Wielu ludzi obnosi się otwarcie i czasem dość nachalnie ze swoimi przekonaniami (np. tymi religijnymi). Robiąc to, ludzie Ci nie zdają sobie sprawy, że czynią tak, głównie dlatego, że inni ludzie im na to, z różnych powodów, pozwalają. Prawie nikt z tych gorliwców nie chcę zrobić prostego eksperymentu myślowego i postawić się w sytuacji, w której tego typu zachowanie ściągnęło by na na niego i jego braci w wierze najcięższe kary. Wtedy pozornie niezachwiana wiara wielu z nich zostałaby poddana niezwykle ciężkiej próbie. Tak właśnie stało się z Japońskimi chrześcijanami (dokładnie z katolikami) w ostatnich latach XVI wieku i trwało z podziwu godną żelazną konsekwencją do połowy wieku XIX. O tych wydarzeniach, ale także i tych, które je poprzedziły opowiedział brytyjski orientalista, pan Jonathan Clements, w swojej książce pod nośnym tytułem ''Samuraje Chrystusa'' (link: Samuraje Chrystusa: Prawdziwa historia kierowanego przez samurajów buntu japońskich chrześcijan (Clements Jonathan)). Wiek XVI jest okresem szczególnym w historii całej Japonii z wielu powodów. Nastąpiło wtedy zbrojne i dość mocno krwawe zjednoczenie kraju przez znakomitego wodza, ale ponurego człowieka, Toyotomiego Hideyoshiego, a także do kraju tego dotarli też europejscy misjonarze przynosząc ze sobą materialne, jak i duchowe nowinki.

Pan Clements na początku każdego rozdziału zwięźle przedstawia czytelnikowi dzisiejszy, znaczy z 2016 roku, opis miejsc, związanych z wydarzeniami, o których pisze. Jest to bardzo dobry krok w kierunku budowania ciekawej narracji o powstaniu japońskich katolików. Jedyne co mam do zarzucenia autorowi jest zbytnie przypisywanie wagi do jednego incydentu z zagranicznym statkiem o nazwie San Felipe z 1596 roku, który rzekomo przesądził o drastycznej zmianie nastawienia władz japońskich do cudzoziemców w ogóle, a katolików w szczególe. Zgadzam się tutaj z innymi badaczami tego zagadnienia, takimi jak Achmed Iskenderow, którzy dowodzą, że o zupełnej zmianie stosunku władz japońskich do katolików w ich kraju przesądziła niechęć ze strony portugalskiej do podzielenia się z japońskimi gospodarzami szczegółami technicznymi nowoczesnych, w tych czasach, okrętów. Po zrozumieniu, że niczego na tym polu nie da się osiągnąć srogi Taiko Toyotomi Hideyoshi zdecydował się rozprawić się ostatecznie z nieposłusznymi i nie skłonnymi do współpracy katolikami. Tak też uczynił, wypędzając misjonarzy oraz prześladując okrutnie tych katolików, którzy w Japonii zostali. Następujące po nim rządy rodu Tokugawa były w tym postanowieniu bardzo konsekwentne.

Wspomniane powyżej trudności wraz ze złym zarządzaniem na poziomie lokalnym, sprawiły, że japońscy katolicy chwycili za broń i skierowali ją przeciwko legalnej władzy. Dzielni i twardzi powstańcy zakończyli swoje żywota, jako dzielni obrońcy przegranej sprawy w zamku Hara, zdobytym przez wojska rządowe. W zdobyciu tego zamku pomogli Japończykom holenderscy protestanci, którzy, także za to wsparcie, przez długie lata mieli monopol (jako jedyni Europejczycy) na handel z Cesarstwem, który odbywał się poprzez miejsce, zwane Dejima (sztuczna wyspa usypana jeszcze przez Portugalczyków). Jest to świetny przykład na to, że nie ma żadnego solidaryzmu między grupami religijnymi, bądź etnicznymi, jeśli w grę wchodzą wymierne korzyści materialne.

Trzeba zauważyć, że ta prześladowana, tak bezwzgłednie, wspólnota przetrwała w ukryciu do dzisiaj, co świadczy o trwałych owocach pracy Portugalczyków na japońskich wyspach.

Jest to warta lektury pozycja, która wraz z pracami takich historyków, jak pan Iskenderov, świetnie przygotowuje czytelnika na przygodę z książkami pokroju tych, które wyszły spod pióra pana Clavell'a.