Recenzentka: porcelanka

„Kiedy ktoś, kto zaczyna seryjnie zabijać, jest pieprzonym geniuszem, pozostaje ci jedynie się modlić, żeby po zwolnieniu blokady w kasecie maszyny losującej nie została wybrana twoja liczba" [1].

„Cisza białego miasta” to thriller, którego akcja toczy się w malowniczej Vitorii – stolicy prowincji Álava i Kraju Basków. Miastem wstrząsają zbrodnie, będące kontynuacją zabójstw sprzed dwudziestu lat. W historycznych punktach Vitorii odkrywane są zwłoki nagich kobiet i mężczyzn połączonych w pary, z dłońmi ułożonymi w czułym geście, dotykającymi twarzy. Ofiary nie znały się za życia, obie są w tym samym wieku (za każdym razem jest to okrągła liczba lat), a sceneria wszystkich zbrodni jest jednakowa. Podobne morderstwa miały miejsce przed laty, a ich sprawca odbywa wciąż karę w więzieniu. Tasio Ortiz de Zárate ma jednak wyjść na przepustkę w najbliższym czasie. Przerażeni mieszkańcy zadają sobie pytanie: jak to możliwe, by morderca kontynuował swoje dzieło zza krat? A może to kto inny zabija, a skazano niewinną osobę?

Tropem zbrodni podążają policjanci – profiler Unai López de Ayala i Esti, jego partnerka zawodowa i przyjaciółka. „Policjant nigdy się nie spodziewa, że zakończy śledztwo jako ostatnia ofiara seryjnego mordercy, który sterroryzował całe miasto, ale życie potrafi być bardzo kreatywne w płataniu figli” [2]. Eva García Sáenz de Urturi już w prologu ujawnia, że główny bohater stanie się ofiarą zabójcy i w wyniku postrzału w głowę zapadnie w śpiączkę. To Unai jest narratorem tej powieści i to on wprowadza czytelnika w lokalne zwyczaje i święta, w historię miasta i tubylcze stosunki. Akcja szybko nabiera tempa, policja prowadzi wyścig z czasem, ale morderstwa zdają się być zbrodniami doskonałymi. Dla głównego bohatera śledztwo oznaczać będzie także konieczność zmierzenia się z przeszłością i własnymi demonami. Czy rozwiązanie zagadki tkwi w zabójstwach sprzed dwudziestu lat, czy może należy szukać go w jeszcze dalszej historii miasta?

Autorka „Ciszy białego miasta” zabiera czytelnika w podróż ulicami Vitorii, pełnymi średniowiecznych i renesansowych zabytków oraz w malownicze rejony okolicznych wiosek i gór. Akcja toczy się dwutorowo – współczesne wydarzenia przeplatają się z tymi z lat siedemdziesiątych i osiemdziesiątych. Pisarka kreśli również ciekawe tło społeczne – ukazuje przekrój hiszpańskiego społeczeństwa od lat siedemdziesiątych ubiegłego wieku do czasów obecnych, od ubogich rolników i pszczelarzy, przez klasę średnią, po bogate mieszczaństwo. Najbardziej intrygujące zdają się być jednak opisy regionalnych świąt i obrzędów, w szczególności Fiestas de la Virgen Blanca – święta ku czci Białej Panienki, obchodzonego hucznie przez kilka sierpniowych dni. Sporo również w „Ciszy białego miasta” tradycji, lokalnych specjałów, codzienności tubylców – wszystkiego tego, co składa się na tak odmienną i fascynującą kulturę.

Eva García Sáenz de Urturi pisze pięknym, literackim językiem, stylizowanym na gawędę – opowieść snutą przez naocznego świadka zdarzeń. Ciekawie portretuje także głównych bohaterów – każdy z nich ma złożoną osobowość, traumy z przeszłości, z którymi walczy i nie poddaje się prostym ocenom. Niejednoznaczna jest także postać seryjnego mordercy: pisarka stara się przedstawić i zgłębić psychikę osoby, która jest zdolna przeprowadzić niemal perfekcyjnie szereg zbrodni. Chociaż wątek kryminalny jest poprowadzony w sposób, który z jednej strony uniemożliwia zbyt szybką identyfikację zabójcy, a z drugiej pozwala domyślać się wielu kwestii przed czasem, to nie zakłóca to świetnego odbioru powieści i tego, że czyta się ją z rosnącym zainteresowaniem.

Czarujące uliczki Vitorii, którą większość z nas zwiedzi zapewne jedynie literacko, barwne obchody regionalnych świąt, interesująca architektura i malownicze pejzaże Álavy – już to wystarczy, aby nie móc się od „Ciszy białego miasta” oderwać nawet na chwilę. A do tego Eva García Sáenz de Urturi serwuje jeszcze pasjonującą historię zbrodni powiązaną z intrygującymi dziejami rodziny Ortiz de Zárate.


[1] Eva García Sáenz de Urturi, „Cisza białego miasta”, przeł. Joanna Ostrowska, Wydawnictwo Muza, 2019, s. 11.
[2] Tamże, s. 10.


Autor: Eva García Sáenz de Urturi
Tytuł: „Cisza białego miasta”
Tłumacz: Joanna Ostrowska
Wydawnictwo: Muza, 2019
Liczba stron: 576

Ocena recenzenta: 6/6