Krzyżtopór to miejsce wyjątkowe, niemal bajkowe. Zamek przez stulecia spowiły legendy wyrosłe na gruncie niewyczerpanych pokładów wyobraźni tych, którzy go odwiedzali i ulegali jego nieodpartemu urokowi.

Ród Krzysztofa Ossolińskiego wygasł jeszcze przed "potopem" szwedzkim. Zabrakło spadkobierców, zainteresowanych czy też mogących sprostać utrzymaniu spuścizny. Budowla popadała w ruinę, ale jej mury oparły się czasowi. Przetrwały w zawieruchach dziejów, dając dziś świadectwo dawnej wielkości.

Przedstawiam tu historię zamku będącego jedną z najwspanialszych XVII-wiecznych rezydencji magnackich. Analizuję informacje podawane w legendach odnoszących się do genezy jego projektu, jak i opisujących niezwykłe wyposażenie budowli. Przedstawiona rekonstrukcja architektoniczna jest kreacją autorską. Zapraszam do lektury.

Tomasz Kuls


[Wydawnictwo TEKA Tomasz Kuls, 2014]