Od Morza Kaspijskiego aż po szczyty Pamiru biegła trasa reporterskich wędrówek dziennikarskiego małżeństwa: Grażyny i Andrzeja Miłoszów. Zwiedzili trzy republiki radzieckie: Tadżycką, Uzbecką i Turkmeńską. Przemierzali je samochodem i samolotem, odbyli setki rozmów z najbardziej gościnnymi w świecie ludźmi, kołchoźnikami i pisarzami, inżynierami i naukowcami, weteranami walk o władzę radziecką w Azji Środkowej.

Na pustyni Kara-kum autorzy zwiedzają ruiny Merwu, twierdze i zamki cywilizacji, która istniała na tych obszarach paręset lat przed naszą erą. Opisują dzieje starożytnej Sogdy, Baktrii i Chorezmu oraz badania archeologów nad historią tych przysypanych piaskami państw. Wędrują uliczkami Samarkandy, grodu zabytkowych mauzoleów i meczetów Registanu, zwanego Forum Wschodu, miasta, w którym znajduje się grobowiec Tamerlana, a także jego wnuka, samarkandzkiego Kopernika, Uług-bega.

Idąc śladami Polaków, przedstawiają autorzy losy Czesława Putowskiego, który kierował walką z kontrrewolucją w Tadżykistanie, oraz innego Polaka – Brunona Jasieńskiego, który pierwszy przekazał światu opis burzliwego okresu początków władzy radzieckiej w tym kraju. Z relacji i spotkań wyłaniają się sylwetki tych, którzy formowali dzisiejsze oblicze radzieckiej Azji Środkowej, i tych, którzy nadal je tworzą. Ludzie więc, ich działalność, obyczaje i tradycje, a także pustynia, woda i słońce są bohaterami reporterskiej opowieści Miłoszów.

[Książka i Wiedza, 1973]