Można się zastanawiać: dlaczego ta książka w ogóle powstała? Czyżby zadziałała tu chęć osiągnięcia - jeśli o liczbę przygód Pana Samochodzika idzie - magicznej liczby dwanaście? Chyba nie, Nienacki zwyczajnie nie zdążył przed śmiercią napisać kolejnej powieści o przygodach bohatera. Tak czy owak, "Pan Samochodzik i człowiek z UFO" powszechnie jest uważany za najsłabszą pozycję w oryginalnej, 12-książkowej serii. I nawet mój "recenzyjny nonkonformizm" niewiele tu pomaga - nie pozostaje mi nic innego, jak tylko z ową powszechną opinią się zgodzić.

Początek wydaje się zapowiadać swoistą kontynuację "Niewidzialnych" - zresztą książka ta jest tu dość często przywoływana. Bohater - wraz z dyrektorem Marczakiem i nową sekretarką, Florentyną - przebywa w Bogocie, gdzie odbywa się Międzynarodowy Zjazd Muzealników. Podczas tego zjazdu ktoś dokonuje zuchwałego napadu na magazyny Muzeum Złota w Bogocie. Uczestnicy konferencji powołują Międzynarodowy Komitet Ochrony Zabytków oraz Biuro Koordynacyjne, w skład którego mają wejść ludzie doświadczeni w walce z przestępcami... Nadzieje na niezły sequel "Niewidzialnych" pryskają jednak w momencie, gdy na scenie wydarzeń pojawia się niejaki Ralf Dawson, osobnik podający się za przybysza z przyszłości, szukający w XX-wiecznej Kolumbii przedmiotu zgubionego w 1908 roku przez innych podróżników w czasie...

Ratunkiem przy tak sformułowanych założeniach fabuły mogły być dwuznaczność i dystans. A tych kompletnie tutaj zabrakło. Z pewnym zażenowaniem przyszło mi czytać różne pseudonaukowe wynurzenia Dawsona. Zresztą, pal sześć pseudonaukowość - gorzej, że Nienacki jest w tym wszystkim mało przekonujący. Na dodatek wywody na temat przyszłości czy podróży w czasie obarczone są błędami logicznymi i rażą niekonsekwencją. No dobrze, ale może książka jest przynajmniej ciekawa? Tutaj również klapa. Co prawda jest lepiej niż w pierwszej części "Złotej rękawicy", ale przygody Pana Tomasza nie porywają, zaś rozwój fabuły jest miejscami niedorzeczny. Jest tu wreszcie nieznośnie infantylna i pretensjonalna Florentyna, której obecność na kartach książki trudno znieść. Wadą kompletnie dyskwalifikującą "Człowieka z UFO" jest zepchnięcie Pana Samochodzika na boczny tor - w niewielkim stopniu kształtuje on rozwój wydarzeń, raczej jest tylko ich uczestnikiem. Prym wiedzie Ralf Dawson i jego futurystyczne zabawki - co również fanów serii nie powinno zachwycić. Przecież Pan Tomasz używał do tej pory głównie siły własnego umysłu, nie polegał na ponadzmysłowej mocy czy specjalnej aparaturze... z wyjątkiem swojego samochodu, rzecz jasna. Samochodu, na którego temat w "Człowieku z UFO" nie pada ani jedno słowo. I tak naprawdę znalazłem jedną zaletę tej książki. To wrażenie nieuchwytnej tajemnicy, której nie można do końca zgłębić, "futurystyczna nostalgia", jaka udziela się bohaterowi...