Autor: Grzegorz Sierocki


„Marcelina i Pamięć Przodków” to debiutancka powieść Izabeli Skorupki. Powieść niezwykła, magiczna, inspirująca. Trudno przejść obok niej obojętnie, gdyż w sposób bardzo delikatny i wysublimowany podejmuje ważne kwestie związane z literaturą. Adresowana do młodych czytelników, przyciągnie również dojrzałych odbiorców, albowiem znajdą w niej wiele metatekstualnych kontekstów. Napisana jest pięknym, niekiedy wręcz poetyckim językiem, co współgra z baśniowym nastrojem utworu. Zacznijmy jednak od początku.

Jedenastoletnia dziewczynka o imieniu Marcelina trafia pewnego dnia do tajemniczej krainy Bezczasu. Można powiedzieć, że przechodzi na drugą stronę lustra, by znaleźć się w zupełnie innym wymiarze. Próbuje rozwikłać rodzinną zagadkę, szukając odpowiedzi na pytanie – czym jest Pamięć Przodków? To trudne zadanie, gdyż każde odkrycie niesie ze sobą nowe wątpliwości. Bohaterka stopniowo zbliża się do poznania prawdy, bowiem tylko prawda pozwoli jej bezpiecznie wrócić do domu. Warto zauważyć, że autorka stworzyła w powieści dwa równoległe światy, ściśle ze sobą powiązane. W jednym przebywa Marcysia, w drugim – pozostali członkowie rodziny Łobzowskich. W obu toczy się walka z Kolekcjonerem. Na ich połączenie wskazują też ostatnie strony powieści, gdzie losy dziewczynki i jej najbliższych splatają się w zakończeniu.

Ciekawy wątek kryminalny nie jest bynajmniej największym atutem prezentowanej pozycji. Rodzinna historia Łobzowskich urzeka ciepłem, subtelnością, wyszukanym dowcipem. Przekazuje dość jasne wzorce zachowań, uwrażliwia na obecność drugiego człowieka. Przyjęta konwencja oniryczna „koi” duszę niczym leczniczy balsam. Co prawda gdzieś w tle czai się śmiertelny wróg Marceliny, ale ani przez chwilę nie odnosimy wrażenia, że może on rzeczywiście zawładnąć jej wyjątkowymi zdolnościami, niszcząc związek bohaterki z realnym światem.

Izabela Skorupka zdecydowała się iść pod prąd współczesnej cywilizacji. W dobie telefonów komórkowych, laptopów i innych cybernetycznych urządzeń przywraca dobre imię twórczości literackiej. Marcelina wychowuje się w tradycyjnej, wielopokoleniowej rodzinie, gdzie książka pełni rolę autorytetu, przyjaciela, moralisty. Nie tylko pobudza wyobraźnię, lecz także zachęca do kreowania nowych, fascynujących przestrzeni. Niestety, jedynie nieliczni z nas są gotowi na własną podróż w Bezczasie, o czym przypomina Pan Glessman: „Prawda znajduje się w różnych wymiarach, wszystkie są tak samo prawdziwe, realne i rzeczywiste. Są ściśle ze sobą połączone, ale w świadomości większości z nas po prostu nie ma dla nich miejsca. Ludzie nie wiedzą o ich istnieniu. Większość ludzi nie chce nawet o nich wiedzieć”[1].

Tworzenie literatury wymaga uporu i samozaparcia, bowiem słowa często wymykają się spod władzy piszącego. Wspomina o tym w swojej książce również Izabela Skorupka. Marcelina wydobywa ukryte sensy z chaosu. Proces materializowania słów zawsze niesie ze sobą uniwersalne dylematy i zapytania:

„Jest więc taki świat
nad którym los sprawuję niezależny?
Czas, który wiążę łańcuchami znaków?
Istnienie na mój rozkaz nieustanne?”[2]

Wersy Wisławy Szymborskiej odbijają się szerokim echem w debiutanckiej powieści Skorupki. „Marcelina i Pamięć Przodków” jest głośnym wołaniem w obronie literatury pięknej. Losy sympatycznej dziewczynki każą nam odnaleźć we własnym wnętrzu zwykłą i niezwykłą, tak bardzo potrzebną, a zarazem tak rzadką, dziecinnie niewinną – radość czytania.


---
[1] Izabela Skorupka, „Marcelina i Pamięć Przodków”, wyd. Axis Mundi, 2016 r., s. 161.
[2] Wisława Szymborska, „Radość pisania”, w: tejże, „Sto pociech”, wyd. Państwowy Instytut Wydawniczy, 1967, s. 5.




Autor: Izabela Skorupka
Tytuł: Marcelina i Pamięć Przodków
Wydawnictwo: Axis Mundi
Liczba stron: 367

Ocena recenzenta: 6/6