Krystyna Rodowska: Słowo wstępne


VICENTE HUIDOBRO

Horizonte Cuadrado (1917)
- Aeroplan (Aeroplano)

Poemas árticos (1918)
- Deszcz (Lluvia)
- Cow-boy
- Noc (Noche)
- Godziny (Horas)
- Express

Altazor (1931)
- Przedmowa (fragmenty) (Prefacio)
- Canto I (fragmenty)
- Canto IV (fragmenty)

Poemas últimos (1949)
- Poezja jest zamachem na niebo (Poesía es un atentado celeste)


CÉSAR VALLEJO

Los heraldos negros (1919)
- Enereida

Trilce (1922)
- *** (Kiedy nareszcie wrócą/ ci wszyscy dorośli?) (¿Las personas mayores/ a qué hora volverán?)


Poemas humanos (1939)

Z cyklu „Poemas en prosa”
- Godziny przemocy (La violencia de las horas)
- Najgroźniejsza chwila w życiu (El momento más grave de la vida)
- *** (Chodzi po świecie pewien kaleka...) (Existe un mutilado...)
- *** (Ustaje ochota na cokolwiek...) (Cesa el anhelo...)
- *** (Coś każe ci utożsamić się z tym...) (Algo te identifica...)

- Czarny kamień na białym kamieniu (Piedra negra sobre una piedra blanca)
- *** (Przychodzi człowiek z chlebem na ramieniu) (Un hombre pasa con pan al hombro)
- *** (Zawierzam okularom, ale nie oku) (Confianza en los anteojos)
- Namiętnie i podniośle (Intensidad y altura)
- *** (A jeżeli po tylu słowach) (Y si despuès de tantas palabras)
- Pożegnanie na modłę adiós (Despedida recordando un adiós)
- *** (Pokój, osa, taco, zbocza gór) (La pez, la avispa, el taco, las vertientes)
- *** (Gniew, który rozbija człowieka na dzieci) (La cólera que quiebra al hombre en niños)

Z cyklu „España, aparta de mí este cáliz”
- Wszyscy ludzie (Masa)


PABLO NERUDA

Canto general (1950)
- Wyżyny Machu Picchu (fragment) (Las Alturas de Machu Picchu)

Los versos del Capitán (1952)
- Skradziona gałąź (La rama robada)

Odas elementales (1954)
- Oda do cebuli (Oda a la cebolla)
- Oda do miłości (Oda al amor)
- Oda do burzy (Oda a la tormenta)
- Oda do czasu (Oda al tempo)

Nuevas odas elementales (1956)
- Oda do zapachu drewna (Oda al olor de la leña)

Extravagario (1958)
- Konie (Caballos)

Navegaciones y regresos (1959)
- Oda do skrzydeł września (Oda a las alas de septiembre)

Cien sonetos de amor (1960)
- Sonet XII (Soneto XII)
- Sonet XV (Soneto XV)
- Sonet XLIII (Soneto XLIII)
- Sonet XLIX (Soneto XLIX)
- Sonet XCIX (Soneto XCIX)

Cantos ceremoniales (1961)
- Koniec święta (fragmenty) (Fin de la fiesta)

Aún (1969)
- Mój dziadek José Ángel Reyes (Mi abuelo don José Ángel Reyes)

Libro de las preguntas (1974)
- Księga pytań (fragmenty) (Libro de las preguntas)


JORGE LUIS BORGES

El Hacedor (1960)
- Poemat o darach (Poema de los dones)
- Szachy (Ajedrez)
- Lustra (Los espejos)
- Susana Soca
- Księżyc (La luna)
- Deszcz (La lluvia)
- Inny tygrys (El otro tigre)
- Blind Pew
- Ród Borgesów (Los Borges)
- Wzmianka o śmierci pułkownika Francisco Borgesa (1835–1874) (Alusión a la muerte del coronel Francisco Borges (1835–1874))
- Oda skomponowana w roku 1960 (Oda compuesta en 1960)
- Rozpoczynając studiowanie gramatyki anglosaksońskiej (Al iniciar el estudio de la gramática anglosajona)
- Łukasz, 23 (Lucas, XXIII)
- Adrogué

Rosa profunda (1975)
- Moje książki (Mis libros)
- Samobójca (El suicida)

La Cifra (1981)
- Współwinny (El cómplice)
- Sława (La fama)
- Hymn (Himno)
- Sprawiedliwi (Los justos)
- Laska z laki (El bastón de laca)
- Szczęście (La dicha)

Los conjurados (1985)
- Chrystus na krzyżu (Cristo en la cruz)
- To są rzeki (Son los ríos)
- Abramowicz
- Suma (La suma)
- Midgarthorm
- Chmury (I) (Las nubes (I))
- On his blindness
- Władza nad wczorajszym (Posesión de ayer)
- Wszystkie rzeczy wczorajsze, sen (Todos los ayeres, un sueño)


NICOLÁS GUILLÉN

Obra poética 1920–1958 (1972)
- Nowa muza (La nueva musa)
- Deszczowe słońce (Sol de lluvia)
- Zegar (Reloj)
- Zamiar (Propósito)
- Moja dziewczyna (Mi chiquita)
- Przybyliśmy (Llegada)
- Madrygał (Madrigal)
- Zagadki (Adivinanzas)
- Sensemayá
- Samotna palma (La palma sola)
- Oj, pani sąsiadko miła (Ay, señora, mi vecina)


Obra poética 1958–1972 (1974)

Z cyklu „El Gran Zoo”
- Ogłoszenie (Aviso)
- Gitara (Guitarra)
- Rzeki (Los ríos)
- Nauczycielka (Institutriz)
- Głód (El hambre)
- Cyklon (Ciclón)
- Księżyc (La luna)
- Ptak-Feniks (Ave-fenix)
- Wiatry (Los vientos)
- Bomba atomowa (Bomba atómica)

- Strach (Miedo)
- Jakiego koloru? (¿Qué color?)
- Przodkowie (Ancestros)


PABLO ANTONIO CUADRA

Wiersz z lat trzydziestych
- Stworzenie Andów (Inauguración de los Andes)

Jaguar y la luna (1959)
- Noc jest nieznajomą kobietą (La noche es una mujer desconocida)
- Urna z profilem politycznym (Urna con perfil político)
- Lament dziewczyny nad martwym wojownikiem (Lamento de una doncella en la muerte)

Cantos de Cifar y del Mar Dulce (1979)
- Rękopis znaleziony w butelce (Manuscrito en una botella)
- Wyspa żebraczki (La isla de la mendiga)

Exilios (1999)
- Emigracje (Exilios)

El Indio y el violín (2000)
- Indianin i skrzypce (El Indio y el violín)
- Testament (El testamento)

Poemas – memorias (2001)
- Thalassa (fragmenty)


OCTAVIO PAZ

Poemas (1935–1975) (1975)
- Urwana elegia (Elegia interrumpida)
- Baśń (Fábula)
- Wzgórze Gwiazdy (Cerro de la Estrella)
- Źródło (Manantial)
- Nawiedzenia (Visitas)
- Ponad miłość (Mas allá del amor)
- Refreny (Refranes)
- W Uxmal (En Uxmal)
- Dolina meksykańska (Valle de México)
- Hymn pośród ruin (Himno entre ruinas)
- Rozbity dzban (El cántaro roto)
- Świt (Madrugada)
- Wytchnienie (Espiración)
- Pejzaż namiętny (Paisaje pasional)
- Świt ostateczny (Alba última)
- Koncert w ogrodzie (Concierto en el jardín)
- Młodość (Juventud)
- Klucz wodny (La llave de agua)
- Przy tobie (Contigo)
- Paradygmat (Ejemplo)
- Powrót (Vuelta)
- Ogień codzienny (El fuego de cada día)

Árbol adentro (1987)
- 1930; Wciąż te same widzenia (1930; Vistas fijas)
- Braterstwo (Hermandad)


NICANOR PARRA

Poemas y antipoemas (1954)
- Autoportret (Autoretrato)
- Madrygał (Madrigal)
- Epitafium (Epitafio)

Obra gruesa (1960)
- Ojcze nasz (Padre Nuestro)
- Agnus Dei
- Test
- Ja grzesznik (Yo pecador)
- Zygmunt Freud (Sigmund Freud)
- Chile

Versos de salón (1962)
- Kobiety (Mujeres)
- Poezja załatwiła mnie odmownie (La poesía terminó conmigo)

Canciones rusas (1967)
- Rytuały (Los ritos)

Emergency poems (1972)
- Piosenka z krążącym kapeluszem (Canción para correr el sombrero)
- Nie wierzę w pokojową drogę (No creo en la vía pacífica)

Artefactos (1975)
- Artefakty (Artefactos)

Sermones y prédicas del Cristo de Elquí (1977)
- *** (w konflikcie już tysiącletnim) (en el conflicto ya milenario)
- *** (w rzeczywistości nie ma przymiotników) (en realidad no hay adjetivos)

Hojas de Parra (1985)
- Emeryci (Los jubilados)
- Pod łóżkiem (Debajo de la cama)

Chistes pa(r)ra desorientar a la (policía) poesía (1989)
- Anty-Łazarz (El Anti-Lázaro)


GASTÓN BAQUERO

Memorial de un testigo (1966)
- Zapiski świadka (Memorial de un testigo)
- Milczący towarzysz (Silente compañero)
- Epitafium dla Dylana Thomasa (Relación y epitafio de Dylan Thomas)

Poemas africanos (1974)
- Adhiámbo
- Przetłumaczone z nocy (Traducido de la noche)
- Pieśń ognia (Canto del fuego)

Magias e inveciones (1984)
- Motyl żałobnik (Fúnebre mariposa)
- Marcel Proust płynie barką przez Zatokę Koryncką (Marcel Proust pasa en barco por la bahía del Corinto)
- Nocą, w drodze na Sybir (En la noche, camino de Siberia)
- Bohater (El héroe)
- Człowiek rozpamiętuje swe przeszłe żywoty (El hombre habla de sus vidas anteriores)

Poemas invisibles (1991)
- Hymn i scena z poetą na ulicach Hawany (Himno y escena del poeta en las calles de la Habana)


Poesía completa (1995)

Z cyklu „Recuerdos”
- Jesień (Otoño)


ROBERTO JUARROZ

Poesía vertical (1958–1982) (1993)
- V, 24 (Przekroczyć granice nocy) (Traspasar los limites de la noche)

Poesía vertical (1983–1993) (1993)
- XIII, 77 (Pozwólmy by drzwi się otwierały same) (Hay que dejar que las puertas se abran solas)

Decimocuarta poesía vertical (1997)
- XIV, 22 (Bóg stracił imię) (Dios ha perdido su nombre)
- XIV, 23 (Zagęścić chwile ciszy) (Abreviar los silencios)
- XIV, 30 (Czasami podróż zwraca się do wewnątrz) (Un viaje se vuelca a veces hacia adentro)
- XIV, 37 (Wszelka asymetria jest tęsknotą) (Toda asimetría es la nostalgia)


ERNESTO CARDENAL

Gethesmani, Ky. (1965)
- *** (Zgasiłem światło by zobaczyć śnieg) (Yo apagué la luz para poder ver la nieve)
- *** (Otulasz nas niczym mgła) (Tu nos envuelves como la niebla)
- *** (Nie wiem, kim jest ten co tam stoi) (No sé quien es él que está en la nieve)

Antología (1971)
- Akwarela (Acuarela)
- Na mokrej ścieżce (Sobre el mojado camino)
- León
- Na Wielkanoc zmartwychwstają cykady (En Pascua resucitan cigarras)
- W nocy iluminowanej słowami (En la noche iluminada de palabras)
- Psalm 1 (Salmo I)
- Psalm 7 (Salmo VII)
- Psalm 21 (Salmo XXI)
- Modlitwa za Marylin Monroe (Oración por Marylin Monroe 367)
- Strofy na śmierć Mertona (fragmenty) (Coplas a la muerte de Merton)


Los ovnis de oro, poemas indios (1992)

Z cyklu „Cantares mexicanos”
- *** (Z wysokości zstępują narodzeni) (Allí, de donde bajan los que nacen)
- *** (Czy odejdę stąd jak kwiat zacuanxóchitl?) (¿Me iré como la flor del zacuanxóchitl?)
- *** (Już nadeszła pora deszczowa) (Ya llegaron las lluvias)


II Festival Iinternacional de Poesía de Granada 2006 (2007)
- Ekspansja (Expansión)


EDUARDO LIZALDE

Cada cosa es Babel (1966)
- *** (Przedmioty odróżniają się jedne od drugich) (Las cosas se distinguen de las cosas)

El tigre en la casa (1970)
- Miłość jest czym innym, panowie (El amor es otra cosa, señores)


La zorra enferma (1974)

Z cyklu „Zorra”
- Ręka na wolności (La mano en libertad)
- Uwaga, aktywiści (Atención, activistas)
- Spot
- Pilny list do Stwórcy świata (Carta urgente al Creador del universo)
- Kobra (Cobra)
- Na pohybel Grekom (Mueran los griegos)
- Dialog o rewolucji, cenzurze i prawdzie (Diálogo sobre la revolución, censura y verdad)

Z cyklu „¿Quién inventó este juego?”
- Miłość (Amor)
- Znowu Ronsard (Otra vez Ronsard)
- Najpiękniejsza (Bellísima)
- Znowu Monelle (Otra vez Monelle)
- Inaczej nic z tego (No sirve de otro modo)
- Zapiski z dziennika Casanovy (Apuntes en el diario de Casanova)
- Kwiaty (Flores)
- Morze błękitne (El mar azúl)
- Ulisses (Ulises)
- Słońce (El sol)
- Heliocentryzm i astronomowie (Heliocentrismo y astrónomos)

Z cyklu „De la factura”
- Wiersz (Poema)
- Proza i poezja (Prosa y poesía)
- Massmedia


Bitácora del sedentario (1993)
- Huragan (Un huracán)
- Nafta (Petróleo)
- Znowu pies (El perro otra vez)


JOSÉ EMILIO PACHECO

No me preguntes como pasa el tiempo (1966)
- Wielka zdrada (Alta traición)
- Przyśpieszenie historii (Aceleración de la historía)
- Wyspa Świętego Ludwika (L’Ile Saint-Louis)
- Hiob 18, 2 (Job 18, 2)
- Ukryty świat (Mundo escondido)

Irás y no volverás (1973)
- Tacubaya, 1949
- Niezgoda na elegię (Contraelegía)
- Przeciwko Kodakowi (Contra el Kodak)
- Legendarna moralność (Las morales legendarias)
- Żywoty poetów (Vidas de los poetas)
- Ręce (Las manos)
- Ropucha (El sapo)
- Wokół oryginalnej myśli (En torno de una idea original)


Islas a la deriva (1976)

Z cyklu „Antigüedades mexicanas”
- Becerillo
- Przepowiednia (Presagio)
- Miasto Majów pożarte przez dżunglę (Ciudad maya comida or la selva)
- Traduttori, traditori
- Poeta Nowej Hiszpanii (Un poeta novohispano)
- Kronika (Crónica)

- Inskrypcje na czaszce (Inscripciones en la calavera)
- Niepamiętny (Inmemorial)
- Ogień (El fuego)
- H & C
- Ptaki (Los pájaros)
- Muchy (Las moscas)


Desde entonces (1980)
- Głowa olmecka (Cabeza olmeca)

Z cyklu „Prosas”
- Mechanizm zabijania (La máquina de matar)
- Ułaskawienie (Indulto)
- Rozpaczliwy dialog (Conversación desesperada)


Los trabajos del mar (1979–1983) (1983)
- Ośmiornica (El pulpo)
- Veracruz, 1955
- Cisza (El silencio)

El silencio de la luna (1994)
- Prehistoria (fragment)
- Ojciec Narodów (El Padre de los Pueblos)
- Między nawiasami (Entre paréntesis)
- Cykady (Cigarras)
- Titanic


AMBAR PAST

Huracana (2005)

Z cyklu „Viñetas de Munda Tostón”
- *** (Przyszły kobiety opłakiwać poetę...) (Vinieron las mujeres al velorio del poeta...)
- Uciekam przed tym wierszem (Huyo de este poema)
- Byliśmy z Micaelą (Estuvimos con Micaela)

Z cyklu „El acento en clítoris”
- Kobiety zaczynają szukać (Las mujeres empiezan a buscar)
- Dedykacje (Dedicatorias)

Z cyklu „Luna sin metáfora”
- Księżyc bez metafory (Luna sin metáfora)
- Wiara (La fe)


JOSÉ ÁNGEL LEYVA

Entresueños (1992)
- Gdy się obudzę i nie będzie światła (Cuando despierte y la luz no haya llegado)

Catulo en el destierro (1993)
- *** (Zaledwie dwa tysiące lat) (Apenas dos mil años)
- *** (Wszystkie ulice to suche strumienie) (Todas las calles son arroyos secos)
- *** (Wiatr ustał i miasto podgrzewa) (El viento cesa y la ciudad se inflama)
- *** (Na tym padole zwątpienia) (En este valle de dudas)


Los versos del guerrero (1998)

Z cyklu „Guerra florida”
- Mit (Mito)
- Canto


Duranguraños (2007)

Z cyklu „El Espinazo del Diablo”
- Mój dziadek (Mi abuelo)
- Wychodzą przeczucia (Caminan los presagios)
- wDurangozstąpienie (Duranguraños)


Habitantos (2010)

Z cyklu „La eternidad no es tiempo”
- Ma na imię Bagdad (Su nombre es Bagdad)
- Poeta z przestrzeloną głową (El poeta lleva un tiro en la cabeza)
- Śmierć (La muerte)
- Poezja (Poesía)


Cristales sólidos (2010)
- Z drżeniem (Trémula)
- Szalbierz (El impostor)


Objaśnienia
Noty o autorach
Krystyna Rodowska: Wielogłos (innej) Ameryki
Acknowledgements
Alfabetyczny spis incipitów i tytułów

[Biuro Literackie, 2011]