Mam osobiste powody, by zająć się recenzją tej książki. Nie mogę ich jednoznacznie wyjawić, można się domyśleć, że jestem świadkiem podobnych wydarzeń. Gdy ktoś odchodzi bezpowrotnie, nie możemy się nigdy z tym pogodzić.

Czytałem różne powieści traktujące o śmierci. W jednych bohaterzy sami się pozbawiali życia, w innych giną z rąk morderców bądź giną na bezsensownych wojnach.

W powieści rumuńskiego pisarza Petru Popescu "Osaczony" poznajemy chyba najgorszy rodzaj śmierci. Czyż może być coś okropniejszego od poznania bezlitosnego wyroku na siebie samego? Bohater, stosunkowo młody, bo dwudziestodziewięcioletni, dowiaduje się o swej nieuleczalnej chorobie. Wyrok zapadł. Zaczyna się jego walka o poznanie odpowiedzi na pytanie: dlaczego ja? Zaczyna sobie zadawać mnóstwo pytań, na które szuka zrozumiałego wyjaśnienia.

"Mam dwadzieścia dziewięć lat. Jeszcze nie zrobiłem w życiu nic ważnego. Pozostało mi zaledwie kilka miesięcy. Może nawet więcej, ale lepiej, bym na to nie liczył, aby uniknąć bolesnego rozczarowania. Przedtem nie myślałem o śmierci. A może czasem, lecz niezbyt głęboko. Teraz myślę tylko o niej, w sensie osobistym i ogólnym. Znajduję się pośrodku bardzo długiego, otoczonego murem prostokąta. Jakaś siła popycha mnie do jego krańców, a początek pozostał daleko poza mną, nie pamiętam go nawet - jakby nie istniał. Na szczęście prostokąt jest dość długi. Idę pomiędzy jego równoległymi bokami i skręcam w miarę posuwania się naprzód. Wkrótce dotrę do jego końca. Nie pozostawię po sobie nawet śladu na murze śmierci. A wszystko sprowadza się do jednego pytania: Co to jest śmierć?"*

Rozpaczliwie szuka odpowiedzi na to pytanie, szuka jej w samym sobie, szuka na zewnątrz, między innymi w nauce czy w religii. Po wizycie u duchownego nie jest nawet o krok bliżej. Zdaje sobie sprawę, że nie może w ciągu sześciu miesięcy przeżyć tego, co mógłby w ciągu sześćdziesięciu lat.

Wiele osób zastanawia się, co by robiło w ostatnich chwilach życia; co na to nasz bohater?:
"Czasem nachodzi mnie pokusa, by gonić aż do upadłego za kobietami, innym razem, by jeść, póki nie pęknę, upić się, albo czytać aż do oślepnięcia"*.

Czy się podda i biernie będzie czekać na wypełnienie przeznaczenia? Może z pomocą przyjdzie mu nauka i będzie walczył za jej pomocą o życie?

Nie zdradzę zakończenia powieści, zachęcam wszystkich do lektury tej poruszającej powieści, gdyż, niestety, smutnych chwil w życiu nie da się uniknąć.


---
* Petru Popescu, "Osaczony", tłum. Zbigniew Szuperski, PIW, 1973.