Książka: Czarny ogród

Ten ogród leży pod ziemią i jest czarny w dwójnasób, węglem i ciemnością głęboką jak moja dotychczasowa ignorancja w dziedzinie historii Górnego Śląska. Książka Małgorzaty Szejnert to dla takich jak ja kaganek oświaty, lampa w mroku dziejów, w którym zniknął inny ogród, zielony, leżący nad tamtym, po jasnej stronie dzielącej je powierzchni. Stary Giszowiec, zaprojektowany jako miasto ogród i wraz z pobliskim Nikiszowcem zbudowany na początku XX wieku dla pracowników kopalni Giesche nad eksploato...

Jakaż to przyjemność odkryć – choćby i późno – autora, którego każda książka zachwyca, a przynajmniej utwierdza czytelnika w przekonaniu, że są jeszcze w Polsce ludzie piszący doskonałą polszczyzną, są reportażyści podchodzący do swego rzemiosła, czy może raczej należałoby powiedzieć: do swojej dziedziny sztuki, z należytą powagą (przez co rozumiem zwłaszcza posiłkowanie się wiedzą czerpaną z konkretnych źródeł i skrupulatne podawanie tych źródeł w przypisach, jak również nieprzekręcanie nazw wł...

"Czarny ogród" to historia spółki Gische, historia Niemiec, Śląska i Polski, historia powstawania Giszowca i Nikiszowca, a co najważniejsze - historie kilku wybranych rodów z Giszowca, które przewijają się i krzyżują przez paskudny wiek XX. Powstało imponujące dokonanie sztuki dziennikarskiej, zachwycająco bogate, zawsze konkretne, ale obiektywne. Nagromadzenie wiedzy, obfitość faktów i całego gąszczu pogranicznych losów ludzi - a zwłaszcza talent autorki - zapierają dech. Książka pani Szejnert da się przyrównać do olbrzymiego meteorytu, który spadł na naszą ziemię. To z całą pewnością "dzieło życia" autorki. Dla mnie to arcydzieło w zbiorze śląskiej tematyki, które ukazuje autentyczną magię Górnego Śląska i mądrą filozofię długiego trwania jego mieszkańców.

Kazimierz Kutz

[Znak, Kraków 2007]

- Górnik zawsze walczył z tą ścianą, przed górnikiem stoi ściana, ty w tę ścianę walisz ciałem, głową... Kiedyś wszystko musi umrzyć, robiliśmy w tej czernicy i tam wrócimy. [...] Jo nie jest pesymista ani optymista, jo jest człowiek, który wie, na czym to wszystko polega, i za takiego się uważam. Przewrócisz się na rowerze, samochody się zderzają, okręty się topią, samoloty spadają, taki to jest los człowieka. Na czym to życie polega? Że pani tu przyszła i pani stąd wyjdzie. Człowiek przychod...

Wiele było w historii, a i obecnie jest, wrzawy o narodowość Ślązaków, ich przynależność kulturową, język, mentalność. Bardzo pięknie ilustruje to książka Małgorzaty Szejnert. Uważam ją za bardzo ważną pozycję, szczególnie godną polecenia osobom spoza Śląska. Dlaczego? Bo prezentuje śląskość z zupełnie innej perspektywy niż np. autorzy i artyści pochodzący ze Śląska, jak np. Kutz czy Janosch. Autorka nie wyrosła w kulturze śląskiej, dlatego jej spojrzenie na Śląsk będzie bliższe wielu czytelniko...