Książkę "Medicus" czyta się lekko, niestety, czytelnika bardziej wymagającego szybko zniechęca ona do siebie. Autor jej cierpi na dwie choroby niechlujnych grafomanów, nazywane przez mnie "dysgeografią" i "chronofobią", w jego przypadku ściśle ze sobą skorelowane. Powoduje to, że powieść umieszczona rzekomo w konkretnych realiach historycznych - w tych realiach znaleźć się w żaden sposób nie może (a wg deklaracji autora nie jest to ani powieść fantastyczna, ani z zakresu tzw. alternatywnej historii).

Opis podróży Roba po Europie i Azji Mniejszej wskazuje, że autor posłużył się pewnie jeden raz WSPÓŁCZESNĄ mapą Europy o bardzo niskiej podziałce, tak że odległości rzędu 50 km nie mają dla niego żadnego znaczenia, a później odtwarzał dane z pamięci (i sprawdzać mu się nie chciało, czy dobrze pamięta). Pomijam już kwestię celowości wyboru takiej, a nie innej trasy, gdy w XI wieku istniały dogodniejsze i częściej używane trasy na tym szlaku (chodzi o odcinek między Anglią a Austrią), bo to może być element licentia poetica.

Kilka przykładów: Żeby dostać się ze Strasburga (który, wbrew Gordonowi, wtedy stanowił część Szwabii i jeszcze przez wiele wieków nie należał do Francji) przez Schwarzwald do Linzu, trzeba albo nadłożyć drogi i ominąć Dunaj od północy, albo (docierając od południa) przekroczyć Dunaj wcześniej, jakieś 300 km na zachód, między Stuttgartem a Monachium - Linz jest położony na obu brzegach rzeki. Tymczasem Don przekracza rzekę dopiero w samym Linzu (który u Gordona jest po jednej tylko stronie) i przekraczając Dunaj znajduje się w Czechach (zatem prawdopodobnie przekracza rzekę z południa na północ). Fakt, że Czechy znajdują się (od wczesnego średniowiecza, czyli od zawsze) dopiero jakieś 50 km dalej, i to za górami, "umknął uwagi" autora. Wędrując przez Czechy dociera Don ponownie do Dunaju w okolicy Budapesztu (!) i przekracza go (po co?) raz jeszcze, by powędrować wzdłuż Balatonu (a więc z powrotem ku zachodowi: dlaczego, skoro podąża na wschód?). Nie wiadomo którędy Don dostaje się do Bułgarii i przekracza góry Bałkany, by schronić się w Popowie (faktycznie musiałby je przekroczyć dwukrotnie, chyba że dotarłby do Bułgarii droga morską, ale przecież to drobiazg!). Następnie przekracza granicę bułgarsko-turecką w miejscu, gdzie ona się dziś znajduje, pomijając taki szczegół, że w XI wieku cała Tracja należała do Cesarstwa Bizantyjskiego i żadnych Turków, nawet Seldżuków, jeszcze tam nie było (o Turkach osmańskich świat usłyszał 200 lat później). Wędrując z Trapezuntu po wschodniej Anatolii, Don porusza się w tempie niezrozumiałym. Potrafi w jeden dzień wspiąć się ok. 160 km na pasmo górskie (pewnie miał helikopter do dyspozycji), a następnie przez wiele dni pokonywać ok. 50 km po płaskowyżu (pewnie dosiadł ślimaka; nb. odległości między miejscowościami wymienianymi przez Gordona można zmierzyć wg mapy już o podziałce 1:2.000.000). W końcu dociera do Persji, której w XI wieku... po prostu nie było.

Można by takich nieścisłości mnożyć więcej. Niektóre, najważniejsze z nich są omówione w Wikipedii, wersji niemieckiej (hasło "Der_Medicus" i dyskusja dotycząca tego hasła) i portugalskiej. Niewiedza Gordona na temat języków, obyczajów muzułmańskich, historii i organizacji nauczania itp. jest porażająca.

Fakt, że w państwie Abbasydów chrześcijanie i żydzi (wyznanie, stąd z małej litery!) mieli dokładnie takie same prawa (niższe od muzułmanów, ale wyższe od np. zoroastrian), jest dla Gordona przeszkodą w przeprowadzeniu koncepcji literackiej, więc musi go zniekształcić. Antychrześcijańskie wątki są zresztą liczne (i wybitnie anachroniczne), a wątki prożydowskie (np. opis uboju rytualnego i jego konsekwencji, nad którymi Gordon się użala) wzbudzają po prostu śmiech.

Najgorsze jest to, że autor we wstępie powołuje się na dokładne przebadanie źródeł (w tym map!) i autorytety naukowe, czym sprawia wrażenie, że faktycznie z nich korzystał. Po prostu kłamie!

Oceniam książkę jako powieść pseudohistoryczną i tanią sensację, która jednak czyta się dobrze do poduszki.