Pewnego dnia do wujostwa we wsi Krasnystaw przyjeżdża Adam. Stęsknieni i zatroskani ciotka i wuj witają go bardzo serdecznie i przygarniają. Potem z relacji Adama i tych dwóch osób z jego rodziny dowiadujemy się, że Adam ma dopiero 14 i jest on… uczestnikiem Powstania Warszawskiego.
Opisuje swe losy, przeżycia związane z walkami w Powstaniu, dzielne znoszenie niedostatków wojny, przedzieranie się przez ruiny.
Rodzina zapisuje go do szkoły, do klasy VII a.

Przygarnięty przez wujostwo z dnia na dzień stara się złagodzić wspomnienia ze swego życia, cieszyć się nową jego częścią, a nawet… staje się zaczątkiem nowego życia swojej nowej klasy.
Jego postępowanie - bohaterskie losy powstańcze, ale też krasnostawskie stawanie w obronie słabszych, pomocy im - budzą wielki podziw i stawiają Adama coraz wyżej w oczach innych osób z klasy, Adam staje się wzorem dla chłopaków.
Tak oto zawiązuje się i powoli rozrasta się tytułowy Związek Sprawiedliwych: Powieść dla młodzieży (Liskowacki Ryszard).


Książka została wydana w roku 1962.
Czytało mi się ją bardzo sprawnie, jest napisana we wciągającym i frapującym stylu.

„Związek Sprawiedliwych” przypominał mi serial „Janka”, który był swoistą legendą wśród młodzieży.