Autor: Stala Marian

"Lecz nie było już świata...": Miłość i śmierć: Wiersze (antologia; wraz z Leśmian Bolesław (właśc. Lesman Bolesław), Nowakowski Andrzej (ur. 1952), Czabanowska-Wróbel Anna i inni)

Data wydania: 2017

Mija osiemdziesiąta rocznica śmierci Bolesława Leśmiana i zarazem sto czterdziesta rocznica jego urodzin. Mimo upływu lat twórczość autora "Sadu rozstajnego" (1912), "Łąki" (1920), "Napoju cienistego" (1936) oraz "Dziejby leśnej" (1938) fascynuje nadal. Więcej: fascynuje coraz bardziej! Dzisiaj mamy już pewność, że miejsce Leśmiana jest na szczycie Parnasu polskiej literatury, obok takich twórców jak Jan Kochanowski, Adam Mickiewicz, Cyprian Kamil Norwid czy Wisława Szymborska i Czesław Miłosz. A jednocześnie uświa...

Czytaj więcej

Blisko wiersza: 30 interpretacji

Data wydania: 2013

Marian Stala jest nie tylko uczonym, profesorem UJ, badaczem młodopolskich metafor, znawcą poezji Mickiewicza, Leśmiana i Miłosza, lecz także eseistą i krytykiem, uważnie obserwującym przemiany współczesnej polskiej poezji. Ważne miejsce w jego pisarstwie zajmują interpretacje pojedynczych - nieprzypadkowo przezeń wybieranych - wierszy. Mało kto czyta dziś poezję równie uważnie i subtelnie. Dysponując świetnym warsztatem, ale przede wszystkim niezwykłą wrażliwością i intuicją, krytyk wnika w najskrytsze metafizy...

Czytaj więcej

Chwile pewności: 20 szkiców o poezji i krytyce

Data wydania: 1991

Szkice o poezji lat osiemdziesiątych. Autor ukazuje przewrót gustów i hierarchii, jaki się dokonał w trudnym okresie lat 80-90. Jak sam pisze: "oddalanie się od awangardy i kształtowanie nowego ładu w poezji to nadrzędny temat tej książki". Jej bohaterami są m.in.: Miłosz, Herbert, Szymborska, Barańczak, Maj, Krynicki, Polkowski, a także krytycy: Kazimierz Wyka i Jerzy Kwiatkowski. [Wydawnictwo Znak, 1991]

Czytaj więcej

Czesław Miłosz: In memoriam (antologia; wraz z Franaszek Andrzej, Zagajewski Adam, Hartwig Julia i inni)

Data wydania: 2004

– Marian Stala: Śmierć poety – Andrzej Franaszek: Wieczne światło zatrzymanego czasu – Adam Zagajewski: Mowa na pogrzebie Czesława Miłosza – Julia Hartwig: Medytacja – Seamus Heaney: Śmierć starego króla – Seamus Heaney: Co zdarzyło się w Kolonie – Helen Vendler: Kim był dla mnie Miłosz? – Jerzy Illg: Kontynent Miłosz – Adam Boniecki: To nic, że czasem nie wie – Ireneusz Kania: O radości obcowania z tajemnicą – Jan Andrzej Kłoczowski: Ćwiczenia duchowe – Wacław Oszajca: Sięgać po niemożliwe – Jerzy Szym...

Czytaj więcej

Druga strona: Notatki o poezji współczesnej

Data wydania: 1997

W syntetycznych portretach twórców i w analitycznych zbliżeniach konkretnych tomików i wierszy autor pokazuje przygody poezji w latach 90., w momencie destrukcji i przebudowy - nie tylko literackiej - świadomości. Druga strona akcentuje przede wszystkim te elementy poetyckiego światoodczucia, które różnią bieżącą dekadę od poprzedniej. [Wydawnictwo Znak, 1997]

Czytaj więcej

Dyskursy krytyczne u progu XXI wieku: Między rynkiem a uniwersytetem (antologia; wraz z Jarzębski Jerzy, Skrendo Andrzej, Bagłajewski Arkadiusz i inni)

Data wydania: 2007

Niniejszy tom, gromadzący teksty poświęcone współczesnej krytyce literackiej, stanowi owoc konferencji naukowej "Dyskursy krytyczne u progu XXI wieku. Między rynkiem a uniwersytetem", zorganizowanej przez Katedrę Krytyki Współczesnej Wydziału Polonistyki UJ w październiku 2006 r. [Universitas, 2007]

Czytaj więcej

Formacja 1910: Świadkowie nowoczesności (antologia; wraz z Wyka Marta, Kunz Tomasz, Kozicka Dorota i inni)

Data wydania: 2011

"W czasie zorganizowanej przez Katedrę Krytyki Współczesnej Wydziału Polonistyki UJ konferencji »Formacja 19010 – świadkowie nowoczesności« (Kraków, 18–20 października 2010) zadawaliśmy sobie przede wszystkim pytanie, czy istniało pokolenie 1910, czy też jest ono tylko fantazmatem badawczym. Myślę, że czytając zgromadzone w tej książce teksty, wygłoszone w trakcie trzech dni obrad, można powiedzieć, że nie był to tylko fantazmat, ale również problem badawczy, problem biograficzny, nad którym warto się wciąż zastana...

Czytaj więcej

Fragmenty lunarne: Szkice o obecności księżyca w poezji polskiej od schyłku XIX do początku XXI wieku wraz z małą antologią księżycowych wierszy poetów Zachodu

Data wydania: 2022

Księżyc towarzyszy poetom od wieków. Czy znaczy to, że należy już tylko do muzeum wyobraźni, że stał się nieważnym ornamentem, zużytym symbolem? Marian Stala odpowiada przecząco na to pytanie, analizując w pierwszej części swej książki lunarne ślady, obecne w poezji polskiej od końca XIX do początku XXI wieku, w części drugiej zaś - prezentując zwięzłą antologię wierszy z księżycem i o księżycu, zaczerpniętych z poezji zachodniej. Księżyc Micińskiego, Miłosza i Świetlickiego, Laforgue’a, Yeatsa i Nelly Sachs jest f...

Czytaj więcej

Gdybym wiedział: Rozmowy z Ryszardem Krynickim (antologia; wraz z Krynicki Ryszard, Wóycicki Kazimierz, Bocian Marianna i inni)

Data wydania: 2014

- Kazimierz Wóycicki: Rozmowa o poezji, która uczy myśleć - Marianna Bocian: Spotkanie z Ryszardem Krynickim - Grażyna Banaszkiewicz: Nazywać rzeczy po imieniu - Bronisław Maj, Marian Stala: Literatura jest tłumaczeniem (fragment) - Piotr Kępiński: Poezja nie ocali świata - Andrzej Niziołek: Początek rozmowy - Dariusz Suska: Uczmy się czytać bezinteresownie - Andrzej Bernat: Wiersz jest dziełem otwartym - Krzysztof Myszkowski: "…jakieś Ja, które szuka swojego Ty…" - Marcin Baran, Adam Wiedemann: ...

Czytaj więcej

Jarosław, Donald i inne chłopaki: Felietony z "Tygodnika Powszechnego"

Data wydania: 2021

"Zebrane w tej książce felietony były ogłaszane w »Tygodniku Powszechnym« od czerwca 2007 do października 2011 roku. Zacząłem je pisać głęboko dotknięty atmosferą podejrzliwości, wprowadzoną do życia publicznego przez twórców i zwolenników IV RP. Po przejściu Prawa i Sprawiedliwości do opozycji przyglądałem się kolejnym epizodom polsko-polskich wojen i potyczek, sprawiających często wrażenie marnego widowiska. Doświadczenie niepowagi i nierealności polityki, obserwowanej z daleka, z pozycji czytelnika dzienników i ...

Czytaj więcej

Kraków i Galicja wobec przemian cywilizacyjnych (1866-1914): Studia i szkice (antologia; wraz z Davies Norman, Grodziski Stanisław, Chwalba Andrzej i inni)

Data wydania: 2011

Dziewiętnastowieczną Galicję, cieszącą się po roku 1866 względną autonomią (i choćby przez to stwarzającą dla rozwoju polskiego życia zbiorowego warunki korzystniejsze od tych, które istniały w pozostałych zaborach) zaliczył prof. Norman Davies do kategorii „Królestw Zaginionych”. Rzeczywisty obraz tego nieistniejącego od prawie stu lat kraju, stanowiącego część Cesarstwa Austro-Węgier, a zamieszkiwanego przez kilka narodowości, często przesłaniały mity, raz opowiadające o szczęśliwym bytowaniu pod rządami dobrotli...

Czytaj więcej

Metafora w liryce Młodej Polski: Metamorfozy widzenia poetyckiego

Data wydania: 1988

Czytaj więcej

Niepojęte: Jest: Urywki nie napisanej książki o poezji i krytyce

Data wydania: 2011

W tomie szkiców "Niepojęte: Jest" Marian Stala ustawia punkty orientacyjne: od liryków lozańskich jako zapowiedzi poezji nowoczesnej, przez Miłosza i Szymborską, po Świetlickiego, Bonowicza i Honeta. Wybitny krakowski literaturoznawca i krytyk przedstawia lekturę jako doświadczenie osobiste, kształtujące wewnętrzną przestrzeń. Dzięki temu czytelnik zyskuje szansę, by szerzej spojrzeć na współczesną polską poezję. [Biuro Literackie, 2011]

Czytaj więcej

Patrzący jasno: 25 szkiców o niezbędności czytania poezji

Data wydania: 2022

"Czytelnicze wybory Stali nie są pogonią za tym, co najnowsze, a w domyśle: poprzez samą swą nowość - najlepsze. Są nieśpiesznym wędrowaniem, nad którym unosi się proporzec wierności, wędrowaniem oznaczającym niejednokrotnie powrót do tych samych, ale coraz inaczej i coraz pełniej rozumianych autorów. Bywał Stala odkrywcą i komentatorem poetów wchodzących na scenę życia literackiego: Bronisława Maja, Jana Polkowskiego, Marcina Świetlickiego czy Artura Szlosarka, z maestrią pisał o dojrzałej i arcydzielnej twórczośc...

Czytaj więcej

Pejzaż człowieka: Młodopolskie myśli i wyobrażenia o duszy, duchu i ciele

Data wydania: 1994

Czytaj więcej

Poezje; Ekstaza o wschodzie słońca (wraz z Miłosz Czesław)

Data wydania: 1999

"Dane mi było życie, ale niedosiężne. Od dzieciństwa do starości ekstaza o wschodzie słońca". "Gucio zaczarowany" Bardzo obszerny wybór poezji Czesława Miłosza w opracowaniu Mariana Stali. Wybór obejmuje utwory ze wszystkich prawie tomów publikowanych przez Autora na przestrzeni przeszło sześćdziesięciu lat, od "Trzech zim" (1936) i "Ocalenia" (1945) po "Pieska przydrożnego" (1997). Krytyk zanalizował najważniejsze obrazy - rzekę i ogród, drzewo, ptaka i obłok, które jego zdaniem mają w całym dorobku poety...

Czytaj więcej

Przeszukiwanie czasu

Data wydania: 2004

Czytelnik najnowszej książki Mariana Stali będzie miał nieczęsto nadarzającą się okazję spojrzenia przez uchylone drzwi do pokoju krytyka. Jeśli zatrzyma się na chwilę, może towarzyszyć mu we wspólnej przechadzce... "Te przechadzki są innym fragmentem dziennika lektur i myśli, inną częścią opowieści o przygodach człowieka czytającego, wypełniającej moje poprzednie książki - ich celem jest przypomnienie klimatu zdarzeń i myśli sprzed kilku i kilkunastu lat, odtworzenie pytań i przeświadczeń, nadziei i niepokojów...

Czytaj więcej

Studia o narracji: Z dziejów form artystycznych w literaturze polskiej (antologia; wraz z Bartoszyński Kazimierz, Sławiński Janusz (ur. 1932), Wyskiel Wojciech i inni)

Data wydania: 1982

Od redaktorów – Kazimierz Bartoszyński: Opowiadanie a deixis i presupozycja – Janusz Sławiński: O opisie – Wojciech Wyskiel: Narracje literackie wobec wzorców komunikacji potocznej – Maria Indykówna: Granice spójności narracji – Ryszard Nycz: Współczesne sylwy wobec literackości – Marian Płachecki: Z zagadnień poetyki powieści realistycznej: dystans narracyjny – bohater – zdarzenie – Aleksander Wit Labuda: O konstruowaniu postaci literackich – wyznania czytelnika – Ryszard Handke: Fab...

Czytaj więcej

Tekstylia: O "rocznikach siedemdziesiątych" (antologia; wraz z Cecko Marcin, Cegiełka Piotr, Cyranowicz Maria i inni)

Data wydania: 2002

Mają po dwadzieścia kilka lat, wchodzą w życie (także literackie) w warunkach wolności słowa, ale i dewaluacji jego wagi. Jak sobie z tym radzą? Jak się określają wobec starszych pisarzy i ich dokonań? Jak zawłaszczają przestrzenie internetu? Jaki obraz Polski proponują pisarze określani przez media mianem "generacji Nic"? Czy stanowią zwartą formację, czy tylko zbiorowisko poszczególnych głosów? Chór czy Hyde Park? "Tekstylia", czyli wszystko o naprawdę najmłodszej literaturze polskiej. 3 w 1: - antologia p...

Czytaj więcej

Trzy nieskończoności: O poezji Adama Mickiewicza, Bolesława Leśmiana i Czesława Miłosza

Data wydania: 2001

Mickiewicz, Leśmian, Miłosz - każdego z nich przy różnych okazjach i w różnych kontekstach nazywano w Polsce Największym Poetą. Marian Stala, wybitny historyk literatury i krytyk poezji, połączył te trzy nazwiska w jednej książce. Nic ona jednak nie ma wspólnego z "potrójną monografią", jaka mogłaby powstać na użytek szkolnej dydaktyki. Stala przygląda się tylko fragmentom poetyckiego dzieła trzech mistrzów. U Mickiewicza np. interesują go tylko późne "Liryki lozańskie", a jego intencją zdaje się przede wszystkim -...

Czytaj więcej

Wiersze dla Piotra (antologia; wraz z Szczurek Wojciech, Hoffmann Krzysztof, Jaworski Marcin i inni)

Data wydania: 2012

Czy 50. urodziny to wystarczający powód, by wydać książkę? A jaki musiałby być wystarczający powód albo warunek konieczny, by w ogóle publikować wiersze i pisać o wierszach? Czy nie dość spotkań autorskich i recenzji, tomików i artykułów? Właśnie od Jubilata, od Piotra, Piotra Śliwińskiego, uczyliśmy się i uczymy wciąż, że nigdy dość, a źródłem spotkań z literaturą, o literaturze jest zawsze ona sama, ta dziwna instytucja. [WBPiCAK, 2012]

Czytaj więcej

Seria wydawnicza "Jubileusze [NCK/Universitas]"

"Lecz nie było już świata...": Miłość i śmierć: Wiersze (antologia; wraz z Leśmian Bolesław (właśc. Lesman Bolesław), Nowakowski Andrzej (ur. 1952), Czabanowska-Wróbel Anna i inni)
Data wydania: 2017
Mija osiemdziesiąta rocznica śmierci Bolesława Leśmiana i zarazem sto czterdziesta rocznica jego urodzin. Mimo upływu lat twórczość autora "Sadu rozstajnego" (1912), "Łąki" (1920), "Napoju cienistego" (1936) oraz "Dziejby leśnej" (1938) fascynuje nadal. Więcej: fascynuje coraz bardziej! Dzisiaj mamy już pewność, że miejsce Leśmiana jest na szczycie Parnasu polskiej literatury, obok takich twórców jak Jan Kochanowski, Adam Mickiewicz, Cyprian Kamil Norwid czy Wisława Szymborska i Czesław Miłosz. A jednocześnie uświa...
Czytaj więcej

Seria wydawnicza "Klasycy Nowoczesnej Literatury"

Poezje; Ekstaza o wschodzie słońca (wraz z Miłosz Czesław) (tom: 2)
Data wydania: 1999
"Dane mi było życie, ale niedosiężne. Od dzieciństwa do starości ekstaza o wschodzie słońca". "Gucio zaczarowany" Bardzo obszerny wybór poezji Czesława Miłosza w opracowaniu Mariana Stali. Wybór obejmuje utwory ze wszystkich prawie tomów publikowanych przez Autora na przestrzeni przeszło sześćdziesięciu lat, od "Trzech zim" (1936) i "Ocalenia" (1945) po "Pieska przydrożnego" (1997). Krytyk zanalizował najważniejsze obrazy - rzekę i ogród, drzewo, ptaka i obłok, które jego zdaniem mają w całym dorobku poety...
Czytaj więcej

Seria wydawnicza "Krytyka XX i XXI Wieku"

Dyskursy krytyczne u progu XXI wieku: Między rynkiem a uniwersytetem (antologia; wraz z Jarzębski Jerzy, Skrendo Andrzej, Bagłajewski Arkadiusz i inni) (tom: 8)
Data wydania: 2007
Niniejszy tom, gromadzący teksty poświęcone współczesnej krytyce literackiej, stanowi owoc konferencji naukowej "Dyskursy krytyczne u progu XXI wieku. Między rynkiem a uniwersytetem", zorganizowanej przez Katedrę Krytyki Współczesnej Wydziału Polonistyki UJ w październiku 2006 r. [Universitas, 2007]
Czytaj więcej

Formacja 1910: Świadkowie nowoczesności (antologia; wraz z Wyka Marta, Kunz Tomasz, Kozicka Dorota i inni) (tom: 15)
Data wydania: 2011
"W czasie zorganizowanej przez Katedrę Krytyki Współczesnej Wydziału Polonistyki UJ konferencji »Formacja 19010 – świadkowie nowoczesności« (Kraków, 18–20 października 2010) zadawaliśmy sobie przede wszystkim pytanie, czy istniało pokolenie 1910, czy też jest ono tylko fantazmatem badawczym. Myślę, że czytając zgromadzone w tej książce teksty, wygłoszone w trakcie trzech dni obrad, można powiedzieć, że nie był to tylko fantazmat, ale również problem badawczy, problem biograficzny, nad którym warto się wciąż zastana...
Czytaj więcej

Cykl "Poznawanie Herberta"

Poznawanie Herberta (antologia; wraz z Błoński Jan, Wyka Kazimierz, Kwiatkowski Jerzy (1927-1986) i inni) (tom: 1)
Data wydania: 1998
Andrzej Franaszek: Wstęp I - Jan Błoński: Zbigniew Herbert II - Kazimierz Wyka: Składniki świetlnej struny - Jerzy Kwiatkowski: Imiona prostoty - Jan Błoński: Tradycja, ironia i głębsze znaczenie - Ryszard Przybylski: Między cierpieniem a formą - Karl Dedecius: Uprawa filozofii. Zbigniew Herbert w poszukiwaniu tożsamości - Tomasz Burek: Herbert - linia wierności III - Jan Józef Lipski: Między historią i Arkadią wyobraźni - Stanisław Barańczak: O czym myśli Pan Cogito - Marian Stala: Rok 19...
Czytaj więcej

Poznawanie Herberta 2 (antologia; wraz z Alvarez Al, Barańczak Stanisław, Cataluccio Francesco M. i inni) (tom: 2)
Data wydania: 2000
"Poznawanie Herberta 2" to kontynuacja tomu "Poznawanie Herberta" (WL 1998). Książka przynosi dalsze teksty o twóczości poety, także najnowsze opinie krytyki polskiej i zagranicznej. O Herbercie piszą m.in.: Al Alvarez, Josif Brodski, Seamus Heaney, Bogdana Carpenter, Edward Hirsch. Tom zawiera starannie opracowane kalendarium życia i twórczości Zbigniewa Herberta. [Wydawnictwo Literackie, 2000]
Czytaj więcej

Seria wydawnicza "Rozmowy [Biuro Literackie]"

Gdybym wiedział: Rozmowy z Ryszardem Krynickim (antologia; wraz z Krynicki Ryszard, Wóycicki Kazimierz, Bocian Marianna i inni) (tom: 8)
Data wydania: 2014
- Kazimierz Wóycicki: Rozmowa o poezji, która uczy myśleć - Marianna Bocian: Spotkanie z Ryszardem Krynickim - Grażyna Banaszkiewicz: Nazywać rzeczy po imieniu - Bronisław Maj, Marian Stala: Literatura jest tłumaczeniem (fragment) - Piotr Kępiński: Poezja nie ocali świata - Andrzej Niziołek: Początek rozmowy - Dariusz Suska: Uczmy się czytać bezinteresownie - Andrzej Bernat: Wiersz jest dziełem otwartym - Krzysztof Myszkowski: "…jakieś Ja, które szuka swojego Ty…" - Marcin Baran, Adam Wiedemann: ...
Czytaj więcej

Seria wydawnicza "Szkice"

Niepojęte: Jest: Urywki nie napisanej książki o poezji i krytyce (tom: 13)
Data wydania: 2011
W tomie szkiców "Niepojęte: Jest" Marian Stala ustawia punkty orientacyjne: od liryków lozańskich jako zapowiedzi poezji nowoczesnej, przez Miłosza i Szymborską, po Świetlickiego, Bonowicza i Honeta. Wybitny krakowski literaturoznawca i krytyk przedstawia lekturę jako doświadczenie osobiste, kształtujące wewnętrzną przestrzeń. Dzięki temu czytelnik zyskuje szansę, by szerzej spojrzeć na współczesną polską poezję. [Biuro Literackie, 2011]
Czytaj więcej
Nikt jeszcze nie rozpoczął żadnej dyskusji na temat tej książki.