"Mimo że w Polsce trwają dyskusje co do sensowności określenia »IV Rzeczpospolita«, w jednym punkcie większość komentatorów i analityków zdaje się zgadzać – skończyła się pewna epoka. Niezależnie od oceny tego faktu – wśród elit najczęściej negatywnej – przyznaje się mniej lub bardziej pośrednio, że tym samym skończyła się także III RP. Jest to skutek wewnętrznych wstrząsów i politycznych przemian, ale także skutek przekształceń kontekstu międzynarodowego, w którym przychodzi żyć Polakom. Zamieszczone w tym tomie artykuły opisują niektóre aspekty zmiany tej zewnętrznej konstelacji – klimatu politycznego i intelektualnego. Poruszają takie sprawy jak brak zgody co do tożsamości europejskiej, nowe formy niemieckiej pamięci, stosunek Polski i Polaków do Europy i do Stanów Zjednoczonych, wreszcie przywracanie polskiej pamięci o zagładzie Żydów i trudności, na jakie napotyka polsko-żydowski dialog".

(Ze wstępu)

[Ośrodek Myśli Politycznej, 2006]