Kilka wrażeń i garść cytatów z Dolina Muminków w listopadzie (Jansson Tove) .

Powtórka to po latach – najlepszej na swój sposób, najdojrzalszej z opowieści o Muminkach – choć "we własnych osobach" Muminków tu nie ma! Żyją jednak we wspomnieniach, w wyobrażeniach, w marzeniach, porównaniach i w atmosferze swego domu.

Bohaterowie tkwią w swych neurozach, traumach i ograniczeniach – jednak "dostępują" uzdrowienia. Przeżywają swoiste katharsis, ale co bardzo dla mnie uderzające: nie przechodzą przemiany! Poznają lepiej samych siebie, zaczynają siebie rozumieć i akceptować: także swoje wady i błędy.


"[filifionki] zawsze robią wszystko po swojemu, według własnych głupich zasad. Toteż nigdy nie zachowywał się tak cicho, jak wtedy, gdy przechodził koło domu jakiejś Filifionki."
Ach, jak kochamy tych, którzy tropią tzw. grzechy cudze! A także tych, których zasady promieniują na otoczenie z obezwładniającą i dołującą mocą niszczenia przyjemności, swobody i zadowolenia z życia. Więcej! Niektórzy dzięki swym zasadom, wytrwałości, pracowitości, nieustannej poprawności osiągają tak wiele – i tak ich mamy przez to dość! Nie każdy musi odnieść sukces…

"Kto to wszystko dostanie, jak ona umrze?
– Wcale nie umrę – szepnęła i zatrzasnęła kredens."
Ucieczka przed myśleniem o śmierci.

"(…)zapragnął by kimś innym, kimś, kogo nie znał."
Trawa zawsze jest zieleńsza u sąsiada za płotem… także mityczne "być sobą" jako motor zmian – po co? Lepiej poznać siebie, ale także siebie budować, nie realizować mit.

"(…)co by się stało, gdyby dał temu [uprzytomnianiu innym, jak powinni żyć] spokój."
Dojrzeć, mniej zbawiać świat i innych.

"A on zawsze wyobrażał sobie Dolinę Muminków w letniej szacie."
Oczekiwania i rozczarowanie: spodziewać się mniej, wówczas więcej się dostanie, reklama zabija przyjemność.

"Czuł się bardzo szczęśliwy, bo wiedział dokładnie, czego chce."
To ciekawa recepta! Znowu: gnothi seauthon.

"Nie miał odwagi usiąść, meble zdawały mu się zbyt wspaniałe."
Nasza zwykła codzienność może być piękna i wspaniała dla innych. Doceniajmy, co mamy.

"To niemożliwe (…) żeby przestać sprzątać, i to z własnej nieprzymuszonej woli!…"
Oj, znam takie osoby! "Zawsze jest coś do zrobienia".

"Byłaby też zmywała, nawet chętnie, gdyby tylko sama mogła to zaproponować."
Dziecinność, która jednak często tkwi w dorosłych: czuć się ważniejszym, nie sterowanym.

"Wydajesz się niesłychanie mądry, dlatego że się nie odzywasz."
Dobry słuchacz, nie zdradza poglądów…

"Ja się tak strasznie staram! Tak okropnie chcę!"
Coelho to lubi! Oraz rozdawacze dyplomów "za udział". Ale deklaracje to jeszcze nie działanie. Oraz najlepsze intencje mogą mieć najgorsze skutki.

"– Nie chcę ci robić przykrości.
– To dobrze. Ale w takim razie przestań mówić o tym, jakie wszystko jest, i daj mi wierzyć w przyjemne rzeczy."
Ludzie obrażeni na fakty, płatki śniegu, żyjące w świecie przyjemnej złudy samooszukiwania…

Homek Toft i księga o Protozoa: czytanie bez przygotowania. Nie tylko monografii naukowych. Także Biblii albo Marksa…

"Nie chcę mieć przyjaciół, którzy są mili, choć wcale mnie specjalnie nie lubią, ani też nikogo, kto jest miły tylko dlatego, żeby nie być niemiłym."
Bycie stale miłym trąci fałszem…

"– Ja nie mogłam się powstrzymać! Powinniście zrobić tak samo!
– Że się nie można powstrzymać i że się powinno – to jakoś nie idzie w parze. Według mnie to, że powinno się coś zrobić, nie jest tym samym, co to, że można coś zrobić…"
Spontaniczność nie może być planowana. Jakkolwiek można pohamować swe superego przed pohamowywaniem spontanicznych zachowań – z powodu różnych lęków i zahamowań.

"Jego marzenia o spotkaniu z rodziną tak się rozrosły, że był tym zmęczony. (…) [Mamusia Muminka] przedstawiała mu się jako coś tak doskonałego, łagodnego, kojącego, że nie mógł już tego znieść (…). Homek nie wiedział, co jest naprawdę, a co sobie tylko wymyślił."
Ponownie oczekiwania i rozczarowania – oraz znużenie czyjąś realną lub wyimaginowaną wielkością. Ciężko czasem znieść nieznośną (bywa, że i rzekomą) doskonałość autorytetu.