Zamek z piasku, który runął (Larsson Stieg)

Tym razem nie było już efektu nowości, bo był to drugi tom Larssona, który czytałam. Już wiedziałam czego się spodziewać, w czym jest dobry i gdzie mogą się pojawić mielizny, no i nie było zaskoczenia. W istocie nie jest to żaden kolejny tom, a dalszy ciąg poprzedniego - akcja zaczyna się dokładnie tam, gdzie zakończyła się we wcześniejszym. Wygląda na to, że rozsądny wydawca podzielił po prostu ten słowotok na dwa spodziewając się kłopotów z oprawą i dystrybucją.

Ten sam co poprzednio styl sprawozdawcy: jeśli woda to podana jest marka, jeśli zakupy, to czytelnik jest informowany o każdej nabytej sztuce. Jeśli zaś chodzi o akcję, to wśród notatek mam taką: 'o ile w drugim tomie pojawiły się elementy, które mnie drażniły, to teraz się zwyczajnie nudzę. Jestem na 309 stronie i poza drobnymi podchodami w szpitalu nic się nie dzieje' - nuda jest główną wadą tej części - prawie 800 stron, z czego znaczny procent to przydługie, a nieistotne historie. Do czego nam np. taki fragment: "Zszedł do sali śniadaniowej, wypił filiżankę zwykłej czarnej kawy, zjadł tosta z plasterkiem sera i odrobiną dżemu pomarańczowego. Popił dużą szklanką wody mineralnej."? - otóż do niczego, wszyscy bohaterowie Larssona jedzą to samo, więc to akurat śniadanie nie jest żadnym charakterystycznym elementem i przy kolejnym powtórzeniu zwyczajnie drażni. I jak na zamówienie właśnie natrafiłam na zwykły gazetowy artykuł o szwedzkim śniadaniu napisany znacznie barwniej i ciekawiej: https://www.theguardian.com/lifeandstyle/2017/sep/​15/lagom-the-swedish-art-of-eating-harmoniously-book-extract-steffi-knowles-dellner?CMP=fb_gu, czyli jednak można ;) Bo u Larssona ze świecą szukać polotu, różnorodności środków czy synonimów. 10 tomów takiego Millenium? To chyba za karę.

Sama Sekcja, która w założeniach miała być chyba groźna i przerażająca i która jest tu głównym bohaterem, bo przecież to z jej przyczyny całe pojawiające się zło, to grupa pacjentów oddziału geriatrycznego będących już niemal w stanie rozkładu - najważniejszy ze szpiegów ma 78 lat i mocno rozsiany proces nowotworowy, a inny, cit młodszy, połowę czasu spędza na dializach. Niby działają sprawnie i w absolutnej tajemnicy od ponad trzydziestu lat, ale ich rozważania i działania są co najmniej śmieszne. Z jednej strony brutalni, ale najczęściej brutalnością zwykłych, bezmyślnych bandziorów, a z drugiej dają się namierzyć i rozłożyć na łopatki za pierwszym podejściem. Konkluzja jest taka, że Sekcja to fanatyczni idioci("Nagle w oczach ciężko chorego człowieka błysnęła stal. - Musisz zrozumieć, że Sekcja jest najważniejszym przyczółkiem szwedzkiej obronności. Jesteśmy ostatnią linią obrony. Naszym zadaniem jest czuwanie nad bezpieczeństwem państwa. Cała reszta jest nieważna" (190) - to ten od nerek) i jakoś nie mam przekonania, że autor był absolutnie świadom tego efektu, bo idiotę trudno jednak traktować całkiem poważnie, a przecież miało być strasznie.

W obu książkach zauważam też pewną hipokryzję. Czytam w biografii, że autor był zaangażowany w problemy społeczne oraz nieobce mu były kwestie równouprawnienia i emancypacji, że był zagorzałym feministą, ale trochę inny obraz wyłania się z lektury jego powieści. Kiedy opisuje mężczyzn, dostajemy suchy tekst, jak z listu gończego, przy kobietach zaś pozwala sobie na uwagi dotyczące ich atrakcyjności, w tym także seksualnej. Sam seks jest przez wszystkich, zarówno kobiety, jak i mężczyzn, traktowany jednakowo - jako przyjemny rodzaj wysiłku fizycznego o dobroczynnym działaniu, a jeśli pojawiają się przy tym jakieś uczucia, to są raczej powodem zawstydzenia bohaterów. U feministy spodziewałabym się nieco innego podejścia, no ale może to geograficzna specyfika, nie wiem.

Nieco znużona oceniam na 3, choć jestem ciekawa stylu kolejnych tomów, pisanych już przez kogoś innego.