Książka: Finneganów tren

Rec. Monika Stojek Ocena książki: 5/6 Pisząc o Jamesie Joysie, mimo że mamy do czynienia z wielką literaturą (a może właśnie dlatego!), nie sposób uniknąć truizmów. Każdy o nim słyszał i orientuje się, jakie powieści pisał (o wierszach czytelnicy już milczą - w przypadku Joyce’a liryka zdecydowanie ustępuje miejsca prozie). Wiadomo też powszechnie, jakie chwyty preferował, jakie efekty za ich sprawą osiągał. To głównie w związku z nimi jego proza ma tyluż zwolenników, zachwalających pióro ...

Kiedy po nowatorskim, słynącym z techniki strumienia świadomości "Ulissesie" wydawało się, że nie sposób już pójść dalej, James Joyce stworzył utwór pod pewnymi względami jeszcze radykalniejszy. W 1939 roku, po siedemnastu latach mozolnego tkania "Work in Progress" (Dzieła w Toku), zanurzył czytelników w mroczną podświadomość "Finnegans Wake". Jak głosi jedna z wielu prób interpretacji, ostatnia książka Joyce’a to podróż w głąb ludzkiej, boskiej czy kosmicznej, pogrążonej we śnie zbiorowej jaźni, dla której irlandzki pisarz wynalazł specjalną mowę - symfonię skomponowaną z neologizmów i wielojęzycznych kalamburów. Z czasem ten oniryczny, wzniesiony na ruinach wieży Babel wszechświat urósł do rangi prawdziwego mitu, mającego swych zaprzysięgłych zwolenników i równie nieprzejednanych wrogów. Żaden utwór literacki nie wzbudził tylu kontrowersji - po dziś dzień "Finnegans Wake" uchodzi za najbardziej tajemniczą książkę XX wieku, a być może i całej literatury.

Dzięki brawurowemu przekładowi Krzysztofa Bartnickiego, ukazującemu się pod tytułem "Finneganów tren", z tym legendarnym dziełem może wreszcie zapoznać się polski czytelnik. Wydawca dołożył wszelkich starań, aby możliwie wiernie odtworzyć oryginalny kształt książki - jej format, czcionkę, zaprojektowaną zgodnie z sugestiami Joyce’a okładkę, oraz wywiedzioną z matematyczno-geograficznych proporcji liczbę stron, jak wiele wskazuje, zaplanowaną przez autora. W oryginale "Finnegans Wake" zawsze wydawane było w identycznej, 628-stronicowej objętości i taką objętość ma również polski przekład. Dołącza on do elitarnego klubu niewielu powstałych do tej pory kompletnych tłumaczeń tej jedynej w swoim rodzaju książki.


[Korporacja Ha!art, 2012]