Dodany: 28.12.2011
|
Autor: patrykb
Arthur Koestler (1905—1983), powieściopisarz, dziennikarz, eseista, dramaturg, historyk nauki i działacz polityczny. Urodził się w Budapeszcie, studiował w Wiedniu, pracował jako korespondent w Berlinie, na Środkowym Wschodzie, w Paryżu, brał udział w ekspedycji na Arktykę (1931). Jako korespondent londyńskiej gazety podczas wojny domowej w Hiszpanii (1936—37) został uwięziony i skazany na śmierć. Zwolniony za wstawiennictwem rządu brytyjskiego wyjeżdża do Francji. Tam porzuca dziennikarstwo, występuje z partii komunistycznej, której członkiem był przez sześć lat, i w r. 1939 debiutuje jako powieściopisarz publikując "Spartakusa". Druga powieść — "Ciemność w południe" — ukazała się po angielsku w r. 1940, a następnie przetłumaczona została na wiele języków. W tym samym roku Koestler wstępuje do Legii Cudzoziemskiej, w r. 1941 ucieka do Anglii. Pracuje tam dla Ministerstwa Informacji i jako kierowca karetki, później przebywa jako korespondent w Palestynie, pisuje też do gazet amerykańskich, wykłada w Uniwersytecie Yale (1959) i Stanford (1964—65). Od chwili osiedlenia się w Anglii pisał głównie po angielsku. Opublikował dalsze cztery powieści: "Arrival and Departure" (1943), "Thieves in the Night. Chronicle of an Experiment" (1946), "The Age of Longing" (1951), "The Call-Girls" (1972), a także cztery tomy wspomnień autobiograficznych — dwa z nich wydał po polsku w r. 1965 w jednym tomie "Fragmenty wspomnień" Instytut Literacki w Paryżu — oraz sześć tomów esejów i dwie sztuki. Od końca lat pięćdziesiątych Koestler zajmuje się głównie tematyką naukową. Ostatnia wydana za życia pisarza książka "Bricks to Babel" (1980) obejmuje wybór fragmentów ze wszystkich jego dzieł wraz z własnym komentarzem.
"Ciemność w południe" weszła do historii intelektualnej XX wieku jako rewelacyjne, wręcz prorocze świadectwo degenerowania się ideologii, jako ostrzeżenie przed totalitaryzmem — systemem stalinowskim, w którym wczorajsi kaci stawali się jutrzejszymi ofiarami, a wszyscy zmuszani byli do współudziału w zbrodni poprzez publiczne jej pochwalanie. Polski przekład tej słynnej książki, pióra Tymona Terleckiego, ukazał się już w r. 1949 na łamach paryskiej "Kultury".
[Państwowy Instytut Wydawniczy, 1990]