"Krzyżacy" są powieścią historyczną Henryka Sienkiewicza należącą do kanonu literatury polskiej i światowej. Jej akcja rozgrywa się w czasie największej świetności Królestwa Polskiego, w początkowym okresie unii polsko-litewskiej na przełomie XIV i XV wieku. Autor przedstawia dzieje konfliktu z zakonem krzyżackim, uwieńczone zwycięstwem polskiego oręża w bitwie pod Grunwaldem w 1410 roku. Przy pisaniu powieści Sienkiewicz oparł się na licznych źródłach i opracowaniach historycznych, zarówno polskich jak i zagranicznych. Rekonstrukcja ważnych wydarzeń czy postaci historycznych jest w książce doskonale udokumentowana, niemniej na podstawie autentycznej historii Sienkiewicz kreuje własnych bohaterów i buduje wątki powieściowe. Obok króla Władysława Jagiełły, wielkiego mistrza zakonu Ulricha von Jungingena, księcia Witolda czy rycerza Zawiszy Czarnego pojawiają się charyzmatyczne postacie sienkiewiczowskie: Jurand ze Spychowa i jego córka Danusia, Zbyszko z Bogdańca czy rycerz Maćko. W wielką historię wplecione są wzruszające historie bohaterów, jak opowieść o zmaganiach Juranda z podstępnymi Krzyżakami czy dzieje tragicznej miłości Zbyszka i Danusi. Przede wszystkim, Sienkiewicz nadaje powieści antyniemiecką wymowę i tworzy wyidealizowany obraz Polaków, pragnąc w ten sposób zareagować przeciwko germanizacji prowadzonej przez władze zaboru pruskiego, a także podnieść na duchu naród we współczesnych mu czasach zaborów.

Lektura dla klasy VII i szkół średnich


Henryk Sienkiewicz (1846-1916), znany również pod pseudonimem "Litwos", jeden z najwybitniejszych powieściopisarzy i nowelistów polskich drugiej połowy XIX wieku. W Polsce olbrzymie uznanie i autorytet społeczny zjednały mu przede wszystkim powieści historyczne o silnych tendencjach patriotycznych, pisanie "ku pokrzepieniu serc". W "Trylogii" przedstawił barwny obraz życia, obyczajów i wojen w XVII-wiecznej Polsce, w "Krzyżakach" na romansowym tle opisał wydarzenia rozgrywające się pod rządami Władysława II Jagiełły, zaś w "Quo vadis" stworzył bardzo sugestywną wizję upadku imperium Rzymskiego za panowania Nerona. Jako autor nowel (m.in. "Janko Muzykant", "Latarnik", "Sachem") poruszał problemy społeczno-obyczajowe w duchu pozytywistycznym. Ma również w dorobku popularną powieść dla dzieci i młodzieży - "W pustyni i w puszczy".

W 1905 został laureatem Nagrody Nobla.


[Siedmioróg, 2017]