Książki w serii wydawniczej Pola Bitew [Inforteditions]

„Tymczasem wojska bawarskie stanęły pod dobrze umocnionym klasztorem benedyktynów w Altenburgu (czes. Staré Hrady). Jednakże jego załoga nie stawiła oporu; poddała się i zaciągnęła się na służbę u księcia bawarskiego. Wcześniej Maksymilian wysłał feldmarschallleutnanta von Anholta pod Waldberg z kilkoma chorągwiami piechoty i działami, aby zablokować zamek i zmusić załogę do poddania się. Jego właściciel, chory na podagrę baron von Puchheim (Buchheim), początkowo odmówił poddania się, oświadczaj...

Czytaj więcej

"Todmarch": Kampania wojsk katolickich 1620 roku (2) (tom: 26)

Już w nocy 26 sierpnia usłyszano w obozie protestanckim pod Frankfurtem wystrzał armatni, który sugerował, że Hiszpanie podjęli jakąś akcję. Margrabia von Ansbach wyprawił na drugą stronę kornety jazdy, aby rozpoznały sytuację. Powracające podjazdy informowały, że armia katolicka opuściła swoje leża pod Hochst i ciągnie w kierunku Moguncji. Kiedy książęta protestanccy dowiedzieli się o zamiarze sforsowania Renu przez Spinolę, rankiem 27 sierpnia w pośpiechu opuścili obszar wokół Frankfurtu i uda...

Czytaj więcej

"Todmarch": Kampania wojsk katolickich 1620 roku (3) (tom: 40)

„W poniedziałek 2 listopada Tilly rozkazał sypać wyższe szańce, tak aby dorównały czeskim i lepiej chroniły jego żołnierzy przed ostrzałem artylerii wroga, a jednocześnie umożliwiły mu ostrzał obozu przeciwnika. Natomiast w budynku kościoła św. Julii, który wypełniono gruzem i ubitą ziemią, ułożono na niej drewniany podest, na którym ustawiono baterię artyleryjską. Wnet działa bawarskie rozpoczęły ostrzał pozycji czeskich. Pociski dolatywały aż do Rakovnika, gdzie granaty zapaliły kilka budynków...

Czytaj więcej

Ajgospotamoj 405 p.n.e. (tom: 3)

"Też jak co dzień za Ateńczykami popłynęło kilka szybkich trier lacedemońskich. Tym razem jednak, gdy znalazły się mniej więcej w środku cieśniny, dały umówiony sygnał - ich załogi uniosły w górę spiżowe tarcze. Na to właśnie oczekiwał Lizander. Sygnał oznaczał, że okręty ateńskie są opuszczone przez załogi i nadszedł odpowiedni moment na przeprowadzenie szybkiego ataku. Flota lacedemońska, która przez cały czas utrzymywała pełne pogotowie bojowe, nagle wypłynęła z portu i szybko przebyła cieśni...

Czytaj więcej

Pressburg 1620: Jesienna kampania księcia Gábora Bethlena (tom: 46)

Biuro Historyczne Sztabu Generalnego

Załamanie się ataku pod bramą zamkową, jak również śmierć ich odważnego do szaleństwa dowódcy sprawiły, że żołnierze i oficerowie załamali się i uciekli w popłochu, aby jak najszybciej dostać się do łodzi i odpłynąć do Hainburga: „Widząc to wszystko jego żołnierzy ogarnął wielki strach i wycofali się, jak podkomendni, którzy stracili swojego dowódcę. Kiedy Węgrzy dostrzegli to, wyszli z Pressburga i zabili stu lub stu dwudziestu tych, którzy niezbyt szybko uciekali, i zabrali martwe ciało owego ...

Czytaj więcej

Bój pod Zasławiem 23 września 1920 (tom: 52)

O książce: Wysłany patrol w kierunku na Dietkowce zauważył, że we wsi znajdują się tabory nieprzyjacielskie, o czym niezwłocznie doniósł dowódcy 4-go szwadronu. Szwadron uderzył na wieś Dietkowce, zagarniając tabory nieprzyjacielskie, i wówczas dopiero zauważył szybko wycofującą się piechotę sowiecką ze wsi Didkowce i już przeprawiającą się przez rz. Kalinka. Ponownie uderzył na oddział, czekający na przeprawę, biorąc go do niewoli. Przeprawa przez rzekę utrudniła pościg i zlikwidowanie pozosta...

Czytaj więcej

Przeprawa Czarnieckiego na wyspę Alsen (tom: 64)

Czermak Wiktor

Oddawana w ręce Czytelnika praca stanowi reedycję książki napisanej przez profesora Uniwersytetu Jagiellońskiego Wiktora Czermaka w 1884 roku. Monografia została oparta na bogatym materiale źródłowym, zgromadzonym w trakcie przeprowadzonych przez Autora kwerend. Rozpalająca wyobraźnię już ówczesnych, ekspedycja Stefana Czarnieckiego do Danii była jednym z epizodów "potopu szwedzkiego". Prezentowana książka opisuje pierwszy etap walk w Danii – przeprawę na wyspę Alsen (Als). Czarniecki obrawszy s...

Czytaj więcej

Z dziejów wojen polsko-mołdawskich (tom: 103)

Czołowski Aleksander (pseud. Bernolak K.)

"W chwili najgorętszego wiru bojowego z tej strony nie próżnował Tarnowski, lecz cały huf walny i część posiłkowych chorągwi do nowego wypuścił natarcia bramą wschodnią. Z nie mniejszą gwałtownością przyszło i tu do spotkania. Zawrzała zatem walka po obu stronach obozu z chwiejnym na razie szczęściem. Równocześnie Staszkowski nie tracąc czasu wysunął kilka wozów w południowym rzędzie, umieścił w otworze działa i celnymi strzałami nie przestawał razić środka wołoskich hufców. Wsparło go kilkaset ...

Czytaj więcej

Konstantynopol 29 V 1453 (tom: 32)

Derdej Piotr

"Spoza fosy sułtan dostrzegł panikę w szeregach chrześcijan. Wołał w uniesieniu: »Miasto jest nasze!!!« i kazał janczarom znowu szarżować. Teraz rzucił do boju swą kompanię przyboczną, prowadzoną przez oficera olbrzymiego wzrostu, imieniem Hasan. Ów Hasan przerąbał się po szczycie połamanej palisady na wały i później powszechnie uważano, że to on zdobył przyrzeczoną nagrodę za zdobycie miasta. Trzydziestu janczarów szło za nim, rąbiąc na prawo i lewo. Grecy ich odpierali. W końcu Hasana powalił ...

Czytaj więcej

Biała Cerkiew 23-25 IX 1651 (tom: 7)

Domagała Marcin

"Początkowo zamierzający wycofać się z pola walki do obozu Mikołaj Potocki nakazał spędzić dragonii Czarnieckiego z pola harcowników, którzy uniemożliwiali ten manewr. Zdaje się, że w tym momencie trochę zlekceważono przeciwnika. Nagłe, niespodziewane i sprawnie przeprowadzone natarcie komunika kozacko-tatarskiego musiało wywołać niemałe zamieszanie pośród dragonów. Kozacy użyli strzelb (tzw. janczarek), które trupem położyły paru towarzyszy wojsk polskich. Uderzenie kozackie przedarło się przez...

Czytaj więcej

Kampania letnia na froncie rumuńskim w 1917 roku (tom: 10)

Dubicki Andrzej

Niniejsza książka prezentuje mało znany w Polsce aspekt I wojny światowej, mianowicie operacje prowadzone na froncie rumuńskim w 1916 i 1917 roku. Szczególną uwagę autor poświęcił trzem bitwom kampanii letniej 1917 roku stoczonym pod Mărăşti, Mărăseşti i Oituz, które do dnia dzisiejszego stanowią część chlubnych tradycji armii rumuńskiej. W pracy omówiono także walkę dyplomatyczną, jaką obie strony walczące w Wielkiej Wojnie musiały stoczyć, by skłonić Rumunię do opowiedzenia się po ich stronie....

Czytaj więcej

Wyprawa Chrobrego na Kijów 1018 (tom: 54)

Foryt Artur

Niemal dokładnie tysiąc lat temu doszło na terenie wschodniej części naszego kontynentu do pewnego wydarzenia, jakich w tych niestabilnych i burzliwych czasach było wiele. Oddziały młodego, niedawno zorganizowanego, ale agresywnego państwa pokonały wojska swojego sąsiada, osadzając na stolcu w jego stolicy przyjaznego sobie władcę. Epizod ten nie spowodował trwałych reperkusji ani przetasowań politycznych, zaangażował jednak siły, środki oraz przykuł uwagę znacznej części ówczesnej Europy. Dla z...

Czytaj więcej

Memfis 728 rok p.n.e. (tom: 71)

Gazda Daniel

Przedstawiam Państwu pierwszą pozycję z cyklu pt. "Krwawy Nil. Wojny Faraonów" prezentujący najciekawsze działania zbrojne w dolinie Nilu oraz prowadzone przez władców egipskich na terenie Syropalestyny, począwszy od starożytności aż po wiek XIX. Czytelnika może dziwić taki rozrzut czasowy, jednak wszystkie te konflikty łączy kilka aspektów. Przede wszystkim rzeka Nil, która pozostawała niezmienna przez te wszystkie epoki. Zmieniali się tylko ludzie zamieszkujący jej brzegi. Ponadto na szersz...

Czytaj więcej

Dardanele 22-23 V 1807: W cieniu wojen napoleońskich (tom: 94)

Kiedy historycy mówią o wojnie rosyjsko-tureckiej (1806-1812), prawie zawsze można usłyszeć opinię, że ten konflikt zbrojny pozostaje w cieniu wojen napoleońskich i jest ich częścią. Jest to częściowo prawda. Jedną z przyczyn wybuchu wojny, które autor omówi dokładniej w pierwszym rozdziale, jest ogromny wzrost wpływów francuskich na politykę zagraniczną, a nawet wewnętrzną Imperium Osmańskiego. Napoleon praktycznie uzgodnił z sułtanem Selimem III, że jego wojska będą przemieszczać się przez ter...

Czytaj więcej

Granhamn 7 VIII 1720: Rosyjskie desanty na szwedzkim wybrzeżu (tom: 115)

Rosjanie wykorzystali swoją przewagę liczebną i z całą siłą zaatakowali bezbronne fregaty. Początkowo bali się ich ognia burtowego i płynęli z przodu i z tyłu, ale gdy ogień szwedzkich okrętów zaczął słabnąć, galery ruszyły do ataku z boków. Siöblad i reszta fregat nie przerwała bitwy i od jego huraganowego ognia wiele galer zostało zmuszonych do rzucenia się na brzeg, a ludzie z rosyjskich łodzi zeskakiwali do wody, uciekając przed ogniem szwedzkich dział i muszkietów. Na fregacie Vainqueur kap...

Czytaj więcej

Jagaraga 15-16 IV 1849: Wojna i pokój na Bali (tom: 106)

W dzisiejszych czasach, gdy wymienia się nazwę wyspy Bali, większość ludzi ma na myśli rajską wyspę z dziewiczą przyrodą i charakterystyczną, starożytną kulturą miejscowych, która od około stu lat jest jednym z popularnych ośrodków wypoczynkowych zachodniej cywilizacji. Przeciętny obywatel nie zdaje sobie sprawy, że do początku XX wieku Bali było jednym z głównych miejsc walki z europejskim kolonializmem, zwłaszcza holenderskim. Do ostatecznego podboju wyspy potrzeba było ośmiu (!) pełnoskalowyc...

Czytaj więcej

PRUT 19–21 VII 1711: Północna kampania wielkiego wezyra (tom: 98)

W XVIII wieku armie rosyjska i osmańska spotkały się na polu bitwy czterokrotnie. To właśnie w tym stuleciu Rosjanie odnieśli jedne z najgłośniejszych zwycięstw i jednocześnie jedne z najbardziej gorzkich porażek, nie tylko w wojnach z Imperium Osmańskim, ale i w całej historii wojskowości rosyjskiej. Nawet pobieżne zapoznanie się ze źródłami daje jednoznaczną odpowiedź na pytanie o wynik trzydniowej bitwy, która rozegrała się pod Stănilești, nad brzegiem rzeki Prut, w lipcu 1711 roku - była to ...

Czytaj więcej

Guzów 5 VII 1607 (tom: 1)

Grabowski Radomir F.

Pierwsza pozycja serii "Pola bitew" poświęcona jest bitwie pod Guzowem, która miała miejsce w czasie rokoszu sandomierskiego 1606-1609. Książka ukazuje wydarzenie, które nie jest znane bliżej w polskiej historiografii. Mówiąc wprost, jest to pierwsze opracowanie starcia pod Guzowem, bowiem jak dotąd skupiono się raczej na wydarzeniach politycznych rokoszu sandomierskiego, zaniedbując znacznie aspekt zbrojny tego konfliktu. Jest to bitwa, w której zobaczymy wybitnych wodzów w postaci Stanisława Ż...

Czytaj więcej

Bitwa Łódzka 1914: Geneza – przebieg – znaczenie (tom: 28)

Grzymski Przemysław

"Recenzowana praca napisana jest dobrym, przejrzystym stylem. Autor umie postawić problem i jasno go opisać, a to zaleta, a w przypadku monografii odnoszącej się do kwestii wojskowych to rzecz szczególnie cenna. Praca wzbudzi zainteresowanie nie tylko wśród historyków, regionalistów, ale także wśród ogromnej rzeszy czytelników, interesujących się historią I wojny światowej. Niezwykle istotne, że ukazuje się ona w przededniu okrągłej rocznicy - 100-lecia bitwy łódzkiej. W związku z powyższym p...

Czytaj więcej

Panipat 14 I 1761 (tom: 82)

Gubała Marcin

"W ciągu trzech godzin lewe skrzydło marackie, którym stały się siły Ibrahima Chana, przebiło się przez linię afgańską i dziesiątkowało teraz przeciwnika. Jednak również Maratowie ponieśli duże straty: z dziewięciu batalionów, które zostały rzucone do walki, sześć przepadło już w boju. Pozostałe jednak walczyły dalej. Sam Ibrahim Chan odniósł rany, dźgnięty włócznią i trafiony z muszkietu. Rohillowie znów zaczęli ustępować. W reakcji na to do boju ruszyły siły podległe Chan Bangaszowi, które doł...

Czytaj więcej

Z epizodów wojen napoleońskich: Diamond Rock (1804-1805) (tom: 93)

Gubała Marcin

"Wrogie okręty zbliżały się coraz śmielej do Diamond Rock; na czele płynął Berwick, a dwa mniejsze towarzyszące mu okręty ciągnęły za sobą łodzie z żołnierzami. Maurice obserwował wrogie jednostki, wyczekując, by w odpowiednim momencie wydać rozkaz otwarcia ognia. Jednak to Berwick oddał pierwsze salwy. Wtedy dopiero na dany przez komendanta znak odezwały się dwie 18-funtówki baterii Diamond, które szybko wstrzelały się w Berwicka i uszkodziły kadłub i takielunek. Nie powstrzymało to wszakże okr...

Czytaj więcej

Bitwa pod Zamościem 26–27 sierpnia 1914 r. (tom: 51)

Izdebski Edward

O książce: Równocześnie uderzył na las od strony południowo-wschodniej II/1 pułku obrony krajowej, zajmujący stanowisko koło folwarku Wieprzec i zdobył skraj lasu; nieprzyjaciel stawił znów opór w lesie. Zawrzała niezwykle zacięta walka w gęsto podszytym ciemnym lesie, prowadzona często wręcz, białą bronią, a obfitująca w szereg epizodów i pojedynczych prawdziwie bohaterskich czynów po obu stronach. Płk. Tokarjew, spychany ze swymi grenadierami na wschodni skraj lasu, rzucił do linii batalion z...

Czytaj więcej

Brienne (29 I 1814) - La Rothière (1 II 1814): Kampania francuska Napoleona (tom: 108)

Jagodziński Szymon

"Kiedy korpus wirtemberski z Kronprinzem na czele dotarł do wzgórza La Giberie, zauważono przed nim mały oddział piechoty francuskiej przygotowany do obrony (najwyżej pojedynczy batalion). Książę Fryderyk zarządził natychmiastowy atak siłami dwóch batalionów piechoty i 4. pułku strzelców konnych Prinz Adam. Rozgorzała gęsta strzelanina. Francuzi, nie mając żadnej kawalerii, obawiając się oskrzydlenia przez Wirtemberczyków, rozpoczęli odwrót zatrzymując się na głównej pozycji w wiosce La Giberie....

Czytaj więcej

Kuantan 10 XII 1941: Anatomia brytyjskiej klęski (tom: 27)

Jastrzębski Jarosław

Czytaj więcej

Rajd Doolittle’a na Tokio 18 IV 1942: Uwarunkowania polityczne i strategiczne operacji (tom: 23)

Jastrzębski Jarosław

Notka o książce: Amerykański nalot na Japonię z 18 kwietnia 1942 roku należy do najgłośniejszych wydarzeń wojny na Pacyfiku. 16 bombowców B-25, którymi dowodził podpułkownik James Doolittle, wystartowało z pokładu lotniskowca Hornet i zbombardowało Tokio, Nagoję oraz Kobe. Niewiele jest faktów historycznych, których sława i rozgłos stałyby w tak rażącej sprzeczności z ich rzeczywistym znaczeniem dla przyszłego biegu zdarzeń. Stało się tak przede wszystkim za sprawą amerykańskiej propagandy wo...

Czytaj więcej

Bratysława 4-5 VII 907: Bitwa, która zmieniła Europę (tom: 67)

Znaczenie sąsiedztwa Węgier dla samego istnienia Polski do dzisiaj pozostaje znane w niewielkim stopniu. Tymczasem była to sprawa decydująca już od początku istnienia obu państw. Zwycięstwo Węgrów pod Bratysławą nad Bawarczykami 4-5 lipca 907 roku obroniło istnienie ich państwa, a także wywarło wpływ na dzieje Polski. Gdyby ponieśli klęskę i tereny na południe od Karpat wpadły w ręce Germanów, Polska byłaby otoczona przez nich nie tylko od zachodu, ale od południa i być może wschodu. Trudn...

Czytaj więcej

Magdeburg 1007: Wróg uciekł, zanim stanął do bitwy (tom: 112)

Polski zagon pod Magdeburgiem w 1007 roku był działaniem wyprzedzającym niemiecką napaść i miał na celu spustoszenie wrogiego zaplecza. Cel ten został osiągnięty i polscy jeźdźcy wrócili wraz z grupą ludności słowiańskiej, zamieszkującej ziemie podbite przez Niemców. Mimo zgromadzenia się armii niemieckiej, nie doszło wówczas do bitwy. Wbrew pozorom, to między innymi właśnie dlatego zagon ten zasługuje na upamiętnienie go w odrębnej książce. Jak przekazał niemiecki kronikarz Thietmar, wojsko ...

Czytaj więcej

Trutina 8 X 1110: Zwycięstwo polskich konnych łuczników (tom: 75)

Bitwa nad Trutiną, stoczona 8 października 1110 roku, w której Bolesław Krzywousty pokonał Czechów i Niemców, nie jest dobrze znana w polskiej historii. Była wynikiem inicjatyw politycznych podejmowanych przez Bolesława III w Czechach. Będąc, tak samo jak Chrobry, pół-Czechem, Krzywousty dążył do realnego związku Polski i Czech. Nad Trutiną walczył w obronie praw do tronu księcia Sobiesława Przemyślidy, przeciw jego bratu Władysławowi I. Obaj byli jego krewnymi. W tej bitwie polska lekka jazda z...

Czytaj więcej

Wojny polsko-jaćwieskie 1247–1282 (tom: 110)

Wojny polsko-jaćwieskie w XIII wieku od zawsze były tematem interesującym polskich pasjonatów historii. Do dzisiaj nie doczekały się jednak wielu opracowań. Żadne nie dotyczy samego okresu o największym natężeniu walk, czyli lat 1247-1282. Temat jest o tyle ważny, że blisko żyjący Jaćwingowie stanowili wielkie zagrożenie dla Polski w czasie, gdy lista jej prześladowców zdawała się nie mieć końca. Ogromnym nieszczęściem były najazdy Litwinów. Prusowie, mimo trwającego podboju krzyżackiego, w t...

Czytaj więcej

Wojny Rusi z Połowcami w XI-XIII wieku (tom: 99)

Wojny Rusi z Połowcami nie były nigdy omawiane w polskiej literaturze historycznej. Nie zwracały uwagi tak, jak na przykład późniejszy podbój Rusi przez Mongołów. Wynika to stąd, że wojny rusko-połowieckie nie miały wpływu na Polskę. Jednak jest to temat warty omówienia choćby z punktu widzenia historii wojskowości. Konflikty te toczyły się na rozległych obszarach Rusi i połowieckich stepów, przy zaangażowaniu wielkich sił po obu stronach. W walkach użyto rozmaitych typów broni i sprzętu, w t...

Czytaj więcej

Ziemia Dziadoszan 1 IX 1015: Wielkie zwycięstwo polskich łuczników (tom: 114)

Kubiak Krzysztof (ur. 1967)

Bitwa, która odbyła się 1 IX 1015 roku w ziemi plemienia Dziadoszan na zachodnich krańcach państwa Piastów jest jednym z największych polskich zwycięstw. W tym starciu wojsko polskie, złożone wyłącznie z łuczników i lekkiej jazdy, zdruzgotało armię niemiecką, złożoną z najlepszych jednostek. Henryk II, cesarz Niemiec, uciekł przed bitwą przeczuwając klęskę i rozkazał swojej armii walczyć. Opuszczone przez własnego wodza wojsko najeźdźcy nie sprostało polskiej taktyce i legło pod deszczem strzał....

Czytaj więcej

Bitwa u ujścia La Platy 13 XII 1939 (tom: 24)

Kochnowski Roman

„Pomimo tej trudnej sytuacji, artylerzyści ostatniej czynnej wieży Exetera odnieśli duży sukces. W Admiral Graf Spee uderzyły dwa pociski. Jeden z nich wybuchł w kadłubie pod pomostem bojowym, demolując kilka pomieszczeń i zabijając bądź raniąc kilkunastu marynarzy. Uszkodził też część instalacji głównego dalocelownika. Drugi przebił na wylot pomost bojowy (co udowadnia ponownie, że pancerz 150 mm nie był wystarczającą ochroną przed pociskami 203 mm) i eksplodował w powietrzu. Odłamki docierając...

Czytaj więcej

Pojedynek koło Zatoki Rekina 19 XI 1941 (tom: 18)

Kochowski Roman

Druga salwa „Kormorana” trafiła wszystkimi pociskami w australijski okręt. Dwa pierwsze trafiły w dziób zakleszczając wieżę działową „A” i zdzierając dach z wieży „B”. Połowa artylerii „Sydneya” została najprawdopodobniej już wtedy wyłączona z akcji. Dwa kolejne pociski grzmotnęły w rufę krążownika, ale natrafiły na pas pancerza burtowego i eksplodowały na nim nie wyrządzając większych szkód. Wieże rufowe „X” i „Y”, które były ich celem, pozostały nietknięte. Pociski kalibru 37 mm zdemolowały po...

Czytaj więcej

Chełm 8 VI 1794 (tom: 30)

Kosowski Miron

Bitwa pod Chełmem jest jedną z mniej znanych batalii Powstania Kościuszkowskiego. Wtedy to dowodzona przez Józefa Zajączka powstańcza dywizja wspierana przez ok. 2 tys. kosynierów próbowała powstrzymać nadciągający z Wołynia dwukrotnie liczniejszy rosyjski korpus gen. Derfeldena. W niniejszym opracowaniu autor postarał się o jak najszersze przedstawienie zarówno samej bitwy, jak i tła militarno-politycznego towarzyszącego temu wydarzeniu. Całość obrazu dopełniają relacje bezpośrednich uczestnikó...

Czytaj więcej

Niemiecka okupacja Wysp Normandzkich 1940-1945 (tom: 35)

"Położone na francuskich wodach wewnętrznych Wyspy Normandzkie, należące do Wielkiej Brytanii, to nie lada anomalia składająca się z 8 zamieszkałych wysepek o różnej wielkości, kilku mniejszych – niezamieszkałych i kilku skał. Ten archipelag ma na kilku wyspach lotniska, a więc jest swoistym lotniskowcem u wybrzeży francuskich. Z wojskowego punktu widzenia wyspy stanowią wysunięte punkty obserwacyjne i miejsca bazowania okrętów, przydatne do planowania różnorodnych operacji, jeśli zajdzie taka p...

Czytaj więcej

Lubieszów 1577 - Kircholm 1605 - Kłuszyn 1610 - Humienne 1619 (tom: 109)

Kudelka Ferdynand

"Straszne i krwawe było starcie, nie wszystkim udało się wpaść w ten las nadstawionych pik, lecz jedni idąc za przykładem przodujących czyli raczej w ich ślady, cisnęli się w poczynione wyłomy, inni traciwszy konie, i wystrzeliwszy pistolety siekli szablami lub koncerzami piki wroga, rum sobie czyniąc, wciskali się między pikinierów, okrzykiem: »Siecz kłuj« nawzajem się do krwawego marsa nawołując. Twardszy niż pod Lubieszowem był tu orzech do zgryzienia. Gdy tam w 10 szeregach tylko stali...

Czytaj więcej

Wyprawa pod Toropiec: Ze studiów nad wojnami moskiewskimi Stefana Batorego (tom: 113)

Laskowski Otton

Ukazanie się świeżych oddziałów polskich wywarło ogromne wrażenie na moskiewską straż tylną. Widząc nadciągający oddział, zabrała się ona na dobre do przeprawy. Pierwszym z zaangażowanych w walkę świeżych oddziałów polskich była arkebuzeria Stanisława Sobackiego. Rzucona bezpośrednio do walki na prawym skrzydle oddziału Kiralyego, popędziła ona przed sobą moskiewską straż przednią i dotarła do brzegu rzeki, oczyszczając go z nieprzyjaciela. Na tym samym skrzydle rozwijały się wprost z kolumny ch...

Czytaj więcej

Wyprawa wiedeńska (tom: 117)

Laskowski Otton

Skoro piechota polska wywalczyła drogę swej kawalerii, zaczęła ona coraz większymi masami spływać poprzez doliny na równinę wiedeńską. Turcy bronili się rozpaczliwie, niemal przed samym obozem, osłaniając dostęp doń przez Währing, Weinhaus, Ottakring i Breitensee. Zdając sobie sprawę z miękkiego oporu nieprzyjaciela już w chwili zejścia na równinę, musiał się liczyć Sobieski z możnością szukania rozstrzygnięcia jeszcze w ciągu bieżącego dnia, to też, chcąc zorientować się w odporności nieprzyjac...

Czytaj więcej

Walka o Śląsk Cieszyński w r. 1919 (tom: 68)

Latinik Franciszek Ksawery

Przedstawiona praca gen. Franciszka Latinika – pomimo upływu czasu – posiada szczególny walor; jest w dalszej mierze podstawowym źródłem wiedzy o wydarzeniach odradzającej się po latach niewoli Polski – jednak tu w kontekście walki o granicę południowo-zachodnią. Wojna polsko-czechosłowacka – bo o niej mowa – jest najmniej znanym epizodem szerszego tła walk niepodległościowych, i choć nie miała tak dramatycznego przebiegu, jak równolegle trwająca wojna polsko-bolszewicka, to przecież jej kons...

Czytaj więcej

Dien Bien Phu 1954 (tom: 57)

Leszczyński Michał

Konflikt, który wstrząsnął Półwyspem Indochińskim w latach 1946-1954 stanowi fascynującą i zarazem pouczającą opowieść. Z jednej strony walczyło w nim bowiem znane nam mocarstwo kolonialne, z drugiej zaś kraj odległy, egzotyczny wręcz. Dążąca do globalnej, walnej konfrontacji europejska sztuka wojenna starła się z azjatycką odmianą wojny partyzanckiej. Wreszcie podpierający się feudalizmem kapitalizm stanął naprzeciwko dalekowschodniej wersji marksizmu. Bez zbędnej przesady można więc powiedzieć...

Czytaj więcej

Kampania Franklin-Nashville 18 IX-27 XII 1864 (tom: 90)

Leszczyński Michał

Wojna secesyjna, która wstrząsnęła Stanami Zjednoczonymi Ameryki w latach 1861-1865, obfitowała w krwawe bitwy i dramatyczne zwroty akcji. Kampania jednak, o której opowiemy na kartach tej książki, była pod wieloma względami wyjątkowa. Oto jesienią 1864 r., kiedy wojna domowa wydawała się już zmierzać ku końcowi, pewien konfederacki generał zabrał swoją armię na ostatnią desperacką wyprawę w głąb okupowanego przez wojska federalne stanu Tennessee. Kampania ta miała przynieść Skonfederowanym Stan...

Czytaj więcej

Ku Krojantom 1939 (tom: 107)

Maciejak Maciej

1 września 1939 roku 18. Pułk Ułanów Pomorskich prowadzący działania taktyczne przede wszystkim w szyku pieszym, posiadając stałe wzmocnienie w sile baterii artylerii konnej oraz przejściowo wsparty szwadronem czołgów rozpoznawczych i szwadronem kolarzy Pomorskiej Brygady Kawalerii, przez cały dzień skutecznie opóźniał działania trzech kolejno wprowadzonych do walki batalionów niemieckiej piechoty, wspieranych ogniem kilku baterii artylerii. O godzinie 16.30 pułkownik Kazimierz Mastalerz otrz...

Czytaj więcej

Aljubarrota 14 VIII 1385: Obroniona niepodległość Portugalii (tom: 17)

Małecki Marian

Portugalczycy wybrali pole bitwy i to oni oczekiwali na nieprzyjaciela. Ustawili się na wrzosowisku w połowie drogi, którą mieli przejeżdżać Kastylijczycy w dwóch formacjach. Stali na niewielkim płaskowyżu, osłonięci palisadą i wilczymi dołami. To wzgórze, na którym stanęli po bokach dość stromo opadało na dół w stronę dwóch rzek. Portugalczycy wyrzucili przed piechotą małe kotwy, które wbijając się w kopyta końskie ranić miały konie, które zrzucały jeźdźców. Potwierdziły to badania archeologicz...

Czytaj więcej

Pszczyna - Tychy 1919: I powstanie śląskie na ziemi pszczyńskiej (tom: 55)

Małecki Marian

"Niniejsza praca poświęcona została regionowi, który jako pierwszy rozpoczął walkę w I powstaniu śląskim. Była to ziemia pszczyńska, pod którą w pracy przyjęto nazywać dawny pruski powiat pszczyński. Dzielił się on niejako naturalnie na dwie części – północną i południową. W środku tego powiatu w sposób wyznaczony przez samą przyrodę te dwa obszary oddzielały zwarte kompleksy leśne, zwane Lasami Kobiórskimi. Ziemia nazywana później pszczyńską do czasów darowizny krakowskiego księcia Kazimierza S...

Czytaj więcej

Bitwa o Hue 31 I – 24 II 1968 (tom: 37)

Masny Patryk

Notka o książce: W tym samym czasie komunistom udało się przeniknąć na teren sztabu przy budynkach kompani medycznej, lecz zostali odparci w trakcie walki wręcz przez lekarzy i sztabowców. O 4.40 padła brama Huu i ostatnie jednostki komunistów wdarły się do cytadeli. Żołnierze porucznika Hue wyruszyli, a z racji znajomości miasta udało im się dotrzeć do sztabu szybciej niż oddziałom komunistów, które gubiły się w mieście. Zbierali po drodze wszystkich spotkanych żołnierzy ARVN. Po godzinie si...

Czytaj więcej

Filippi 23 X 42 p.n.e. (tom: 4)

Milczanowski Maciej

Bitwa pod Filippi, do której doszło w październiku 42 r. p.n.e., zupełnie niedoceniana we współczesnej historiografii, była jednym z ważniejszych momentów okresu schyłku republiki. Zmagania pod Filippi kończyły ważny etap kształtowania się ustroju zwanego pryncypatem, bowiem wraz z ich zakończeniem nie było już w Rzymie poważnej siły politycznej czy militarnej, która byłaby w stanie podjąć walkę o przywrócenie republiki. Sama bitwa nie obfitowała wprawdzie w błyskotliwe manewry taktyczne, al...

Czytaj więcej

Opis działań wojennych 1839 roku w północnym Dagestanie (tom: 95)

Milutin Dmitrij

Do najbardziej znamiennych wyczynów wojsk rosyjskich na Kaukazie należą bez wątpienia działania wojenne 1839 roku w Dagestanie: w części południowej pod komendą dowódcy korpusu generała piechoty Gołowina i w części północnej pod dowództwem generała adiutanta Grabbe. O ile pierwsze z nich są godne uwagi ze względu na ich ważne rezultaty, osiągnięte przy bardzo niewielkich ofiarach, o tyle drugie zasługują na szczególną uwagę: miały miejsce w tych częściach regionu, do których wojska rosyjskie wcz...

Czytaj więcej

Oman 1958-1959 (tom: 116)

Mroczkowski Krzysztof

Omówione w opracowaniu wieloletnie relacje Omanu z Wielką Brytanią oferują nam jeden z najbardziej pouczających przykładów nieoczywistej penetracji i przebudowy tradycyjnego stanu kontroli kolonialnej w archaicznym państwie poprzez dostarczenie mu tożsamości nie tylko geograficznej, ale i instytucji administracyjnych i zdolności wojskowych. Oczywiście z punktu widzenia Wielkiej Brytanii działo się to nie po to, by unowocześnić zapóźnione pod względem rozwoju społecznego i politycznego społeczeńs...

Czytaj więcej

Ballaghmoon 13 IX 908 (tom: 76)

Namirski Cezary

Wstęp - Zarys sytuacji politycznej i społecznej na terenie Irlandii we wczesnym średniowieczu - Wojskowość na terenie Irlandii w IX i X w. - Wczesnośredniowieczna południowa Irlandia (Leth Moga) do bitwy pod Ballaghmoon - Flann Sinna: arcykról Irlandii - Cormac mac Cuilennáin: biskup, król i wojownik - Ostatni bój biskupa Cormaca: bitwa pod Ballaghmoon (13 IX 908) - Irlandia po bitwie pod Ballaghmoon Epilog Ballaghmoon 13 IX 908 (English summary) Bibliografia Objaśnienia skrótów u...

Czytaj więcej

Homildon Hill 14 IX 1402, Shrewsbury 21 VII 1403: Triumf i klęska rodu Percy (tom: 89)

Namirski Cezary

Przełom XIV i XV w. był w dziejach Anglii burzliwym okresem - detronizacja Ryszarda II oraz początek panowania Henryka IV, problemy finansowe oraz działania wojenne w Walii nie pozwalały na stabilizację sytuacji angielskiej korony. W tym czasie doszło też do kolejnych militarnych konfrontacji ze Szkocją, które były nieodłącznym elementem dziejów obu królestw w późnym średniowieczu. Stoczona 14 września 1402 r. bitwa pod Homildon Hill była jednym z najświetniejszych angielskich zwycięstw nad półn...

Czytaj więcej

Orynin 28 IX 1618 (tom: 9)

Nowatkiewicz Paweł

Tatarzy uderzyli najpierw z dużym impetem i wyparli dwie chorągwie kozackie, stojące z przodu ugrupowania, ale pod ogniem dział i piechoty natarcie ich załamało się. Kantymir, widząc, że i tutaj podczas obrony przewaga ogniowa przeciwnika jest zbyt duża, przez następną godzinę próbował wywabić Polaków z obozu. Stąd powtarzające się po sobie harce, połączone z ostrzałem tak z łuków, jak i janczarek. Wojska Zamoyskiego nie broniły się rotami, a raczej spontanicznie, bez porządku „... skupiwszy się...

Czytaj więcej

Skrzydła nad Beskidami 1914: Lotnictwo austro-węgierskie w walkach o Kraków i w operacji łapanowsko-limanowskiej (tom: 80)

Olejko Andrzej

Roth był urodzonym wodzem; łączył w sobie niezwykłą inteligencję oraz bystre spojrzenie wojskowe ze stoickim, niemalże klasycznym spokojem i opanowaniem w nawet najbardziej krytycznym położeniu. Pełen optymizmu i zapału podszedł do postawionego przed nim zadania i wykonał je aż do końca ze zdumiewającą wytrwałością. Ani razu nie zwątpił, ani nie zawahał się, a będąc przekonany o słuszności swej drogi, nic nie było w stanie go od niej odwieść. W rzeczy samej bitwa pod Limanową-Łapanowem stawiała ...

Czytaj więcej

Kalisz 29 X 1706: Niechciane zwycięstwo, wybaczona porażka (tom: 43)

Olejnik Mikołaj, Skworoda Paweł Szymon

„Po oddaniu salw armatnich przez obie strony, do ataku ruszyła kawaleria szwedzka. Atakujący pod górę szwedzcy jeźdźcy mieli utrudnione zadanie, choć ich szarża była piorunująca. Uszykowani ciasno kolano za kolanem kawalerzyści tworzyli formację przypominając śnieżny pług z powiewającym na jego szczycie sztandarem. Prowadzący prawe skrzydło pułkownik Marschalack wbił się w stojące naprzeciw niego saskie regimenty Garde du Corps i Leibregiment, które wytrzymały jednak uderzenie i zaczęły spychać ...

Czytaj więcej

Cudnów - Słobodyszcze 1660 (tom: 6)

Ossoliński Łukasz

"Akcję rozpoczął Gordon na czele kompanii dragonów z zamiarem opanowania przeprawy. Dragoni, rozwinięci po obu stronach mostu, brnęli przez trzęsawisko wspierani ogniem armatnim. Żołnierze posuwali się wolno naprzód, gęsto ostrzeliwując z muszkietów; sytuacja zmieniła się radykalnie, gdy na prawym brzegu pojawili się nagle Tatarzy, którzy, po sforsowaniu Hniłopiatu znalezionym przez siebie brodem na północ od miasta, napadli od tyłu na Kozaków. Zaskoczeni obrońcy mostu poszli w rozsypkę; większo...

Czytaj więcej

Zenta 11 IX 1697 (tom: 19)

Pabich Łukasz

Po półgodzinnym ostrzale pole bitwy okryła ogromna chmura dymu, w której żołnierze nie mogli dostrzec nawet stojących naprzeciwko swoich nieprzyjaciół. Bezustanny ogień krzyżowy prowadzony na most, jak i ten, który kierowany był ze wszystkich pozycji cesarskich na umocnienia tureckie, sprawiał, że niebo zakryły płonące kule ognia, przez co nie można było nawet dostrzec słońca. W tym czasie generał artylerii hrabia Guido Starhemberg, który rozporządzał największą siłą ognia, podciągnął swoją arty...

Czytaj więcej

Mołodia 28 VII – 3 VIII 1572 (tom: 39)

Pienskoj Witalij

„Deszcz ołowiu ostudził zapał Tatarów do walki. Ordyńcy odskoczyli i wycofali się do swoich sił głównych. Chan nie odważył się kontynuować natarcia w kierunku Moskwy, mając na swoich tyłach całą armię rosyjską. Zatrzymał się »siedem wiorst« na południowym brzegu Pachry, wśród »bagien i rozpoczął przygotowania do decydującej bitwy«. Trzecia runda zakończyła się zwycięstwem strony rosyjskiej – Worotyńskiemu udało się narzucić Dewlet-Girejowi bitwę w miejscu, gdzie było mu wygodnie i gdzie armia ro...

Czytaj więcej

Od Eisenbirn do Höchstädt: Kampania w Górnej Austrii 1703 roku (1) (tom: 50)

Płowy Damian

O książce: Dowódca bawarski, po zajęciu tej leśnej polany i otrzymaniu wzmocnienia od Maksymiliana, postanowił wykonać pierwszy ruch i uderzyć na Sasów. Jednak gdy zobaczył zbliżającego się już do niego Plötzla, rozkazał zatrzymać swoje wojska. W tej chwili Sasi otworzyli dość silny ogień z trzech 12-funtowych dział do pozycji bawarskich. D’Arco jednak nie próżnował i nie chcąc, aby jego oddziały zbyt długo były wystawione na ogień artylerii, postanowił zaatakować przeciwnika. Na prawym skrzydl...

Czytaj więcej

Od Ponieca do Bełcza Wielkiego: Działania pościgowe Karola XII jesienią 1704 (tom: 34)

Płowy Damian

Czytaj więcej

Poniec 7 XI 1704: Kampania jesienna Karola XII (tom: 22)

Płowy Damian

"Wystrzelone kule dosięgnęły celu. Dało słyszeć się charakterystyczny dźwięk pocisków trafiających w metalowe części uzbrojenia i wyposażenia dragonów. Kule zrywały jeźdźcom kapelusze, raniły głowy i twarze, gruchotały kości nóg. Najkrwawsze żniwo saski ogień zebrał w koniach. Kule świstały wszędzie raniąc wierzchowce w piersi, brzuch i głowy. Ranne i oszołomione wierzchowce wypadały z pola bitwy, zawracając w kierunku stanowisk szwedzkich. Niektóre konie wracały z pustym siodłem, inne, otrzymaw...

Czytaj więcej

Kock 2–5 X 1939: Ostatnia bitwa Września i jej dowódca (tom: 12)

Primke Robert, Szczerepa Maciej

Rano 2 października oddziały kawalerii generała Zygmunta Podhorskiego z Dywizji „Zaza”, które po forsownym, wyczerpującym nocnym marszu rozlokowały się w Serokomli, zostały zaalarmowane. Okazało się, że od południa, traktem z Przytoczna, zbliża się do Serokomli niemiecka kolumna zmotoryzowana. Dochodzi do starcia z piechotą wroga wspieraną przez samochody pancerne. Ta pierwsza, zwycięska zresztą potyczka, w trakcie której zniszczono dwa niemieckie wozy pancerne, przeradza się w przewlekłą walkę ...

Czytaj więcej

Operacja wileńska 1919 (tom: 96)

Przybylski Adam

W samym Wilnie sytuacja w ciągu dnia 20.IV. poważniejszym zmianom nie uległa. Ze strony polskiej poza drobnymi przedsięwzięciami nie czyniono żadnych kroków agresywnych. Przeciwnik, mimo przybycia posiłków z Landwarowa, ograniczył się tak samo do obrony i do ewakuacji. Pod wieczór przybył do Wilna jeszcze jeden batalion piechoty, zabrany w marszu przez wysłany w tym celu w noc z 19 na 20.IV. pociąg. Dnia 21.IV. o 2.00 rano nadeszła do Wilna reszta piechoty gen. Śmigłego, wraz ze sztabem dywiz...

Czytaj więcej

Walka o Śląsk Cieszyński w styczniu 1919 roku (tom: 105)

Przybylski Adam

Przedstawiona praca gen. Franciszka Latinika - pomimo upływu czasu - posiada szczególny walor; jest w dalszej mierze podstawowym źródłem wiedzy o wydarzeniach odradzającej się po latach niewoli Polski - jednak tu w kontekście walki o granicę południowo-zachodnią. Wojna polsko-czechosłowacka - bo o niej mowa - jest najmniej znanym epizodem szerszego tła walk niepodległościowych, i choć nie miała tak dramatycznego przebiegu, jak równolegle trwająca wojna polsko-bolszewicka, to przecież jej kons...

Czytaj więcej

1812: Na skrzydłach Wielkiej Armii (1): II K, VI K, IX K (tom: 44)

„Już pierwsze dwa tygodnie operacji dały się bardzo we znaki Wielkiej Armii. Zaopatrzenie utknęło na tyłach, zaczęły padać konie pozbawione paszy. Nie mniejszą uciążliwość stanowiły kurz, trudne drogi i upał. Wielu żołnierzy rozbiegło się po okolicy, aby zdobyć coś do jedzenia. Rabunki i niszczenie mienia stały się wręcz plagą, której nie były w stanie opanować żadne cesarskie zarządzenia. Płk Thomasset, dowódca 3. pułku szwajcarskiego (II K), w liście do płk. von Maya z 10 lipca pisał m.in.: ...

Czytaj więcej

1812: Na skrzydłach Wielkiej Armii (2). VII K, K Schwarzenberga, Polacy, D. Durutte, oddziały marszowe (tom: 66)

Dowodów na to, że Austriacy działali wyjątkowo opieszale jest aż nadto, ale chyba najbardziej wymowna jest treść listu H. Czeczota do A. ks. Sapiehy: "Wszędzie, gdzie tylko to wojsko przechodziło lub niejaki czas mieszkało, dało się poznać, iż się bić z Rosjanami nie chce, lecz owszem wspólny interes z nimi popierać bliżej się uważa w potrzebie. Tak powszechnie mówią: i ja sam, nocując w obozie Frimonta, przeświadczyłem się osobiście, wielu znalazłem, którzy mówią nieco po polsku, wielu zaś taki...

Czytaj więcej

1812: Na skrzydłach Wielkiej Armii (3): X K (Prusacy, Polacy, Bawarzy, Westfalczycy, Francuzi) (tom: 74)

W nocy na 1 listopada zostały zaatakowane bawarskie pozycje koło Jakobsztat i Frydrychsztat (batalion Bawarów wycofał się z tego miasta do Jakobsztat), a komunikacja z tym ostatnim miastem uległa przerwaniu. Hünerbein od razu wysłał kolumnę ruchomą na Linden (batalion piechoty, 40 konnych), którą potem wzmocnił 1. i 2. batalionami 5. pułku Księstwa, polską półbaterią konną i 60 konnymi, a Krons-Misshof obsadził 4 kompaniami i 10 konnymi. Do płk. hr. Buttlara, stojącego z 2. batalionem Bawarów...

Czytaj więcej

Adua 1 III 1896 (tom: 29)

Pierwszego marca Menelik II i niemal wszyscy główni dowódcy zebrali się w kościele św. Jerzego w Adui. Był to bowiem dzień wielkiego święta dla Etiopczyków - dzień ich wojennego patrona św. Jerzego. Uroczystości rozpoczęto już od godz. 4.00 rano. Ich przebieg zakłóciła wieść o nadciąganiu Włochów. Biskup, wziąwszy krzyż w ręce, zwrócił się do zgromadzonych w te słowa: "Dziś, moje dzieci, zapadnie wyrok Boży. Idźcie więc i brońcie waszej wiary i waszego cesarza. Udzielam wam pełnego odpustu za wa...

Czytaj więcej

Aspern – Essling 21-22 V 1809 (tom: 36)

Czytaj więcej

Castiglione 5 VIII 1796 (tom: 20)

"Tymczasem Otskay von Ocsko opuścił Desenzano o świcie 3 sierpnia (do tej miejscowości z kolei kierowała się brygada Otta-Bathorkeza) i zmierzając na Ponte di San Marco podszedł pod Lonato, gdzie nadział się na Francuzów gen. Pijona. Ten nierozważnie rzucił się do ataku. Uległ jednak przewadze przeciwnika i dostał się do niewoli wraz z wielu żołnierzami swej 18 półbrygady lekkiej oraz 3 lekkimi działami. Reszcie 18 półbrygady udało się szczęśliwie wycofać za kanał i łańcuch wzniesień, co zniechę...

Czytaj więcej

Cingtao 2 IX-7 XI 1914 (tom: 16)

O godz. 0.15 w odległości ok. 20 kabli dostrzeżono sylwetę okrętu idącego kontrkursem. S 90 przyjął kurs równoległy i po chwili dostrzegł drugą jednostkę. Jak się okazało, były to krążownik "Tacachiho" oraz kanonierka "Saga", pełniące dozór na drugiej linii blokady. Kpt. Brunner zdecydował się na atak. Przeszedł na południe, niknąc na tle ciemnego horyzontu, po czym z odległości 900 m odpalił pierwszą torpedę, z 500 m drugą i z 300 jeszcze jedną. Pierwsza ugodziła krążownik w dziób, dwie następn...

Czytaj więcej

Friedland 14 VI 1807: Jak kończy się bitwa z rzeką za plecami (tom: 87)

Gen. Levasseur tak opisał przebieg tych walk: "Marszałek Ney zarządził marsz naprzód batalionami z bronią na ramieniu. Odłamki kartaczy obsypywały nasze czoło, wzmagane strasznym szczękiem palby karabinowej; oficerowie pobudzali żołnierzy zachęcającymi okrzykami: naprzód, naprzód. W tym ruchu i dymie 3. dywizja dowodzona przez generała Bissona, odbiła ukosem za bardzo na prawo i zostawiła lukę, w którą wpadła kawaleria wielkiego księcia Konstantego, tnąc szablami i zmuszając nas do odwrotu. Inne...

Czytaj więcej

Gross-Jagersdorf 30 VIII 1757: Pyrrusowe zwycięstwo Apraksina (tom: 81)

Europa nie doświadczyła takiej skali zniszczenia od czasu najazdu Hunów. Dochodziło do dantejskich scen w miastach i wsiach, do których wkraczali. Z dziką radością wieszali ich mieszkańców na drzewach, odcinali nosy i uszy, odrąbywali nogi, rozpruwali brzuchy, a nawet wyrywali z przebitej piersi serca. Zazwyczaj pijani rozszarpywali ludzi hakami, bądź kładli nagich na rozżarzonych węglach i torturowali w wymyślny sposób. Rodzicom odbierali dzieci, bądź zabijali je na miejscu; masowo gwałcili ...

Czytaj więcej

Ligny – Quatre Bras 16 VI 1815 (tom: 33)

"Solidna, duża wieś z murowanymi zabudowaniami, krytymi strzechą, których było 175, i zamkiem osadzonym na wschodnim krańcu Ligny, stanowiła silny punkt oparcia. Zamieszkiwały ją wtedy 443 osoby, w większości rolnicy i pracownicy kamieniołomów (gros z nich, z chwilą przybycia Prusaków, zdecydowała się opuścić wieś i tylko nieliczni postanowili przetrwać w piwnicach). Cmentarz był otoczony wysokim, kamiennym murem, natomiast niemal naprzeciw kościoła stała oberża zwana du Cerf. Stary zamek, choć ...

Czytaj więcej

Marengo 14 VI 1800 (tom: 25)

Gdy tylko Ott zauważył francuskich gwardzistów zbliżających się do jego stanowisk, polecił zebrać pułk dragonów Lobkowitza i szarżować. Ponieważ nie można było odszukać płk. ks. Taxis, wykonanie zadania powierzono ppłk. hr. Harrachowi. Stutterheim odnotował: "(...) Ott polecił podpułkownikowi Harrachowi przeprowadzić szarżę przeciw gwardii. Po dość długich przygotowaniach dragoni poszli stępa, kłusem, wreszcie galopem". Oba bataliony gwardii przyjęły linię bojową przy drodze, umieszczając 4 dzia...

Czytaj więcej

Mont Saint Jean 18 VI 1815 (tom: 5)

Pomimo przebogatej literatury o bitwie pod Mont Saint Jean ("Waterloo", "La Belle Alliance"), książek polskojęzycznych akurat tyle, co na lekarstwo. Poza tym ich autorzy nie wnikają zbyt głęboko w przyczyny klęski armii francuskiej ani też nie podejmują polemiki z legendą Wellingtona. Brakuje również wyraźnego określenia, kto odegrał główną rolę w tym koalicyjnym zwycięstwie. Oto powody, dla których ukazuje się ta książka, stanowiąca próbę odmiennego spojrzenia na ostatnią bitwę w karierze Napol...

Czytaj więcej

Wagram 5-6 VII 1809 (tom: 15)

Napoleon już o godz. 9 otrzymał pierwsze meldunki o załamaniu się oporu lewego skrzydła i wołaniu o pomoc. Dla pełniejszej oceny sytuacji udał się tam osobiście z kilku oficerami sztabu. Po drodze spotkał uciekających Sasów, którzy nie dawali się zatrzymać i Bernadotte’a. Zapytał go więc z przekąsem, czy to jest ów znakomity manewr, którego wykonanie proponował mu marszałek, zamiast jego projektu rozegrania bitwy. Wściekły rzucił mu jeszcze: – Zejdź mi z oczu i opuść armię w dwadzieścia cztery g...

Czytaj więcej

Zorndorf (Sarbinowo) 25 VIII 1758 (tom: 59)

Seydlitz, który jeszcze podczas przemarszu nad Zabergrund dostał rozkaz króla, aby natychmiast atakował rosyjskie prawe skrzydło, pozostał w bezruchu. Na ponowione wezwanie polecił odpowiedzieć, że nie zawiedzie, a swoje zachowanie wyjaśni po bitwie. Wściekły król polecił przekazać mu, że po bitwie, to zapłaci za to głową, na co Seydlitz odpowiedział za pośrednictwem kuriera: Powiedz królowi, że po bitwie moja głowa jest do jego dyspozycji, a na razie wierzę, że pozwoli mi ją wykorzystać w tej b...

Czytaj więcej

Brenna 991: Ostatnia wojna Mieszka I (tom: 85)

Późnym latem 991 roku wojska niemieckie i polskie pojawiły się pod Brenną (Brandenburgiem), grodem słowiańskim, usytuowanym w południowej części ówczesnej Słowiańszczyzny połabskiej. Zasadniczym celem przyświecającym obu armiom w podjęciu wyprawy w te strony było opanowanie wspomnianego obiektu. Na temat omawianych wydarzeń zachowała się bardzo skromna ilość informacji źródłowych. W zasadzie jedynym przekazem odnotowującym trwanie walk o Brennę w 991 roku są roczniki hildesheimskie. O wzmiank...

Czytaj więcej

Budziszyn 1029: Mieszko II i oblężenie połabskiego grodu (tom: 72)

O Budziszynie słyszał chyba każdy Polak. Gród ten we wczesnym średniowieczu odegrał bardzo ważną rolę militarną. Przez kilka dziesięcioleci znajdował się on we władaniu Piastów. W 2018 roku nakładem wydawnictwa Bellona ukazała się w popularnonaukowej serii "Historyczne Bitwy" książka pt. "Budziszyn 1002–1018". Jej autor, R. F. Barkowski, odmalował dzieje tytułowego grodu, kiedy to toczyły się zażarte i trwające z przerwami ponad 15 lat zmagania między Bolesławem Chrobrym a Henrykiem II Święty...

Czytaj więcej

Bytom Odrzański: 23 VIII 1109 (tom: 78)

Wojna polsko-niemiecka z 1109 roku stanowiła niezwykle ważne wydarzenie w życiu Bolesława III Krzywoustego (1102–1138). Na trwałe wpisała się też w dzieje rodzimego oręża, stanowiąc jego chwalebną kartę. W czasie walk z Polakami Niemcy ponosili różnego rodzaju niepowodzenia, choć zdarzały się im także zwycięstwa. Już na początku kampanii pokonali oni wojska piastowskie na przedpolu Bytomia Odrzańskiego, co opisał w swej kronice najstarszy polski kronikarz Anonim zwany Gallem. Książka, którą m...

Czytaj więcej

Krosno Odrzańskie 1005 i 1015 (tom: 56)

Krosno (Crosno), obok Cedyni i Iławy (obecnie część Szprotawy), jest jedną z najstarszych nazw miejscowych wzmiankowanych przez biskupa merseburskiego Thietmara (975-1018), najważniejszego z kronikarzy niemieckich, opisujących czasy panowania Mieszka I i jego syna Bolesława Chrobrego. Rządy drugiego z wymienionych władców obfitowały w wiele toczonych między Piastami a Liudolfingami wojen. Zmagania militarne rozgrywały się głównie na terenie Połabia i ziemiach etnicznie polskich. Kilkukrotnie ówc...

Czytaj więcej

Praga 1004: Największa klęska Bolesława Chrobrego (tom: 62)