„Baczko twierdzi jak najsłuszniej, iż pytanie, czy utopia jest »prawdziwym światłem czy tylko błędnym ognikiem?«, bynajmniej nie straciło na znaczeniu. Co więcej, »może nigdy nie dyskutowano nad tym bardziej zaciekle niż w naszych czasach, które nie mogą ani żyć ze swymi utopiami, ani obyć się bez nich«. To dobry powód, aby do tematu wracać i zastanawiać się poważnie, dlaczego tak jest. »Światła utopii« to zatem coś więcej niż tylko przyczynek do historii XVIII wieku. (…) Zaproponowany w nim [przez Baczkę] sposób analizy »dyskursu utopijnego« pozostaje pod wieloma względami wzorcowy. Przede wszystkim dlatego, że w tak szerokim zakresie uwzględnia wydarzenia życia zbiorowego, a nie tylko teksty literackie: obok tego, co wyśnione, pomyślane i opisane, pokazuje to, co robione i wyrabiane; analizuje zarówno filozofię, jak i politykę, która w okresach wielkich rewolucji jawi się jako utopia w działaniu, jeśli nie »utopia u władzy«. (…) Wzorcowe jest pokazanie przezeń utopizmu w postaci, którą przez analogię do popkultury można by nazwać poputopią”.

(z posłowia Jerzego Szackiego)


Bronisław Baczko – filozof, historyk myśli społecznej, współzałożyciel Warszawskiej Szkoły Historyków Idei, tłumacz i nauczyciel wielu polskich filozofów i socjologów. Autor takich prac, jak „Rousseau: samotność i wspólnota”, „Człowiek i światopoglądy”, „Wyobrażenia społeczne: szkice o nadziei i pamięci zbiorowej”, „Hiob, mój przyjaciel: obietnice szczęścia i nieuchronność zła”, „Jak wyjść z Terroru: Termidor a Rewolucja”.

[Wydawnictwo Instytutu Filozofii i Socjologii PAN, 2016]