Sherlock Holmes, najbardziej znany bohater książek sir Arthura Conan Doyle’a, został opisany tak wnikliwie, iż przez długie lata wielu czytelników uważało, że żył on naprawdę, lub pragnęło, aby tak było. Sam autor przyznawał, że Holmes był częściowo wzorowany na faktycznie istniejącej osobie, doktorze medycyny sądowej Josephie Bellu, mentorze pisarza i jego opiekunie podczas studiów w Edynburgu. Bell był postępowym chirurgiem i słynął z dedukcyjnego rozumowania.

Sherlock Holmes po raz pierwszy pojawił się w noweli "Studium w szkarłacie" (1887), ale dopiero po tym, jak opowiadanie "Skandal w Czechach" ukazało się w odcinkach w "The Standard Magazine", przyciągnął czytelników i stał się fenomenem. Żadne inne dzieło Doyle'a nie spotkało się z takim przyjęciem jak opowieści o błyskotliwym, ekscentrycznym i trudnym detektywie oraz jego sympatycznym, cierpliwym asystencie i kronikarzu, doktorze Johnie Watsonie. Choć Anglik napisał także kilka romansów historycznych oraz monografie "Wielka wojna burska" (1900) i "Wojna w Afryce Południowej: przyczyny i przebieg" (1902), za które otrzymał tytuł szlachecki, pozostały one w cieniu przygód enigmatycznego bohatera.

Mimo uznania, jakim cieszył się detektyw, Conan Doyle w pewnym momencie stwierdził, że nadszedł czas, aby z nim skończyć, i w opowiadaniu "Ostatnia zagadka" opisał śmierć Holmesa podczas porywającej walki z jego odwiecznym wrogiem profesorem Moriartym. Czytelnicy długo i dobitnie wyrażali swe niezadowolenie. Sherlock Holmes po prostu musiał powrócić.

Pisarz w końcu ugiął się pod presją, cudownie przywrócony do życia detektyw wystąpił w kolejnych trzydziestu trzech opowiadaniach i dwóch nowelach, "Dolinie strachu" i "Psie Baskervillów". Niniejszy zbiór zawiera wszystkie pięćdziesiąt siedem opowiadań i cztery nowele, w których pojawia się Holmes, w tym "Kartonowe pudło", którego Doyle nie opublikował, obawiał się, że występujące tam wzmianki o seksie przedmałżeńskim mogą zostać uznane za zbyt śmiałe.

Opowieści Arthura Conan Doyle'a przyczyniły się do popularyzacji gatunku opowiadań detektywistycznych i na zawsze zmieniły podejście pisarzy do literatury kryminalnej, a że wciąż są wznawiane na całym świecie i regularnie przenoszone na sceny oraz ekrany kinowe i telewizyjne, Sherlock Holmes zapewne na zawsze pozostanie, również w XXI wieku, najsłynniejszym i najbardziej lubianym detektywem wszech czasów.

[Wydawnictwo Rea, 2010]