centralnymi problemami są tu: jednostkowość istnienia, zapoznawanie zmysłowości doświadczania świata, zmaganie się z jałowością słowa. Zamyka książkę "Pożegnanie", poświęcone uzależnieniu bytu od niebytu i walce człowieka z nicością jako narzędzie idei życia.

Eseje Stefana Szymutki okalają szkice Tadeusza Sławka i Krzysztofa Uniłowskiego. Podjęcie przez nich dialogu z autorem przekształca "Nagrobek ciotki Cili" w dyskusję o sprawach najważniejszych.


[Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2001]