Książka: Srebrzynek i ja: Elegia andaluzyjska

Gdzieś w notatniku mam wypisaną listę laureatów literackich nagród Nobla, o których nie wiem nic poza tym, że dostali Nobla; oczywiście, można sobie przeczytać biogram w Wikipedii i już człowiek będzie mądrzejszy, ale nie o to chodzi, tylko o to, że nigdy mi się nie rzuciło w oczy żadne ich dzieło, a jeśli nawet, to i tak go nie skojarzyłam z nazwiskiem, bo z jakiegoś powodu dany autor nie należał do klasyków ani nawet do tych, których twórczość starały się popularyzować wszelakie media. Na tej ...

Zawodność pamięci zmusza nas do podejmowania prób zatrzymania minionych chwil na różne sposoby. Powstają pamiętniki, kręcone z ręki filmy, kolaże kolorowych fotografii. Noblista Juan Ramón Jiménez wspomnienia uchwycił w swych poetyckich miniaturach "Srebrzynek i ja. Elegia andaluzyjska". "Srebrzynek jest nieduży, kosmaty i miękki; tak pulchniutki na zewnątrz, że zdaje się cały z waty, jak gdyby nie miał kości. Tylko błyszczące dżety jego oczu mają twardość chrabąszczy z czarnego kryształu"[1]...

"Srebrzynek i ja" nie jest (...) wyłącznie, ani przede wszystkim, precyzyjnym zwierciadłem lirycznym drogiego poecie fragmentu świata i życia. Nie jest jedynie kroniką samotnych wędrówek poety i jego osiołka po ojczystych równinach Dolnej Andaluzji, wokół białego Mogueru - dawnego gniazda konkwistadorów, dziś ubogiego miasteczka ludzkich radości i smutków, występków i szlachetności. "Srebrzynek" to książka wzruszająco ludzka, humanitarna, humanistyczna; to poezja miłości, zrozumienia i współczucia. (...) "Srebrzynek" to nie tylko kronika codziennych wypraw po pokarm liryczny dla owej "duszy głębokiej i niepowszedniej", to także kronika codziennych cichych i skromnych powrotów ku równie wzruszającym dramatom prostych ludzi, dzieci, zwierząt. Właśnie przypomnieniem, symbolem, źródłem i wzorem pełnego miłości, dobroci i współczucia stosunku do otoczenia jest dla poety "przyjaciel starca i dziecka, kwiatu i księżyca, cierpliwy i rozważny, melancholijny i życzliwy" - ukochany osiołek Srebrzynek.

"Srebrzynek" jest krynicą zasobną, która ofiarowuje wiele bogactw. Nie sposób ich wyliczyć. Wystarczy zwrócić uwagę na ogromne walory malarskie tej poetyckiej prozy, na uchwycone odcienie barw nieba, ziemi i wody; na rozmaitość tonu narracji, od porywającego liryzmu do niemniej urzekającej ironii i humoru; na różnorodność typów ludzkich (...) oraz zwierzęcych (...); na bystro podpatrzoną psychologię dzieci, co obok autora i osiołka są głównymi postaciami tej książeczki*.


---
* Janusz Strasburger, "Posłowie", w: Juan Ramón Jiménez, "Srebrzynek i ja", przeł. Janusz Strasburger, Instytut Wydawniczy Pax, Warszawa 1979, str. 151-152.

Srebrzynek jest nieduży, kosmaty i miękki; tak pulchniutki na zewnątrz, że zdaje się cały z waty, jak gdyby nie miał kości. Tylko błyszczące dżety jego oczu mają twardość chrabąszczy z czarnego kryształu. Kiedy puszczam go wolno, odchodzi na łąkę i ciepłym swoim pyskiem - muskając je zaledwie - pieści kwiatki niebieskie, różowe i żółte. Przyzywam go łagodnie: Srebrzynku? - i zbliża się do mnie wesołym truchcikiem, co rzekłbyś, że się śmieje jakimś dzwonieniem nadziemskim. Je, cokolwiek mu daję...