Co to znaczy być czechofilem? Pytanie jak najbardziej zasadne w kontekście książki Mariusza Szczygła „Zrób sobie raj”. Książki, w której czeska mentalność stanowi kluczowy obiekt zainteresowania autora i jest czymś ważnym w obszarze poznania kultury danej społeczności.

Trudno jednak ująć ową kulturę w jakieś sztywne ramy, bo jak pokazują przytaczane przykłady zaczerpnięte z historii, Czechy to kraj pełen paradoksów. Tutaj ateizm miesza się z wiarą, a sztuka wychodzi poza mury narodowych galerii, by być bliżej życia zwykłych ludzi. Co ciekawe, pozorny chaos i brak poczucia istnienia wyraźnych reguł jest aprobowany przez jednostkę jako coś naturalnego. Przejawem tego może być społeczna tolerancja wobec polemiki z mitami narodowymi i wypracowanie dość kontrowersyjnej obrzędowości funeralnej.

Czeski skrawek świata może zatem niejednym zaskoczyć czytelnika pragnącego zgłębić prawdę o narodzie mającym bogatą przeszłość historyczną.