Książka: Ze śmiertelnego zimna

[W recenzji zdradzam pewne elementy fabuły] Człowiek to tylko tryb, element wielkiej machiny, na którą nie ma żadnego wpływu. Szpieg natomiast jest jedynie narzędziem dla swojego kraju, środkiem do osiągnięcia celu. Taki obraz świata kreśli John le Carré w „Ze śmiertelnego zimna”. Alec Leamas to agent z doświadczeniem, po ostatnich niepowodzeniach będący na przegranej pozycji. Czeka go zasłużona emerytura, która jednak wskutek pewnych przeciwności okazuje się bardzo mizerna. Niespodziew...

Od wydania "Ze śmiertelnego zimna" (The Spy Who Came In From The Cold) minęło ponad 40 lat, co wystarczyło, żeby świat zmienił się całkowicie, na tyle, że książka o zmaganiu wywiadów po dwóch stronach Żelaznej Kurtyny mogłaby stacić sens przebywania na półkach księgarni. Tak się jednak nie stało - pierwsza ważna książka Le Carre'a stała się klasyką gatunku. Ma to oczywiście uzasadnienie - choć temat nieco zwietrzał, ani sposób jego przekazania, ani emocje wywołane w czytelniku, ani problemy ...

Szpiedzy Le Carrégo są szarzy, smutni i tak bardzo ludzcy, że łatwo się z nimi identyfikować. Robią to, co mają do zrobienia, ponieważ zrobić to należy. Nie wierzą, że zmienią świat, ale może ich poświęcenie (jeśli nie giną, to są ciężko okaleczeni psychicznie) choć trochę przyczyni się do jego poprawienia. Czytałem tę książkę wiele lat temu. W tym roku nakłoniłem syna, by po nią sięgnął. Mimo upływu czasu, zmiany pokolenia i realiów, miał podobne odczucia. Bo może nie cały, ale Le Carré ...

Klasyka wybitnej powieści szpiegowskiej, sfilmowana z Richardem Burtonem.

Początek lat 60. Brytyjski agent Alec Leamas, szef siatki w Berlinie Wschodnim, traci kolejnych ludzi, rozpracowanych przez niemiecki kontrwywiad. Centrala odwołuje go z NRD. Ale tylko po to, by zlecić mu najbardziej tajną operację - starannie zaplanowaną akcję Cyrku przeciwko mózgowi wschodnioniemieckiego wywiadu. Leamas nie wie jednak, że ma być w tej grze pionkiem, który można usunąć, kiedy przestanie być potrzebny...

[Amber, 2002]

Czytałem jeszcze wydanie "podziemne" za czasów głębokiej komuny i wtedy to dopiero było wrażenie. Do dziś pamiętam scenę przeprawy przez słynny Mur Berliński. Książka smutna, ale oddaje doskonale atmosferę tamtych paskudnych czasów.