Pierwotna wersja tego utworu powstała w V-VI wieku w Syrii. Od około X wieku zaczęły powstawać w Europie różne wersje żywotu św. Aleksego - pisane wierszem i prozą, po łacinie albo w językach narodowych. Polska wersja powstała prawdopodobnie w 1454 r.

Bohater legendy - przedstawiciel książęcego rzymskiego rodu - zgodnie z wolą ojca poślubił królewnę Eufamijanę, jednak przyrzekł zachować czystość do końca życia. W noc poślubną, za zgodą małżonki, opuścił dom rodzinny, rozdał majątek ubogim i zaczął życie bezdomnego ascety i żebraka. Celem miało być osiągnięcie świętości.

W średniowieczu takie zachowanie było uznawane za powód do szacunku, gdyż realizowało jeden z ówczesnych ideałów - ideał świętego ascety.

Z perspektywy dzisiejszej utwór jest trudny do zrozumienia nie tylko ze względu na archaiczny język. Współczesnemu człowiekowi niełatwo pojąć, że ktoś zdrowy na umyśle rozdaje swoje mienie i skazuje się na los bezdomnego włóczęgi. Ja ze swojej strony także nie uważam zachowania głównego bohatera za słuszne, mimo szacunku, jaki żywię do niego za bezkompromisowość i odwagę w realizacji swoich ideałów oraz niezłomność zasad. Niemniej jednak uważam, że decydując się ożenić (nawet pod presją otoczenia) powinien był raczej dbać o swoją rodzinę i w ten sposób realizować swoją misję świętości - jako ideał męża i ojca.