Książka "Nie ma Boga oprócz Allacha: Powstanie, ewolucja i przyszłość islamu" to bestseller, który został przetłumaczony na 13 języków i zdobył wiele nagród. Nie dziwię się. To bardzo rzetelne i ciekawe kompendium na temat Arabów skupionych wokół Mekki w czasach wczesnego średniowiecza, Mahometa i jego rodziny (w tym pierwszej dużo starszej od niego żony i kolejnej nieletniej, nawet nie nastolatki…), pierwszej ummy -ponadplemiennej społeczności muzułmańskiej- w Medynie, historii powstawania islamu, różnic pomiędzy szyitami, sunnitami i wyznawcami sufizmu, historii rozwoju kalifatów i współczesnych odłamów tej religii.

Autor Reza Aslan, jest prawie moim rówieśnikiem, urodził się 3 maja 1972 roku w Teheranie. Jego rodzina przybyła do Stanów Zjednoczonych, uciekając przed irańską rewolucją; on sam miał wtedy 7 lat. Dorastał w San Francisco Bay Area i intensywnie poszukiwał swojej tożsamości religijnej. Będąc nastolatkiem porzucił islam i związał się z ewangelicznymi chrześcijanami, ale po kilku latach powrócił do wiary przodków. Studiował na Harwardzie politologię, uzyskał doktorat z socjologii religii. Jego rozprawa nosiła tytuł „Globalny dżihadyzm jako ponadnarodowy ruch społeczny: ramy teoretyczne”. W 2000 r. Aslan został mianowany profesorem, stając się pierwszym w historii tego kraju wykładowcą islamu w pełnym wymiarze godzin. Jest też pracownikiem naukowym w Centrum Dyplomacji Publicznej Uniwersytetu Południowej Kalifornii oraz redaktorem współpracującym z "The Daily Beast". Jego wiedza o islamie jest ogromna, a przy tym pisze prosto i zrozumiale.

W książce, poza historią powstawania państw muzułmańskich, jest wiele ciekawych współczesnych wątków, np. dotyczących telewizyjnych i internetowych kaznodziejów wydających fatwy (czyli opinie prawne) często sprzeczne ze sobą, roli kobiet w islamie i muzułmanek -feministek, oddolnych religijnych ruchów reformatorskich (autor porównuje je do reformacji zapoczątkowanej przez Marcina Lutra), opozycji panislamizmu do nacjonalizmów państwowych.

Bardzo polecam wszystkim tym, którzy chcą dobrze poznać to, co łączy wszystkich wyznawców islamu, czyli 5 filarów wiary. Reza Aslan opisuje dokładnie salat (rytualną modlitwę), zakat (jałmużnę), sawm (post podczas ramadanu), hadżdż (pielgrzymkę do Mekki) i oczywiście szahadę, czyli wyznanie wiary - „Nie ma Boga oprócz Allaha, a Mahomet jest jego prorokiem”. Polecam też tym, którzy chcą poznać, czym różnią się dziś muzułmanie na świecie, bo traktowanie ich jak jednorodnej grupy jest tak samo bezsensowne jak wrzucanie do jednego worka amiszów, prawosławnych, kalwinów, mariawitów, rzymskich katolików, zielonoświątkowców i mormonów.

Warto dodać, że książka ma dobry indeks, słownik najważniejszych terminów i ciekawy spis bibliograficzny.