Teksty i komentarze

Pod koniec życia, w 1977 roku, Roland Barthes (1915-1980), klasyk współczesnej francuskiej humanistyki (m.in. "Mitologie", "Fragmenty dyskursu miłosnego", "Imperium znaków", "Stopień zero pisania"), zaczął po śmierci matki pisać książkę o fotografii. Osobistym motywem była próba odnalezienia "istoty" zmarłej Henriette Barthes w fotografiach, które po niej pozostały. Paradoksalnie autor odnajduje to, czego szuka, w zdjęciu matki z jej dziecińs...

Roland Barthes (1915-1980), jeden z najważniejszych francuskich intelektualistów XX wieku, współtwórca semiologii, w tej książce napisanej po podróży do Japonii w 1970 roku stworzył dzieło podwójne jak japońskie pałeczki. Z jednej strony, oświadczając: "Wschód jest mi obojętny", przeprowadził eksperyment myślowy z systemem znaków nazwanym umownie "Japonia". Inaczej niż w naszym codziennym życiu nie ma tam mitów ani sensów, o które potykamy się na...

"Fragmenty…", odniosły po ukazaniu się w 1977 roku niezwykły sukces rynkowy. Niezwykły i zaskakujący, bo to zakorzenione i w semiologii, i w literaturze dzieło profesora College de France Rolanda Barthes’a (1915-1980) stanowi niejakie wyzwanie wobec intelektu czytelnika. Zarazem jednak urzeknie go świeżością mówienia o sprawach miłości istotnych dla każdego. Książka ma strukturę słownika "pojęć miłosnych" (afirmacja, asceza, czułość, katastro...

Roland Barthes (1915-1980), wszechstronny francuski interpretator kultury, w "Mitologiach", jednej z pierwszych swoich książek (1957) zebrał komentarze do bieżącej rzeczywistości, pisane w latach 1954-1956. Tropi tam "mity codzienności", jakie nieustannie produkuje "mieszczańska" społeczność. Obserwuje zjawiska ze sceny politycznej, artystycznej, literackiej, komentuje zdarzenia z dziedziny sportu, religii, kulinariów, gospodarstwa domowego. Ich ...

Pierwszy tom "Utworów zebranych" Mirona Białoszewskiego (1922-1983) gromadzi cztery najwcześniejsze zbiorki wierszy poety. Jego debiut książkowy (1956) "Obroty rzeczy", zawierający wybór wierszy z obfitego niepublikowanego dorobku, dokonany przez Artura Sandauera, stał się literackim wydarzeniem. Zdobył uznanie krytyki i czytelników. Następne tomiki: "Rachunek zaściankowy" (1959), "Mylne wzruszenia" (1961), "Było i było" (1965) - kontynuowały ...

Dziesiąty tom "Utworów zebranych" Mirona Białoszewskiego gromadzi teksty poetyckie publikowane w książkach wydanych po roku 1980. Część pierwsza zawiera poezje z tomu "Stara proza". Nowe wiersze, część druga stanowi zbiór wierszy "Oho", a część trzecia to poezje z tomu tekstów prozatorskich i poetyckich. [Państwowy Instytut Wydawniczy, 2017]

Siódmy tom "Utworów zebranych" Mirona Białoszewskiego zawiera wiersze opublikowane w latach 1976-1980. Część początkową stanowią teksty nazwane przez poetę "Balladami rzeszowskimi późniejszymi". Artur Sandauer wyeliminował je z debiutanckich "Obrotów rzeczy". Są to: "Słone rozstaje", "Ballada o miejscu odartego konia", "Motowidła odrzykońskie", "Dukla Amaliowa"; wszystkie pochodzą z początku lat pięćdziesiątych. Tylko "Dukla Amaliowa", mająca kil...

Druga część rozproszonej i niepublikowanej dotąd poetyckiej spuścizny Mirona Białoszewskiego obejmuje lata 1975-1983. Teksty zebrali, ułożyli i przygotowali do druku Maciej Byliniak i Marianna Sokołowska. [Państwowy Instytut Wydawniczy, 2017]

Teatr Osobny został założony przez Mirona Białoszewskiego i Lecha E. Stefańskiego na jesieni 1955 roku, przed oficjalnym zakończeniem socrealizmu. Przez osiem lat wystawił pięć programów, z których cztery stanowiły sztuki przygotowane specjalnie dla tej sceny. Drugi tom "Utworów zebranych" dokumentuje działalność tego awangardowego teatru domowego, w którym scenarzystą, reżyserem oraz głównym aktorem był Białoszewski. [Państwowy Instytut Wyd...

XIX- i XX-wieczna krytyka przypięła malarstwu historycznemu etykietkę nudnego, dydaktycznego, pompierskiego. Do dzisiaj terrorowi tej opinii ulegają bywalcy wernisaży, historycy sztuki, a często i przeciętni miłośnicy malarstwa. Warto się zatem przyjrzeć nowym szkicom profesor Marii Poprzęckiej, bowiem te z pasją i wielkim znawstwem materii malarskiej i dziejowej napisane eseje o malarstwie historycznym od Rubensa do Matejki przeczą tej potocznej...

Chiny według Leszka Ślazyka Dlaczego Chiny? Nigdy przecież nie chciałem być Brucem Lee. Jakoś też nigdy nie ujął mnie język chiński. No to skąd te Chiny? Klasyka - przypadek - praca. Odwiedził mnie znajomy i powiedział, że pewna firma szuka ludzi, którzy mają związek z przemysłem odzieżowym. To był rok 1994. Od tego czasu więcej spędzam czasu za Wielkim Murem niż nad Wisłą. Byłem świadkiem największej transformacji w dziejach świata. Pamięt...

Bez pamięci tak indywidualnej, jak i społecznej trudno żyć, a jednocześnie łatwo ją stracić, łatwo zapomnieć. Potrzebujemy pamięci z różnych powodów i z różnych powodów ją zatracamy. Jej znaczenie z pewnych względów wydaje się nawet ważniejsze, niż pamięci jednostkowej. Trwanie pamięci społecznej to po prostu przejaw trwania zbiorowości i kultury. O tym, jak ważna była już dla starożytnych, może świadczyć fakt, że Grecy uczynili z pamięci jedną z...

Kultura jest w nas, i obok nas. Jest w ludziach, których znamy, i których nie znamy. Kultura jest jak powietrze, którym oddychamy, lecz którego nie widzimy, i nie zawsze uświadamiamy sobie jego istnienie. Wypełnia przestrzenie naszego życia i w dużym stopniu to życie determinuje. Dyryguje nami, choć i my potrafimy na nią wpływać. Kultura nie jest naturą, lecz można ją porównać do rozległego i wielobarwnego ogrodu, w którym rozchodzą się i krzyżuj...

"Jolanta, córka Ireny, wnuczka Bronisławy, prawnuczka Ludwiki" - gdy na okładce pierwszego wydania tej niezwykłej, filozoficznej opowieści o człowieku zamiast tradycyjnego imienia i nazwiska pojawiły się imiona przodkiń Jolanty Brach-Czainy, zapanowały zdumienie, konsternacja i zachwyt. Dopiero odkrywaliśmy w Polsce herstorię, a ludowa historia kobiet dopiero zaczynała być opowiadana. Niewiele jest książek równie przełomowych dla polskiej filo...

Książka ma wyrazisty, autorski projekt graficzny i typograficzny. Najważniejsza jest jednak bohaterka tego tomu: to jedna z najbardziej oryginalnych i wszechstronnych artystek europejskich XX wieku. Jej pisma estetyczne i społeczne będą po raz pierwszy publikowane w oryginalnym kształcie (zgodnym z rękopisami) - bez skrótów, poprawek i modyfikacji cenzury, i kolejnych redaktorów. Spora część tych materiałów będzie publikowana po raz pierwszy. ...

Wydana po raz pierwszy w 1985 roku, "Ontologia sytuacji" jest istotnym osiągnięciem Bogusława Wolniewicza w dziedzinie metafizyki, logiki i filozofii języka, które ugruntowało jego status jako wybitnego filozofa. Podjęty tu projekt, realizowany metodami logiki formalnej, można określić jako zbudowanie na fundamencie wczesnej filozofii Wittgensteina spójnego systemu ontologicznego, którego zadaniem jest opisanie wzajemnego stosunku języka i rzeczy...

Myśl Ludwiga Wittgensteina, jednego z najbardziej wpływowych filozofów XX wieku, odcisnęła się niezaprzeczalnie także na dyscyplinach odległych od akademickiej filozofii. "Rzeczy i fakty", wydane po raz pierwszy w 1968 roku, są czymś więcej niż wprowadzeniem do "wczesnego" Wittgensteina. Bogusław Wolniewicz realizuje tutaj autorską, wysoce oryginalną interpretację myśli austriackiego filozofa, umiejscawiając go w jednym szeregu z Platonem, Arysto...

Książka stanowi swoiste memento dla Polski, dla Kościoła i dla całej zachodniej cywilizacji, za której przekonanego zwolennika, a wręcz wyznawcę czy nawet obrońcę uważał się prof. Wolniewicz. Autor był bez wątpienia jednym z najważniejszych myślicieli, jak on sam to określał, "prawoskrętnych" drugiej połowy XX i początków XXI wieku, jacy pracowali i publikowali w Polsce. Zmarł w 2017 roku. Oddajemy zbiór tekstów Profesora oraz ostatnie wywiad...

Kim był "Czarny Batyr"? Co robił polski James Bond w Afganistanie? Jak car ukarał Piotra Wysockiego za Noc Listopadową? Na te i inne pytania odpowiedzi znajdują się w najnowszej książce Marka Skalskiego. Niezwykłe losy polskich "Sybiraków", których życie może być wzorem dla współczesnych Polaków. [Wydawnictwo 3S Media, 2017]

Wojciech Wencel (ur. 1972) od debiutanckiego tomu "Wiersze" (1995) podąża własną drogą. Młodszy od generacji "BruLionu", manifestacyjnie odrzucił dominujący w ostatniej dekadzie XX wieku model poezji egocentrycznej, opartej na kolokwializmach. Krytyka połączyła jego twórczość z neoklasycyzmem, wskazując na jej silne zakorzenienie w tradycji kultury europejskiej, problematykę metafizyczną, wyrafinowanie formalne, powagę i muzyczność. W plebiscy...

Minipowieści "Stankiewicz" i "Powrót" to dwa sugestywne portrety mężczyzn, uwikłanych w burzliwe czasy przełomu XIX i XX wieku, sytuację polityczną, rodzinną, osobistą. Hubert Stankiewicz mści się po latach na kozackim zabójcy swego ojca-powstańca. Max Rogoyski z "Powrotu" jest synem człowieka, który wzbogacił się, przewożąc dla powstańców broń, a potem ich denuncjując, dziś wraca do rodzinnego majątku w odrodzonej ojczyźnie. Nie jest to powró...

Zbiór esejów poświęconych zagadnieniom styku kultury i polityki w Polsce i Europie ostatnich lat. Książkę rozpoczynają rozważania na temat zmierzchu znanej nam dotąd tożsamości europejskiej, ale i roli Europy we współczesnym świecie. Następują po nich szkice o postaciach aspirujących do rządu kulturą i myśleniem dusz, rozważania o współczesnych losach takich pojęć i zagadnień jak wolność, religia, rewolucja, narcyzm czy seks (uznając stosunek do ...

"Moje boje z III RP" to wybór publicystyki znanego dziennikarza i publicysty Bronisława Wildsteina. W czterech częściach "Polska", "Europa", "Świat" i "Okiem Barbarzyńcy" autor mierzy się z problemami poruszanymi w debatach publicznych, które do dziś nie straciły na aktualności. Wybór niniejszej publicystyki pozwala lepiej zrozumieć otaczającą nas rzeczywistość polityczną. Bronisław Wildstein jest autorem wielu książek, m.in. powieści "Jak ...

Eustachy Rylski jest nazywany alchemikiem słowa oraz mistrzem języka i wirtuozem ukrytych sensów. Sam wyznaje skromnie: "Mam stuprocentową pewność, że swoją twórczością nie rozsupłam tajemnicy istnienia. Od czasu do czasu jednak próbuję". Każda z opowiedzianych przez niego historii przybliża nas do tej tajemnicy bardziej i choć na chwilę zatrzymuje w zachwycie. Zbiór "Wyspa" to cztery opowieści połączone jednym motywem w tle - morzem. ...

Powieść o miłości Marka Bieńczyka, laureata Nagrody Literackiej Nike 2012. Historia miłości dwojga stypendystów przybyłych z różnych stron świata do Francji. Główny bohater - Marek - jest w związku z kobietą, która ma wiele potrzeb, ale niczego szczególnie mocno nie pragnie. Ich miłość zdarzyła się w czasie i miejscu, które łatwo można uznać za przypadkowe, poza nawiasem realnego życia. Wszystko przecież rozgrywa się na niby, w cudzysłowie, w ...

Lato roku 1963. Południowo-zachodnia część Polski, a w niej małe "poniemieckie" miasteczko, w którego cieniu wznosi się zamek Kynast. Janek Ruczaj, 20-latek, spotyka po latach swoją byłą nauczycielkę i miłość z młodzieńczych lat - piękną i tajemniczą Julię Neider. Wkrótce okaże się, że Julia pojawiła się tylko po to, by zniknąć przy pomocy Janka. Za tę pomoc oboje zapłacą gorzką cenę. Zafascynowany Hemingwayem Janek (zresztą jak sam autor) ...

Dwójka znakomitych bohaterów, szczypta humoru i wdzięk stylu - Marek Bieńczyk, laureat nagrody literackiej Nike, podsuwa nam z pozoru tylko żartobliwą powiastkę o szczęściu. Bo "ze szczęściem są same kłopoty" - mówi Duży Książę, jeden z bohaterów Bieńczyka. I mnoży przykłady owych kłopotów, analizując powody ulotności szczęścia. Jego rozmówczynią jest Kaktusica, dla której szczęście ma smak napoleonki, bajaderki albo szarlotki. Za sprawą niezw...

Najlepsza i najczęściej nagradzana powieść laureata Literackiej Nagrody Nike 2012. Akcja tej powieści rozgrywa się w roku 1943 w podwarszawskich Tworkach. Jej bohaterowie to grupka dwudziestolatków, dziewcząt i chłopców, Polaków i Żydów, którzy pracują w pozostającym pod niemieckim zarządem szpitalu psychiatrycznym. Okazuje się, że jedynym normalnym miejscem w nienormalnym świecie jest zakład dla obłąkanych. Znajdują tu azyl, dający nadzieję...

Marek Bieńczyk, laureat Nagrody Nike opowiada historię i sens tyleż tajemniczego, co szerokiego pojęcia przezroczystości, zataczając niezwykły krąg od osiemnastowiecznej filozofii, przez sztukę, literaturę, architekturę i psychologię, po współczesną transparentność, wymaganą od władz przez dzisiejsze społeczeństwo. Mówi, że marzenie o pierwotnej przezroczystości pozostałoby metaforą utopijnego stanu szczęścia, gdyby nie odkryto psychoanalizy i mr...

Pierwsza książka Marka Bieńczyka po otrzymaniu nagrody NIKE! Czary i mary, o nich jest tutaj mowa. O czarach, które nas porywają i o marach, które nas nachodzą. O zaczarowaniach, którym ulegamy i o grozie, od której uciekamy. Bohaterowie tej książki często się kryją albo gonią w siną dal, ale równie często zachwycają się - blaskiem, dźwiękiem, obrazem, czyjąś twarzą albo gestem - do utraty tchu. Bohaterowie książki, czyli Olga i Dawid, Ma...