Książka: Brudne serca: Jak zafałszowaliśmy historię chłopców z lasu i ubeków

"Wstrząsająca lektura. Są w niej szok, łzy i cierpienie. I bardzo istotne pytania. Czy prawda jest ważniejsza niż »święty spokój« najbliższych? »Brudne serca« to bezkompromisowa wyprawa w przeszłość, również własnej rodziny. Podziwiam autorkę – nie każdego stać na taką odwagę".

Bogdan Rymanowski


Spisana na podstawie zachowanych dokumentów historia dwóch młodych Polaków, którzy w pierwszych latach po II wojnie światowej prowadzą za sobą śmiertelny pościg - jeden jest funkcjonariuszem UB, drugi chłopakiem z lasu. Obraz odmalowany przez poznańską reporterkę, Annę Kłys, jest zaskakujący - ubek jest dowódcą plutonu egzekucyjnego rozstrzeliwującego politycznych wrogów, ale kilkakrotnie składa wnioski o zwolnienie ze służby; z kolei walczący wcześniej o wolną Polskę partyzant w najlepszej wierze wstępuje po wojnie do milicji.

Jakby nie dość było tego zapętlenia w bratobójczej walce, w trakcie pisania książki Kłys znajduje w papierach IPN informację, która przewraca do góry nogami jej życie rodzinne - dowiaduje się, że jej ojciec był etatowym pracownikiem SB i prowadził działania w sprawie związanej z chłopakiem z lasu.

Losy konkretnych ludzi w pierwszych latach wprowadzania komunizmu w Polsce, ale też dygresje do lat późniejszych, stają się w reportażu Kłys opowieścią o naszej powikłanej, często do dziś niewyjaśnionej historii najnowszej. Historii, o którą zażarcie się spieramy i która wpływa na nasze współczesne wybory.

[Wielka Litera, 2014]

Autorka ma na celu próbę nakłonienia społeczeństwa do zaprzestania w jakikolwiek sposób piętnowania ludzi oddanych reżimowi komunistycznemu... w tym i jej własnego ojca. Robi to w bardzo zawoalowany sposób. Owszem, krytykuje ich, ale jednocześnie stara się usprawiedliwiać, choćby opisami, w jakich to trudnych warunkach mieszkał i z jakimi problemami dnia codziennego musiał się borykać człowiek "im oddany", wykonawca wyroków (poprzez strzał w tył głowy, notabene sowiecki sposób) na ludziach podz...