Zmiany klimatu odbierane są jako sunące w naszym kierunku groźne niebezpieczeństwo. W przestrzeni publicznej mówi się głównie o zewnętrznych aspektach tematu, np. co jest ich przyczyną i jak je spowolnić. Nie mówi się jednak o kryzysie egzystencjalnym, jaki odczuwają ludzie w obliczu tego zagrożenia. Co dzieje się z naszą psychiką? Jak możemy oswoić się z taką zmianą? Autor szczegółowo omawia te zagadnienia i przekonuje, że przepracowanie tematu zmiany klimatycznej na poziomie duszy to warunek konieczny, byśmy przestali czuć się ofiarami okoliczności i mogli znaleźć własną odpowiedź na wyzwania, przed jakimi stawia nas przyszłość.


"Piszę tę książkę, ponieważ podczas mojej pracy jako psychoterapeuta i nauczyciel prowadzący kursy rozwoju duchowego dostrzegam, że nie tylko ja tak mocno reaguję na te zmiany, ale czyni to wielu innych ludzi. Zagrażająca Ziemi katastrofa klimatyczna wywołuje u nich wewnętrzne procesy, które ich przytłaczają i z którymi czują się sami. W przestrzeni publicznej mówi się bowiem przede wszystkim o zewnętrznych aspektach tematu. (A więc o tym, co jest przyczyną emisji dwutlenku węgla, jak można ją ograniczyć, jakie i gdzie pojawiły się punkty krytyczne - tipping points, punkty bez powrotu itd.) Ale nikt nie mówi o tym, co odczuwają ludzie w obliczu tego zagrożenia, co dzieje się z ich psychiką, kiedy słyszą, że będą musieli w przyszłości radykalnie zmienić swój styl życia i rezygnować z wielu rzeczy, a ich dzieci będą żyły w świecie, w którym dokonywać się będą radykalne zmiany.

Wszystkich tych ludzi pragnę tą książką zapewnić, że wewnętrzne procesy wywołane świadomością zmian klimatycznych koniecznie należy potraktować równie poważnie, jak ich zewnętrzne aspekty. Jako psychoterapeuta wiem, że każda sytuacja życiowa, która nas na początku obezwładnia, uruchamia proces wewnętrznego przetwarzania, nasza dusza musi to, co się dzieje, »przetrawić«.

Kto ma oczy otwarte, ten wie, że zmianie ulegnie wszystko. Zmiana nie jest jednak procesem zewnętrznym. Jest przede wszystkim procesem wewnętrznym. Kiedy zmuszeni jesteśmy zmienić się zewnętrznie, a nie potrafimy zmienić się jednocześnie wewnątrz, będziemy z powodu zmiany cierpieć. Nie będziemy w stanie konstruktywnie zrealizować jej na zewnątrz, ponieważ wewnętrznie stawiamy jej opór. Dlatego, jeśli zależy nam na tym, by konstruktywnie kształtować i realizować oczekujące nas zmiany w wymiarze zarówno indywidualnym, jak i ogólnospołecznym, przepracowanie tematu zmiany klimatycznej na poziomie duszy jest nieodzowne. Dopiero wtedy, kiedy proces zmiany dokona się na poziomie psychicznym, przestaniemy czuć się ofiarami okoliczności i będziemy znowu mogli doświadczać poczucia własnej sprawczości i harmonii z rzeczywistością. Będziemy w stanie znaleźć własną odpowiedź na wyzwania, przed jakimi stawia nas zmiana klimatu, bez wynoszenia się moralnie ponad innych i bez pouczania ich, w autentyczny i otwarty sposób.

Temat zmiany klimatycznej posiada swój psychologiczny wymiar nie tylko dlatego, że konieczne jest przejście najpierw przez wewnętrzny proces przetworzenia i zmiany, ale także dlatego, że przyczyny tego dramatycznego stanu rzeczy sięgają ostatecznie aż do naszej duszy. Postępowanie współczesnego człowieka, które napędza zmiany klimatyczne, wynika przecież na końcu z utraty świadomości tego, że jako ludzie jesteśmy głęboko powiązani ze wszystkimi systemami ekologicznymi na Ziemi.

Rozwiązanie problemu postępującego ocieplania się atmosfery ziemskiej na poziomie technologicznym to za mało. Rozwinięte technologie, które mniej obciążają atmosferę, dotykają tylko powierzchni problemu. Dopóty, dopóki nie uzmysłowimy sobie, jakie znaczenie ma dla ocieplenia klimatu jego głębszy wymiar i nie dokonamy zmiany na tym poziomie, problem będzie się utrzymywał. Jego głębszy wymiar znajduje się jednak nie na zewnątrz nas, lecz w naszej duszy. Także z tego powodu piszę tę książkę - by obudzić świadomość istnienia głębiej położonych przyczyn tego problemu, przyczyn, które leżą w nas".

Richard Stiegler


- Wynagrodzenie autora, tłumaczki, drukarni oraz zysk ze sprzedaży książki jest przeznaczony na zalesienie, we współpracy z Fundacją Aeris Futuro.

- Papier użyty do produkcji książki pochodzi w 100% z makulatury.
Posiada certyfikat FSC Recycled nr C115691 - znak odpowiedzialnej gospodarki leśnej. Jego uzyskanie jest zapewnieniem, że materiały wykorzystywane do produkcji książki pochodzą z prawidłowo zarządzanych lasów, źródeł kontrolowanych i materiałów odzyskiwanych.

- Książka wydrukowana w drukarni TOTEM, która korzysta w 100% z zielonej energii, pochodzącej z odnawialnych źródeł (elektrowni wodnych, fotowoltaiki, elektrowni wiatrowych oraz biogazowych).
Drukarnia od lat minimalizuje negatywny wpływ produkcji książek na otaczający nas świat: korzysta z ekologicznych surowców, ogranicza zużycie folii w procesach produkcyjnych, preferuje energooszczędne systemy drukujące i introligatorskie, stosuje energooszczędne systemy oświetleniowe i grzewcze, posiada certyfikat FSC.

- Ślad węglowy - całkowita suma emisji gazów cieplarnianych wywołanej bezpośrednio lub pośrednio podczas produkcji tej książki, obliczony przez Fundację Carbon Footprint: 1535,19 kg dwutlenku węgla

- Patronat merytoryczny nad książką objęła Fundacja Carbon Footprint, która powstała w 2019 roku jako odpowiedź na wyzwania ekologiczne i klimatyczne, którym czoła muszą stawić współcześni. Misja Fundacji:
"Wierzymy, że ślady, które pozostawimy po sobie dzisiaj, powinny być drogowskazem dla przyszłych pokoleń, kontynuujących nasze działania. Za jeden z celów wyznaczyliśmy sobie edukację - rzetelną i opartą na potwierdzonych źródłach naukowych. Chociaż do tej pory realizowaliśmy ją głównie poprzez inicjatywy lokalne, mamy ambicję sięgania jeszcze dalej, bo kluczowa jest dla nas świadomość społeczeństwa. Oprócz edukacji, wyciągamy rękę do tych, których działania mają istotny i bezpośredni wpływ na poprawę jakości środowiska przyrodniczego i klimatu - biznes. Stworzyliśmy autorskie narzędzia do obliczania śladu węglowego - miary, która w liczbach pokazuje ludzki wpływ na postępowanie globalnego ocieplenia".

- Patronat medialny nad książką objął Portal Świat OZE.
Świat OZE to ogólnopolski portal informacyjno-edukacyjny skupiony na tematyce odnawialnych źródeł energii, elektromobilności, ekologii i ochrony środowiska. Od 2015 roku informuje, edukuje i inspiruje do zmiany nawyków. Znajdziemy tu newsy z całego świata, aktualne raporty i badania. Redakcja chętnie bierze udział w różnorodnych akcjach ekologicznych i wydarzeniach branżowych. Z czytelnikami pozostaje w kontakcie również poprzez sieć społecznościową.

- Książka polecana przez Mądre Książki.
Mądre Książki to niekomercyjny serwis poświęcony literaturze popularnonaukowej, tworzony przez naukowców i pasjonatów popularyzacji nauki. Od stycznia 2021 roku należy do Uniwersytetu Jagiellońskiego. W Mądrych Książkach znajdziesz m.in. informacje o treści książki, jej wartości merytorycznej i dowiesz się dla jakiej grupy wiekowej jest przeznaczona.


Richard Stiegler - psychoterapeuta, trener, nauczyciel medytacji. Założyciel szkoły SEELEundSEIN, w ramach której odbywają się szkolenia w nurcie psychologii transpersonalnej.


[Wydawnictwo Virgo, 2021]