Książka: Niestandardowi

[W tekście poniższym zdradzam istotne szczegóły fabuły] Choć "Niestandardowi" to książka lżejsza, mniej nasączona cierpieniem od debiutanckiej powieści Michała Pawła Urbaniaka, to nie można powiedzieć, by była lekką rozrywką – choć istotnie czyta się bardzo potoczyście. Jest jednak powieścią napisaną inaczej, z odmiennego punktu widzenia, budzącą swą fabułą bardzo ambiwalentne odczucia. Przybliżając treść: Historia opowiedziana jest z perspektywy Wiktora Porochy (niepierwszoosobowej, lecz...

„Niestandardowi” powodują ból od pierwszych stron. Michał Paweł Urbaniak zadaje cierpienie nadzieją, gdy bez żadnych wcześniejszych wyjaśnień, podawania przyczyn czy zbudowania odpowiedniego nastroju aranżuje spotkanie dwojga kompletnie obcych sobie ludzi. Ich odmienność zdaje się na początku schematyczna, klasycznie romantyczna. Kobieta i mężczyzna. Park, ławka, sierpniowe popołudnie. Kilka zdań, które jakby niechcący, prawie niedostrzegalnie zmienią spodziewany przez czytelnika romans kobiety ...

Cóż za denerwująca książka! Miało być łatwo i bez bólu. Taaa… Chyba mi się autorzy pomylili! Tytułowi niestandardowi, to grupa osób z różnymi wadami fizycznymi, będącymi wynikiem a to wypadku, a to wady wrodzonej, a to źle przeprowadzonej operacji. Jako że żyjemy w czasach gloryfikacji piękna, ciężko jest być człowiekiem z wadami urody. Tu twarz nie taka, tam sylwetka, tu znów jakaś część ciała ukryta pod ubraniem wpędza właściciela w kompleksy… Jak z tym żyć, gdy nie ma się zaplecza intelek...

Zaczyna się ta historia romantycznie – park, ławeczka, zaczytany mężczyzna, kobieta na rowerze i pytanie „Przepraszam, czy mogłabym zrobić panu zdjęcie?”. Ale to tylko pozory, bo z romansem „Niestandardowi” mają niewiele wspólnego. On to Wiktor, pracownik salonu internetowego w galerii handlowej. Ona to Liwia Gawlin – znana artystka fotografka. W normalnych okolicznościach nigdy by się raczej nie spotkali, dzieli ich właściwie wszystko – wiek, zainteresowania, aspiracje, poglądy na świat. Przyp...

Jak tu napisać coś niestandardowego o książce, kiedy wyprzedziło mnie z tym już kilkoro znajomych, mających mniej więcej podobne gusta literackie i w konsekwencji dostrzegających w niej wszystko to, co i ja dostrzegam? A powinno być choć trochę niestandardowo – nie z powodu tytułu, lecz dlatego, że standardowa recenzja gotowa jej wymowę spłycić, a na to ta powieść nie zasługuje… Prawdopodobnie wszyscy, którzy są nią zainteresowani, znają już choćby pobieżnie jej temat i zarys treści. Można by...

„Rzadko da się określić, w której chwili zaczyna się dana historia. Ta ich zaczęła się ciepłego sierpniowego popołudnia” [1]. „Niestandardowi” – ostatnia powieść Michała Pawła Urbaniaka – to gorzka refleksja nad otaczającą nas rzeczywistością i jej zaskakująca synteza. „Standardowy” zgodnie z definicją słownikową to „odpowiadający określonym normom, spełniający podstawowe wymagania; przeciętny, mało oryginalny” [2], jego przeciwieństwo oznacza więc tyle co: niespełniający norm i wyjątkowy. I ...

Odważ się popłynąć pod prąd - a potem zapłać za swoją odwagę...

Wiktor prowadzi nudne życie wypełnione schematyczną pracą, sobotnimi wypadami do pubu, niedzielnymi wizytami u rodziców i długimi wieczorami w pustym mieszkaniu. Wszystko się zmienia, gdy w parku zaczepia go piękna kobieta, która chce mu zrobić zdjęcie. Tak poznaje fascynującą, tajemniczą artystkę. Wkrótce Liwia Gawlin zaprasza go do udziału w swoim rewolucyjnym projekcie. Chce mu pokazać inny świat, lepsze życie. Wiktor jej ulega i angażuje się coraz bardziej. Nie zdaje sobie sprawy, że każda wielka zmiana może nieść ze sobą nieoczekiwane konsekwencje...


Najnowsza książka Michała Pawła Urbaniaka to opowieść o okrucieństwie współczesnego świata, w którym żyją samotni "niestandardowi". W takim świecie trudno odnaleźć siebie, za to łatwo można paść ofiarą oczekiwań społecznych i nienawiści.


"»Niestandardowi« to wieloznaczna opowieść o pozorach, w których tkwimy. O podatności na wpływ innych. O tym, że artyzm dostrzegany jest jako niezwykłość, a czasem kryje w sobie wiele fałszu. O tym, że najprawdziwszym i najbardziej uczciwym odbiciem nas samych jest to, co możemy codziennie zobaczyć w lustrze".

Jarosław Czechowicz


[Wydawnictwo Mova, 2021]