Książka: Prawiek i inne czasy

Tytułowy Prawiek to swoista czasoprzestrzeń w "środku wszechświata"*, a zarazem zwykła wieś rzucona w jakąś kielecką dolinę. To także, mówiąc językiem Leśmiana, dziejba, w której światy realny oraz wyimaginowany i pełen tajemnic współistnieją, przenikają się wzajem i uzupełniają. Zresztą w powieści Tokarczuk nietrudno odnaleźć Leśmianowskie klimaty, choć przecież jest w niej także coś z atmosfery i realizmu Reymontowskich "Chłopów". Są to jednak dalekie echa i poblaski, wszak koncepcja literacka...

TEOLOG wertuje zakurzone księgi i twierdzi, że Bóg stworzył świat w sześć dni. W kolejnych dniach oddzielił światło od ciemności, niebo od wód, potem stworzył ląd, roślinność, planety i gwiazdy, zwierzęta, człowieka wreszcie. W siódmym dniu odpoczął. NAUKOWIEC cierpko spogląda na Teologa. On wierzy tylko w to, co zobaczy przez swój mikroskop i teleskop. NAUKOWIEC bierze kalkulator i wylicza: świat powstał ok. 14 mld, a Ziemia 4,6 mld lat temu. Razem ze światem powstały przestrzeń, materia, en...

Uwielbiam powieści o takiej atmosferze. Nie do końca realistyczne, mocno mistyczne. Otoczone baśniową aurą, umiejętnie przeplatające i wplatające fascynujące bajania w treść twardo osadzoną w realizmie, który kontrastując z nimi, nadaje im dodatkowego uroku. Tokarczuk dała mi coś, za czym podświadomie tęskniłem od dzieciństwa i lektury baśni Andersena, które niekiedy poważnie mnie poruszały swoim mrocznym klimatem. Piszę o tym z pełną świadomością, że może to niektórych zadziwić i skonsternować,...

"Prawiek i inne czasy" to książka opowiadająca o świecie, w którym wszystko przemija. Nic nie trwa wiecznie. Nawet sam Bóg się starzeje. Na początku poznajemy Genowefę, która prowadzi samotnie młyn. Jej mąż jest na wojnie, dlatego to ona zajmuje się utrzymaniem domu. Poznajemy także przystojnego Eliego, który zawraca w głowie Genowefie oraz Kłoskę, bardzo różniącą się od ludzi, którzy zamieszkują wieś, gdzie toczy się akcja powieści. Wkrótce powraca Michał, mąż Genowefy, i dostrzega swoją...

Fragment „Prawieku...” Olgi Tokarczuk wystąpił na maturze, pisanej przeze mnie dwa dni temu. Był to cały rozdział pt. „Czas sadu”. Nigdy wcześniej nie miałam do czynienia z twórczością tej autorki, choć nazwisko było mi znane. Przeczytany fragment tekstu zauroczył mnie, z przyjemnością dokonałam jego analizy, a po wyjściu z matury poszłam prosto do biblioteki z zamiarem wypożyczenia „Prawieku...”. Czym jest Prawiek, trudno stwierdzić do końca. Podstawową definicją dla tego słowa ni...

„Prawiek i inne czasy” Olgi Tokarczuk – to oniryczna wizja Prawieku – małego, samowystarczalnego wszechświata-miasteczka – zawieszonego w przestrzeni gdzieś między Taszowem a Kielcami. Poprzez szereg opowieści – poświęconych powiązanym ze sobą różnymi relacjami osobom lub miejscom - autorka wywołuje refleksje nad głębszym sensem historii i czasu. Niestety, zbyt jawny wzorzec – „Sto lat samotności” Márqueza – nie stawia tej powieści w rzędzie tworów oryginalnych, ale z uwagi na ciekawy poetyc...

Najpiękniejsze kobierce powstają, gdy z licznych różnokolorowych nici uda się utkać wspaniałą harmonijną kompozycję. I można powiedzieć, że podobna sztuka udała się w „Prawieku i innych czasach” Oldze Tokarczuk. W króciutkich rozdziałach poznajemy fragmenty losów licznych postaci zamieszkujących podkielecką wieś – ich historie przeplatają się ze sobą, tworząc fascynującą i pełną magii, a jednocześnie swojskości całość. Niektóre postacie - jak ukrywający się czasie wojny w Prawieku Żydzi - pojaw...

"Prawiek" Olgi Tokarczuk to opowieść o małej wsi w okolicy Kielc, mikrokosmosie, który tworzy się i obraca w proch na naszych oczach, w którym ścierają się ze sobą biologia i historia. Rozdziały są podzielone na "czasy" poszczególnych bohaterów, a więc czas Misi, ale także czas Boga i czas Gry. Nasuwa się tu biblijny cytat: "Jest czas siewu i czas żniw, czas rodzenia i czas umierania..." (cytuję z pamięci). Czas nie jest tu więc ukazany linearnie, lecz raczej jako zazębiające się kręgi (niczym n...

"»Prawiek« - miejsce, tytuł i wymowa powieści Olgi Tokarczuk - jest dzieckiem rozbłyskującej mistyki, miejscem, któremu obcy jest porządek rozkładów jazdy, przypomina bowiem o innej stronie rzeczywistości, o Czasie Prawieku, zanim świat został skolonizowany i opisany przez kartografów".

Irish Radish, "Die Zeit" 2000


"»Prawiek« jest jedną z najambitniejszych powieści, jakie powstały w ciągu ostatnich lat. Gdyby więc zasługi mierzyć ambicjami, byłaby ta powieść wielkim wydarzeniem. Ale książka Tokarczuk nie potrzebuje takiej miary. Broni się bowiem czym innym. Pięknem współodczuwania z naturą, umiejętnością znajdywania dramatyzmu w każdej szczelinie istnienia, frapującą refleksją egzystencjalną".

Przemysław Czapliński, "Ex Libris" 1996


Olga Tokarczuk otrzymała za "Prawiek i inne czasy" m.in. Paszport "Polityki" (1996), Nagrodę Fundacji im. Kościelskich (1997), nominację do nagrody literackiej Nike i wygrała plebiscyt czytelników tej nagrody.

[Wydawnictwo Literackie, 2005]

Im starszy był dziedzic Popielski, tym świat wydawał mu się straszniejszy. Człowiek młody zajęty jest własnym rozkwitem, parciem do przodu i poszerzaniem granic: od dziecinnego łóżeczka po ściany pokoju, dom, park, miasto, kraj, świat, a potem, w wieku męskim, przychodzi czas rojenia o czymś jeszcze większym. Koło czterdziestki następuje przełom. Młodość w swoim natężeniu, w swojej mocy męczy się sobą. Którejś nocy czy któregoś poranka człowiek przechodzi granicę, osiąga swój szczyt i robi pierw...

Próbowałam tę książkę czytać kilka lat temu, jako nastolatka, i nie byłam w stanie jej zrozumieć, dokończyć. Kilka dni temu namówiła mnie do tego koleżanka, używająć argumentu: jesteś wrażliwą osobą, lubisz marzyć, spodoba ci się. I miała rację - to piękna książka, magiczna, zmuszająca do zadumy. Pozostawia czytelnika w stanie zamyślenia - i żalu, czemu to już koniec. Polecam tę książkę każdemu, kto chciałby uczestniczyć w wędrówce po dziwnych, lecz pięknych, choć nieidealnych, czasach...

Okazuje się, że tak! Moje pierwsze skojarzenie to Ota Pavel... Podobny, z pozoru beznamiętny sposób opisywania rzeczywistości, który poprzez właśnie tę prostotę działa niesamowicie sugestywnie. Rzeczywistość "Prawieku..." filtrowana jest poetycką, czasami wręcz malarską wrażliwością, a uzyskany obraz malowany jest lekkimi, a nawet surrealistycznymi pociągnięciami pędzla. Całość tworzy mieszankę zaiste wybuchową. Jakby tego było jeszcze mało, w to wszystko wplecione są głębokie refleksje o sprawa...