Rzeczpospolita Obojga Narodów XVIII w. – jeszcze potężne państwo na mapie Europy, jednakże powoli chylące się ku upadkowi. Powolny zanik władzy państwowej, postępująca anarchia, łamanie prawa, ingerencje sąsiednich mocarstw w jej sprawy wewnętrzne.

Na tym tle powieść przedstawia jakże szkodliwą rywalizację stronnictw magnackich. Z jednej strony "Familia" – potężne stronnictwo Czartoryskich i spowinowaconego z nimi rodu Poniatowskich. Z nich wkrótce monarchą zostanie wybrany Stanisław Poniatowski – ostatni król Rzeczypospolitej. Z drugiej – stronnictwo litewskich Radziwiłłów, reprezentowane przez Michała Radziwiłła "Rybeńko", a następnie jego syna – Karola "Panie Kochanku". Owa rywalizacja na tle czasów postępującej niemocy Rzeczypospolitej to główny wątek powieści.

"Kaduk" ma wymowę zdecydowanie pesymistyczną. Stanowi on przeciwieństwo utworów pisanych "ku pokrzepieniu serc". Mimo wszystko jest bez wątpienia jedną z najlepszych polskich powieści historycznych XX w.

Naprawdę polecam, szczególnie osobom pragnącym poznać genezę upadku Rzeczypospolitej Obojga Narodów, głównie mechanizmów, które do niego doprowadziły.