Przepiękny, bogato ilustrowany zdjęciami album odkrywa kolejną tajemnicę Doliny Pałaców i Ogrodów. Skrywała ją księżniczka Feodora Reuss, prawnuczka brytyjskiej królowej Victorii.

W 1996 roku do Kowar przybyli brytyjscy naukowcy oraz ekipa filmowa TV BBC, aby zrealizować sceny do filmu dokumentalnego o brytyjskiej rodzinie królewskiej. Pobrano także próbki DNA ze szczątków księżniczki Feodory, a wyniki badań opublikował John C.G. Rohl w książce "Purpurowa tajemnica. Geny, szaleństwo i królewskie dynastie Europy".

Okładka "Dwóch dam...." przedstawia zdjęcie, na którym możemy zobaczyć królową Victorię z małą Feodorą, księżnę Charlottę oraz Vicky, cesarzową Niemiec.

"Księżniczka Feodora Reuss cierpiała na rzadką, nierozpoznawalną na początku XX wieku, nieuleczalną dziedziczną chorobę porfirię. W rodzinie królewskiej cierpieli na nią także m.in. uważany za szaleńca król angielski Jerzy III, Henryk VI, królowa Szkocji Maria, Jerzy IV, królowa Victoria i ich potomstwo"[1].

W pierwszej części książki Wojciech Kapałczyński, szef jeleniogórskiej delegatury Służby Ochrony Zabytków, zapoznaje nas z historią oraz architekturą pałacu Nowy Dwór (Neuhof) w Radocinach koło Kowar.

W następnej Krzysztof Sawicki przedstawia właścicieli majątku i pałacu, rodzinę księcia Rzeszy Heinricha LXXIV Reuss-Schleiz-Köstritz (1798-1886). Jeden z jego synów, Heinrich XXX książę Reuss, poślubił Feodorę, księżniczkę Sachsen-Meiningen, która "urodziła się 12 maja 1879 roku w Poczdamie. Była córką księcia Bernharda III Sachsen-Meiningen (1851-1928) i księżnej Charlotty Hohenzollern (1860-1919). Jej dziadkiem był cesarz Niemiec i król Prus Fryderyk III Wilhelm (1831-1888), babcią księżna Victoria Adelaida (1840-1901), prababcią zaś królowa brytyjska Victoria (1819-1901)"[2].

Kilkadziesiąt rycin oraz czarno-białych zdjęć z początków XX wieku przedstawia pałac oraz jego pięknie wyposażone wnętrza, w których księżna Feodora mieszkała do śmierci w sierpniu 1945 roku (pałac nie ucierpiał w wyniku działań wojennych). W książce znajdziemy również wiele fotografii przedstawiających księżną i jej męża, ich rodzinę oraz zdjęcia ze ślubu.

Trzecia część książki, autorstwa Małgorzaty Potoczak-Pełczyńskiej, poświęcona jest innej niezwykle ważnej dla pałacu Nowy Dwór kobiecie – Janinie Małgorzacie Pernak de Gast.

Małgorzata Pernak de Gast ma w życiu dwie pasje – medycynę i architekturę. Z Warszawy, w której spędziła dzieciństwo i młodość, wyjechała do Bydgoszczy, gdzie rozpoczęła staż chirurgiczny. "I pewnie zostałaby wierna swojemu wyborowi specjalizacji, gdyby miłość nie upomniała się o młodą lekarkę. Z mężem zamieszkała w Holandii"[3]. Tam ukończyła specjalizację z anestezjologii dziecięcej, a następnie zainteresowała się leczeniem przewlekłego bólu w klinice w Delft i zrobiła doktorat. Współpracowała z najsławniejszymi lekarzami, kierowała Kliniką Leczenia Bólu, założyła Światowe Towarzystwo Lekarzy Leczących Ból (WSPC). W wieku dojrzałym powróciła do malarstwa, osiągając na tym polu sukcesy.

Nigdy nie zrezygnowała z polskiego obywatelstwa i poszukiwała domu, gdzie mogłaby spędzać w Polsce czas z siostrą. "W dawnej siedzibie Feodory Reuss J. Małgorzata Pernak de Gast zakochała się od pierwszego spaceru po przypałacowym parku"[4]. Przywróciła Nowemu Dworowi dawną świetność, jednocześnie zachowując jego charakter prywatnej rezydencji. Dlatego tylko dzięki zdjęciom w albumie możemy zobaczyć, jak się prezentuje obecnie.

Zachęcam do literackiej wycieczki w Karkonosze, by odkryć historię oraz piękno Nowego Dworu w Radocinach koło Kowar, pałacu, który ma szczęście do kobiet.


---
[1] Krzysztof Sawicki, Małgorzata Potoczak-Pełczyńska, Wojciech Kapałczyński, "Dwie damy Królewskiego Pałacu »Nowy Dwór« w Kowarach", wyd. Ad Rem, 2016, s. 36-37.
[2] Tamże, s. 32.
[3] Tamże, s. 97.
[4] Tamże, s. 95.