Ta książka to dokument niezwykły. Pokazuje, na kanwie osobistych przeżyć mieszkańca Zyndranowej, skomplikowane losy ludności łemkowskiej. Autor - Teodor Gocz - urodził się w rodzinie pisarza wiejskiego. Uczęszczał do szkoły, gdzie zaprzyjaźnił się z żydowskim chłopcem, Samuelem Olinerem. W czasie okupacji Żydów zyndranowskich wymordowali Niemcy, mały Oliner ocalał i znalazł schronienie w polskiej rodzinie. Po wojnie wyemigrował do USA. Minęło wiele lat, zanim mógł przyjechać do rodzinnej wsi i spotkać się z kolegą szkolnym. Rodzina Teodora Gocza została wysiedlona w ramach akcji Wisła, a on sam trafił do więzienia, niesłusznie oskarżony o kontakty z UPA. Kiedy go zwolniono, dostał powołanie do wojska i prawie dwa lata odbywał służbę w batalionach górniczych. Potem wrócił do Zyndranowej, ale znów go aresztowano pod zarzutem propagowania nacjonalizmu ukraińskiego.

Ostatecznie, po latach pobytu na ziemiach odzyskanych, dopiął swego i zamieszkał w Zyndranowej, założył rodzinę, zbudował dom, a dziełem jego życia stało się utworzenie Muzeum Kultury Łemkowskiej - placówki znanej obecnie w całej Europie. Teodor Gocz określa siebie jako Rusina, albo Łemkę spod Beskidu.

Dramatyczne epizody z jego życia mogą być materiałem na sensacyjny film. Wspomnienia Gocza ukazały się w dwóch wersjach językowych: łemkowskiej i polskiej. Są najpełniejszym obrazem współczesnej historii Łemkowszczyzny.


[Wydawnictwo Chemigrafia, 1999]