STYCZEŃ
— Dziewczyna z pociągu (Hawkins Paula) (4)
Może nie jest to arcydzieło literatury światowej, ale czytałam całą noc i skończyłam o szóstej rano, więc złe też nie jest.
— Clive James "Unreliable Memoirs" (2)
Ciągnę wyzwanie 2015: pamiętnik, a właściwie wspomnienia australijskiego pisarza i krytyka, obejmujące okres od jego urodzin w roku 1939 do wyjazdu na stałe do Anglii w roku 1962, wydane w roku 1980. James pisze, że aby znaleźć sobie miejsce wśród rówieśników, wziął na siebie rolę klasowego clowna; książka wydaje się sugerować, że nadal tę rolę odgrywa. To nie tyle biografia, co zbiór chronologicznie ułożonych anegdot, przerysowanych dla komicznego efektu. Jednak wyzierająca spod nich rzeczywistość jest ponura. Ojciec Jamesa przeżył pobyt w japońskim obozie jenieckim, żeby zginąć w katastrofie lotniczej, wracając po wojnie do domu. Matka Jamesa wychowywała go samotnie. Był chłopcem inteligentnym, ale kompletnie pozbawionym empatii. Z jednej strony sam to przyznaje, z drugiej jednak trudno pozbyć się wrażenia, że jest dumny z dziecięcych eskapad, które nieodmiennie kończyły się destrukcją. Wszystkie anegdoty skupiają się na Jamesie, jego matka i inne osoby pojawiają się w książce tylko przelotnie. Większość skupia się na nieudanych z reguły eksperymentach seksualnych. Chyba najbardziej horrendalna jest anegdota o nastolatce, która sypiała z 12-letnim kolegą Jamesa. Okoliczni chłopcy za zgodą zainteresowanych zbierali się, żeby ich oglądać, a niekiedy ustawiali w kolejkę i wszyscy po kolei kopulowali z dziewczyną. Niestety, historyjki tego typu nie uaktywniają mojego poczucia humoru, jedynie współczucie dla tej quasi-fikcyjnej postaci.
Zawiodłam się więc na autorze, któremu kiedyś poświęciłam osobną cytatkę:
Clive James, "No Way, Madame Bovary"
— Kiedy Bóg był królikiem (Winman Sarah) (3)
Pierwszą połowę czytałam z przyjemnością, druga połowa trochę siadła. Książka wydaje się miejscami niedopracowana, ma jak na mój gust za dużo niedopowiedzeń.
— Błękitny zamek (Montgomery Lucy Maud) (5)
W tym roku zamierzam skoncentrować się na powtórkach. Tej podnoszę ocenę z 4 na 5.
— Janka z Latarniowego Wzgórza (Montgomery Lucy Maud) (5)

LUTY
— Emilka ze Srebrnego Nowiu (Montgomery Lucy Maud) (4)
Powtórkowo, ocena bez zmian. Chociaż nie wiem, czy sprawiedliwie, chyba nie jest gorsza od "Zamku" i "Jany", tyle że trzecia pod rząd, to entuzjazm mi trochę opadł.
— Emilka dojrzewa (Montgomery Lucy Maud) (2)
Tu się zdrażniłam i ocenę opuściłam z 3 na 2. W zasadzie powtórzenie wszystkich wątków i dowcipów z tomu pierwszego. Do tego Dean, trzydziestolatek, który zakochuje się w dwunastolatce. Kiedyś byłam jednak bardziej tolerancyjna.
— Radleyowie (Haig Matt) (4)
Lekka powieść o wampirach. Miała potencjał być powieścią nieco cięższą, gdyby położyła większy nacisk na aspekt potencjalnie alegoryczny: nieustanna walka z własnym instynktem człowieka, który urodził się z pragnieniami nieakceptowanymi przez społeczeństwo, każdego dnia musi więc albo tłamsić własne ja, albo stać się potworem. Dr Jekyll i pan Hyde, Dexter, Humbert Humbert, tyle tematów tabu można w tym ukryć. Uwaga: po kliknięciu pokażą się szczegóły fabuły lub zakończenia utworu zakończenie Uwaga: po kliknięciu pokażą się szczegóły fabuły lub zakończenia utworu.
— Anne Donovan "Buddha Da" (5)
Wyzwanie 2015: książka polecona przez przyjaciółkę. Niespodziewanie dobra powieść. Spodziewałam się lekkiej, komediowej historyjki o konwencjonalnym Szkocie z klasy pracującej, który zaczyna interesować się buddyzmem, dostałam zaś pełnowymiarową powieść z postaciami z krwi i kości, borykającymi się z rzeczywistymi problemami. Zainteresowanie buddyzmem sprawia, że Jimmy zaczyna koncentrować się na sobie i oddala od żony i córki. Liz początkowo czuje się osamotniona i zła, ale po pewnym czasie odkrywa, że nieobecność męża daje jej poczucie wolności. Anne Marie nie wie, jak poradzić sobie z konfliktem rodziców, który sprawił, że oboje trochę o niej zapomnieli. Są i narodziny, i zgony, i cały przekrój ludzkich emocji. Warto.

MARZEC
— Za obrazami w muzeum (Atkinson Kate) (3)
No nie wiem. Polecono mi tę książkę jako najlepszą powieść Atkinson. Owszem, napisana jest ładnie, ale: 1. Postaci jest mnóstwo i ciągle się w nich gubiłam. Cztery pokolenia przedstawione z wszystkimi narzeczonymi, pociotkami i innymi przydawkami. 2. Do tego niewyjaśnione tajemnice, których poznawanie byłoby przyjemniejsze, gdybym nie była już pogubiona w postaciach. 3. Ponury jest ten cykl przemocy domowej i rodzicielskich zaniedbań w rodzinie*. 4. A na koniec okazuje się, że właściwie nie wiadomo, jaka jest puenta tej całej historii. Chyba jednak Zagadki przeszłości (Atkinson Kate) podobały mi się bardziej.
*Uwaga: po kliknięciu pokażą się szczegóły fabuły lub zakończenia utworu
— Zatopiony świat (Ballard James Graham) (3)
Myślę, że gdybym przeczytała tę książkę dużo wcześniej, na początku mojej czytelniczej kariery, zrobiłaby na mnie dużo lepsze wrażenie. Teraz jednak, czytając ją, nieustannie myślałam o książkach, które robią to samo lepiej. Postapokaliptyczna dystopia? Dewolucja? Ostatni brzeg (Shute Nevil (Shute Norway Nevil)) podobał mi się bardziej. Halucynacje? Fantastyka z lat 60., która zupełnie się nie starzeje? Solaris (Lem Stanisław). Biały człowiek rządzący czarnymi? Jądro ciemności (Conrad Joseph (Conrad-Korzeniowski Joseph; właśc. Korzeniowski Józef Teodor Konrad)). [Nawiasem mówiąc, rasizm przedstawienia bandy Strangmana zapiera dech w piersiach.]
"Zatopiony świat" to pierwsza [bądź druga, zależy jak liczyć] powieść Ballarda. Wcześniej pisał opowiadania, i to czuć. Postacie są słabo rozwinięte, tematyka spłycona. Koncepcja prymitywnej pamięci — w ciągu jednej czy dwóch generacji pod wpływem warunków środowiskowych przypominających mezozoik cofamy się ewolucyjnie o miliony lat — jest ciekawa, ale trzeba ją jednak mocno pogłębić, żeby stała się przekonująca.
— Emilka na falach życia (Montgomery Lucy Maud) (2)
Tym sposobem mogę sobie w Wyzwaniu 2015 odznaczyć trylogię, chociaż z "Emilki" tylko pierwszy tom wart jest przeczytania.

KWIECIEŃ
— Jedwabnik (Rowling Joanne (pseud. Rowling J. K., Skamander Newt, Whisp Kennilworthy, Galbraith Robert)) (5)
— Wojna i pokój (Tołstoj Lew) (5)
Osobna czytatka: WOJNA i SPOJLER: dziennik lektury.
— Sarah Hall "Wolf Border" (5)
"Wolf Border" nie jest wbrew pozorom książką o wilkach. Idea ponownego wprowadzenia dzikich wilków do Wielkiej Brytanii stanowi tylko wymówkę, żeby przedstawić wycinek życia Rachel: jej powrót do Anglii, śmierć matki, ponowne nawiązanie kontaktu z bratem. Tak naprawdę jest to książka o relacjach międzyludzkich. Przede wszystkim jednak "Wilcza granica" podobała mi się z tych samych powodów, co "Haweswater" tejże autorki: lubię jej styl. Sarah Hall jest być może jedynym pisarzem, którego opisy natury czytam z przyjemnością.
— Biały Tygrys (Adiga Aravind) (4)
Gdybym miała opisać tę książkę jednym słowem, powiedziałabym: worthy. Tak jak "Wolf Border" koncentruje się na bohaterce, tak "Biały Tygrys" odwrotnie: koncentruje się na Indiach. Indie są biedne, są skorumpowane, żeby wyrwać się ze swojej kasty trzeba być gotowym na popełnienie zbrodni i poniesienie jej konsekwencji. Jest to podobny poziom posępności, co w zeszłorocznej laureatce Bookera, "A Brief History of Seven Killings". Nieźle napisane, ale przyjemności z tego niewiele.
— Piekło pocztowe (Pratchett Terry) (5)
Już myślałam, że nie muszę czytać więcej Pratchetta, kiedy Benten podstępnie wsadziła "Piekło pocztowe" do konkursu o kolekcjonerach. Żeby odpowiedzieć na pytanie dodatkowe, musiałam zajrzeć do książki, i okazało się, że to Pratchett w najwyższej formie. Moist von Lipwig jest świetnym bohaterem, a całość tak boleśnie prawdziwa w swojej krytyce pozornie wolnego, a w rzeczywistości skorumpowanego rynku.

MAJ
— Wzgórze Błękitnego Snu (Newerly Igor (Abramow-Newerly Igor)) (4)
Czytatka: Historia z Dzikiego Wschodu
— Bartłomiej Farrar (Tey Josephine (właśc. MacKintosh Elizabeth)) (4)
Przewrotna książka. Bogata angielska rodzina straciła syna, prawdopodobnie w wyniku samobójstwa, aż tu nagle któregoś dnia ów utracony syn powraca. Wydawałoby się, że należy teraz utrzymywać czytelników w niepewności – czy Brat to rzeczywiście Patrick? Tak wiele za tym przemawia! Tey podchodzi jednak do problemu od drugiej strony: poznajemy Brata, kiedy Alec Loding proponuje mu odegranie roli Patricka, który niedługo skończyłby 21 lat i zostałby spadkobiercą znacznej fortuny.
Skoro jednak wiemy, że Brat jest oszustem, powinien być bohaterem negatywnym, prawda? Nic z tych rzeczy. Brat jest sympatyczny, historia jego dzieciństwa wzbudza współczucie, a determinacja podziw. Może więc w niekorzystny sposób przedstawić rodzinę Ashby? To nie powinno być trudne: uprzywilejowani angielski bogacze, żyjący z hodowli koni w posiadłości, na którą nie zarobili ciężką pracą… Ale nie, rodzina Ashby też jest ujmująca.
Bez obaw, będzie konflikt, będzie czarny charakter, będą nie do końca spodziewane zwroty akcji; po prostu wszystko w innym miejscu, niż spodziewają się czytelnicy wychowani na książkach Christie i Sayers.
— Morderstwo przed teatrem (Tey Josephine (właśc. MacKintosh Elizabeth)) (5)
Pierwszy tom z cyklu o inspektorze Grancie. Też przewrotny, głównie dlatego, że Uwaga: po kliknięciu pokażą się szczegóły fabuły lub zakończenia utworu.
— Dzika Mrówka i tam-tamy (Perepeczko Andrzej) (3)
Przeczytane dzieciom. Kolejny dowód na to, że książki z dzieciństwa powtarzane w dorosłości tracą swój urok.
— Steven Pinker "The Language Instinct" (6)
Świetna książka, szkoda, że nie przeczytałam jej na studiach, kiedy była świeżutka i modna. Nadal jednak jest fascynująca i świetnie napisana, bardzo zachęciła mnie do czytania Pinkera.

CZERWIEC
— Adam Croft "Too Close For Comfort" (3)
Przeczytałam w Guardianie* artykuł o self-publishingowym autorze, który zdobył sobie taką popularność, że nie tylko zaczął utrzymywać się z książek, ale nawet kredyt hipoteczny spłacił. Autor pierwszą z cyklu książek o detektywach Knight i Culverhousie oferuje w Amazonie za darmo**, więc z ciekawości ściągnęłam ją i natychmiast przeczytałam. Zajęło mi to ze trzy godzinki, bo jest to bardziej rozbudowane opowiadanie niż powieść. Czyta się łatwo, ale trochę jak wprawkę w pisaniu kryminałów niż prawdziwy kryminał. Postacie są bardzo stereotypowe, a zakończenie na siłę zaskakujące. Może kolejne książki Crofta są lepsze, ale nie jestem pewna, czy chce mi się to sprawdzać.
* https://www.theguardian.com/books/2016/jun/02/adam​-croft-self-published-her-last-tomorow-story
** W wersji na Kindle https://www.amazon.co.uk/Close-Comfort-Knight-Culverhouse-Book-ebook/dp/B004I438EE
— Matka Makryna (Dehnel Jacek) (4)
Wyzwanie 2015: książka oparta na faktach.
Czytatka: Makryna prawdziwa i fałszywa
— Pokój straceń (Deaver Jeffery) (4)
— Bóg pośród ruin (Atkinson Kate) (2)
Przeczytane na klub dyskusyjny. Mam nadzieję, że nikt mnie już nie będzie zmuszał do czytania Kate Atkinson. Po dwóch jej książkach ocenionych na 2 mam serdecznie dosyć.

LIPIEC
— Skazani na Shawshank (King Stephen (pseud. Bachman Richard, Evans Beryl)) (4)
— Na ostrzu noża (Ness Patrick) (3)
Część pierwsza trylogii "Ruchomy Chaos". Po znakomitym "More Than This" nieco rozczarowująca. Historia ciekawa, ale strasznie przegadana. Czytałam mocno po łebkach.
— Hannah Rothschild "Improbability of Love" (3)
Historia pewnego obrazu. Łatwo się czyta i szybko zapomina.

AUGUST
— Patrick Ness "The Ask and the Answer" (3)
Druga część "Ruchomego Chaosu".
— Patrick Ness "The Monsters of Men" (-)
Nie przebrnęłam. Córka opowiedziała mi zakończenie. Za dużo słów!

WRZESIEŃ
— Imię róży (Eco Umberto) (6)
Powtórkowo, ocena bez zmian. Nieodmiennie jedna z moich ulubionych książek.
— Gyles Brandreth "Oscar Wilde and the Candlelight Murders" (4)
Lekkie czytadło, ale nieco przeciętne. Jako kryminał nie dorównuje w żaden sposób Conan Doyle'owi, na którym się wzoruje. Pomysł uczynienia głównym bohaterem Oscara Wilde'a ciekawy, niestety przemawiający aforyzmami Wilde sprawia wrażenie własnej karykatury, nie postaci z krwi i kości. Podobno druga część jest lepsza.
— Nick Smith "Gentleman of Fortune" (4)
Książka o piratach, druga część cyklu "Buccaneers". Dużo mniej stereotypowa, niż się spodziewałam, bardzo ciekawy główny bohater — antypatyczny, ale ciekawy.

PAŹDZIERNIK
— Graeme Macrae Burnet "His Bloody Project" (4)
Szkocja, koniec XIX wieku. Młody mężczyzna w brutalny sposób morduje trzy osoby. Jak do tego doszło? Dowiadujemy się z jego własnych zapisków na prośbę adwokata oraz dokumentów sądowych. W sumie ładnie napisane, ale nie bardzo mnie wciągnęło. Mam wrażenie, że niczego nowego się z tej książki nie dowiedziałam.
— Kolonia (French Tana) (5)
Kolejna, czwarta część cyklu "Dublin Murder Squad". Zdecydowanie mam słabość do Tany French, jej bohaterowie są naprawdę wielowymiarowi.

LISTOPAD
— Ross Poldark (Graham Winston) (4)
Niby nic takiego, ale zaraz po skończeniu pierwszej części zamówiłam drugą. Bardzo jestem ciekawa, jak się Demelza rozwinie, moja ulubiona bohaterka.
— Lindsay Eagar "Hour of the Bees" (5)
Książka, którą poleciła mi córka, i słusznie. Dwunastoletnia Carolina zmuszona zostaje do spędzenia wakacji z rodziną na farmie dziadka, któremu demencja uniemożliwia dalsze samodzielne życie, więc trzeba przeprowadzić go do domu opieki. Jak można się spodziewać, Carolina lepiej poznaje swoją rodzinę i samą siebie. Mniej oczekiwany jest zwinnie wpleciony w powieść realizm magiczny i zachęta, aby jak w "Życiu Pi" wybrać mniej lub bardziej symboliczną interpretację, zależnie od tego, co nam życie dyktuje. Po powolnym początku bardzo wciągnęłam się w tę historię.

GRUDZIEŃ
— Demelza (Graham Winston) (5)
Druga część lepsza niż pierwsza. Sporo o funkcjonowaniu kopalni i hut miedzi, trochę o medycynie - mogłoby być więcej. Trochę mnie tylko zaczyna męczyć nieustanny pech Poldarków. Mogłoby im się coś w końcu udać.
— Panie z Cranford (Gaskell Elizabeth (Gaskell E. C., Gaskell Elizabeth Cleghorn)) (3)
Wahałam się między 3 a 4. To nie jest zła książka, tylko zupełnie mnie nie wciągnęła. Do końca myliły mi się bohaterki, portrety psychologiczne są bowiem bardzo płytkie. Głównie jest to książka o konwenansach. Wolałabym jednak czytać Austen, Bronte albo genialne, choć podobne w stylu do "Pań z Cranford", książki Bensona z cyklu "Mapp i Lucia".