Uwagi:
Seria wydana przez Fundację Pogranicze [Sejny].
Seria MERIDIAN ukazująca się od 1999 roku, prezentuje twórczość wybitnych autorów z Europy Środkowowschodniej. Redaktorem i autorem koncepcji graficznej serii jest Krzysztof Czyżewski. W jej ramach ukazało się do tej pory ponad trzydzieści książek autorów z Albanii, Bośni, Chorwacji, Czech, Litwy, Polski, Rumunii, Ukrainy, Węgier. Dominują wśród nich
eseiści, poeci, prozaicy. Pierwszą książką wydaną ze znakiem serii MERIDIAN były Eseje Drago Jancara wydane w 1999 r.
Za serię MERIDIAN Fundacja "Pogranicze" otrzymała nagrodę "Literatury na świecie" w kategorii inicjatyw wydawniczych za rok 2000.
"Patrik Ouředník jest czeskim pisarzem, którego książki najczęściej tłumaczy się za granicą. »Ad acta«, trzeci jego przekład w Polsce, to według krytyków »fałszywy kryminał i prawdziwy thriller metafizyczny«. Świetna powieść w porywającym przekładzie".
Andrzej S. Jagodziński
"Patrik Ouředník kolejny raz udowadnia, że jest dziś jednym z najbardziej oryginalnych i ekscentrycznych czeskich pisarzy. Pisze tak, jakby czeska rzeczywistość była tylko przyczynkiem do jego książek. I może rzeczyw...
Czytaj więcej
To, że Lubonja nadał swojej książce tytuł »Wolność zagrożona« świadczy o tym, jak ogromnie Albania się zmieniła. Bo można już pisać szczerze do bólu i uczciwie o swoim kraju. Dawniej za każdy esej z tego zbioru Lubonja poszedłby pod mur.
Dzięki takim ludziom jak Fatos, pokazującym mękę wydobywania się własnego kraju z dyktatury, wzbogaca się nasze wspólne doświadczenie postkomunistycznych transformacji. Mało który z krajów postkomunistycznych dokonał takiej wiwisekcji jak Albania.
Zygmunt ...
Czytaj więcej
"»Alfabety« to najnowsza książka Claudia Magrisa poświęcona literaturze. Stanowi idealną kontynuację »Itaki i dalej«, opowiada bowiem o wielkiej tradycji powieściowej XIX i XX wieku w powiązaniu z etyką i historią, a zarazem w przekonaniu o zasadniczej autonomii literatury, która pozostaje podstawowym »alfabetem«, pozwalającym opowiedzieć o naszym życiowym doświadczeniu. Obok ulubionych pisarzy autora: Kafki, Musila, Ibsena, napotkamy tu Pamuka, Pohara, Maneę, niemieckich romantyków, a także pra...
Czytaj więcej
"Żaden z poetów węgierskich drugiej połowy XX wieku nie wzbudził na Zachodzie takiego zainteresowania, jak János Pilinszky. Przekłady jego utworów ukazały się w wielu krajach. Poezja Pilinszky'ego zyskała admiratorów i tłumaczy pośród wybitnych twórców literatury współczesnej. (...) A warto może dodać, że nie był bohaterem węgierskiego Października ani męczennikiem systemu komunistycznego, ani dysydentem, ani emigrantem politycznym, że w sprawach politycznych nigdy nie zabierał głosu i nie podpi...
Czytaj więcej
Autor, Arab żyjący w Izraelu i piszący po hebrajsku, ukazuje na sposób groteskowy i pełen ciepłej ironii życie zarówno Palestyńczyków, jak i Żydów, wśród których przyszło mu żyć. Narrator tego zbioru opowieści na poły biograficznych twierdzi, że Arabowie w disco nie powinni tańczyć, bo to ich ośmiesza. Ośmiesza się jego ojciec, komunista, marzący po cichu o synu - palestyńskim pilocie albo twórcy bomby atomowej, chociaż jego szkolni koledzy nawet nie wiedzą, że Palestyńczycy to właśnie oni.
...
Czytaj więcej
Po lekturze książek Singera i Buberowskich "Opowieściach chasydów" wydawało mi się, że o świecie polskich Żydów wiem już bardzo dużo. Z tej ignorancji wytrąciła mnie przepiękna i wzruszająca powieść Mordechaja Arielego. Los tytułowego Aszkenazyjczyka, rozpięty między przedwojennym krakowskim Kazimierzem a współczesnym Izraelem, obrazuje wszystkie okropności i nadzieje XX wieku.
Paweł Huelle
[Pogranicze, 2004]
Czytaj więcej
"Dobry wojak Szwejk żyje" - tak reklamowano pierwsze wydanie "Batalionu czołgów". Gdyby to była prawda i gdyby rzeczywiście kompanijny idiota Szwejk mógł przeczytać tę opowieść o perypetiach swego młodszego o pół wieku - i dwie wojny światowe - kolegi, z pewnością uśmiałby się do rozpuku.
Ta przezabawna opowieść o dojrzewaniu w cieniu luf armatnich, pierwszych miłościach na żołnierskich przepustkach i alkoholowych wyskokach za murami koszar, doczekała się wielu wydań na całym świecie i jest u...
Czytaj więcej
Na kartach "Brewiarza śródziemnomorskiego" Predrag Matvejević opowiada o poznanym w Aleksandrii katalońskim zegarmistrzu, który pomimo całkowitego braku danych, uparcie starał się sporządzić katalog zniszczonej przez kalifa Umara słynnej biblioteki, największej w całym antycznym świecie. Filologia morza - której doskonały model, dzieło inteligencji i poezji, prezentuje autor tej książki - połączeniem rygoryzmu i odwagi, precyzji naukowej i epifanii nieskończoności przypomina metodyczne i zarazem...
Czytaj więcej
Bohater powieści "Casus Brema", Ivan Bazarov, obdarzony jest absolutnym słuchem na sprawy, które wydarzyły się w przeszłości lub się nie wydarzyły, ale mogły wyglądać właśnie tak, jak on je widzi lub jak dyktuje to logika. Życiem jest bowiem dla Ivana to, co dzieje się i trwa w ludzkiej pamięci; nic nie znika na zawsze, w przedmiotach i myślach zostaje ślad po tych, którzy przeminęli.
Choć tytułowa Brema jest w powieści incydentalna, z nią właśnie na krótko splotły się losy bohaterów. Wydarz...
Czytaj więcej
Kiedy w 1972 roku powieść Josefa Škvoreckiego "Cud" ukazała się w założonej przez autora i jego żonę oficynie emigracyjnej Sixty-Eight Publishers, wywołała skandal. Minęły zaledwie trzy lata od najazdu wojsk Układu Warszawskiego na Czechosłowację, a tymczasem autor ośmielił się pisać o tym okresie z przymrużeniem oka, a nawet pokpiwać sobie z przywódców Praskiej Wiosny!
Jest w tej książce tragizm i heroizm, ale Škvorecký nie byłby sobą, gdyby nie towarzyszyły im humor i ironia.
"»Cud« to...
Czytaj więcej
Po napisaniu "Zwięzłej historii XX wieku", czyli głośnego antypoematu prozą "Europeana", Patrik Ouřednik w swojej nowej książce cofa się w czasie, by ukazać źródła epoki totalitarnego zniewolenia jednostki i społeczeństw. Jak w soczewce ich zalążki widoczne są w utopijnych komunach, tworzonych przez europejskich idealistów w obu Amerykach w XIX wieku.
"Dogodna chwila, 1885" opowiada o krótkich acz dających do myślenia dziejach jednej z takich anarchistycznych komun w Brazylii. Jak zwykle u Ou...
Czytaj więcej
Październik 1944 roku: Karnię, część regionu Friuli w północno-wschodnich Włoszech, okupują Niemcy i ich sojusznicy Kozacy, którym naziści obiecali w tamtych stronach własne państwo. Z relacji świadka, który przez następne lata będzie badał rozmaite wersje zdarzeń, poznajemy nigdy do końca niewyjaśnioną mozaikę sprzecznych interpretacji, okrutną grę historii mieszającej role prześladowanych i ofiar, tajemnice rodem z marnych powieści i autentyczne tragedie. "Nie poszukuję prawdy, lecz powodów i ...
Czytaj więcej
W setną rocznicę wybuchu pierwszej wojny światowej Dževad Karahasan przypomina o Bośni, kraju, w którym jak w soczewce skupia się europejska historia minionego stulecia, wieku zamkniętego klamrą dwóch sarajewskich mostów: Łacińskiego, przy którym Gavrilo Princip w 1914 roku dokonał zamachu na arcyksięcia Ferdynanda, oraz mostu Vrbanja, będącego świadkiem zabójstwa Suady Dilberović i Olgi Sučić - pierwszych ofiar ostatniej wojny.
"Doniesienia z krainy ciemności" to także wyprawa w głąb dziejó...
Czytaj więcej
"W swoich kolejnych książkach Alexandra Laignel-Lavastine składa hołd drugiej, innej Europie i stara się udowodnić, że dzisiejsza Europa nie może już ignorować jej intelektualnego dorobku. (...) Po rozszerzeniu Unii Europejskiej w roku 2004 uświadomiliśmy sobie różnice, jakie dzielą obie Europy. Zabrakło nam natomiast wzajemnej ciekawości i szczęśliwych odkryć. W tym kontekście zbiór esejów pt. »Duchy Europy«, ukazujący bogactwo i aktualność filozoficznego przekazu wielkich intelektualistów Euro...
Czytaj więcej
Powieść jednego z najważniejszych współczesnych pisarzy węgierskich, zaliczanych do grupy pokolenia Forrás, które debiutowało w latach 60., publikując książki w serii pod tym samym tytułem. Akcja książki rozgrywa się w na pół baśniowej, górskiej krainie. Już same nazwy geograficzne: Lament, Cierpkusz, Głodowe Pole, Świetlista, Strzelista wskazują na metaforyczny charakter powieści. Historia głównej bohaterki jest uniwersalną opowieścią o ładzie świata i poszukiwaniach jednostki. "Dudni kamień, d...
Czytaj więcej
"Dziennik 1935-1944" jest unikalnym zapisem ewolucji postaw inteligencji narodowej, która - będąc dobrze wykształconą i żądną duchowej przemiany - niepostrzeżenie ulega "skażeniu ideologicznemu". W Rumunii lat 30. i 40. oznacza to przyzwolenie dla rządów autorytarnych, faszystowskiej ideologii, antysemityzmu i religijnego fanatyzmu. Eugène Ionesco, świadek naoczny epoki, nazwał ten proces "nosorożyzacją" i z przerażeniem obserwował, jak wielu mu ulega, w tym jego bliscy znajomi: Eliade, Cioran,...
Czytaj więcej
Obszerny komentarz do życia i dzieła rumuńskiego humanisty Constantina Noiki, napisany przez jego ucznia w formie dziennika w latach 1977-1981.
[Wydawnictwo "Pogranicze", 2001]
Czytaj więcej
Wybór najlepszych esejów, w tym nigdy po polsku niepublikowanych, znanego słoweńskiego pisarza, laureata prestiżowej nagrody literackiej im. France Preąerna, autora "Galernika", "Terra incognita" i "Drwiących żądz" w tłumaczeniu Joanny Pomorskiej.
Pierwszy tom nowej serii "Meridan", redagowanej przez Krzysztofa Czyżewskiego.
[Wydawnictwo "Pogranicze", 1999]
Czytaj więcej
"Kim jest Tomas Venclova, obcy w Ameryce, która go troskliwie przygarnęła i nie skory do powrotu do niepodległej Litwy, o którą z taką determinacją walczył? Cóż to za obieżyświat, wprawdzie ciekawy każdego niepoznanego jeszcze zakątka świata, ale jednocześnie tęskniący za tym wschodnim i prowincjonalnym zakątkiem Europy? Cóż to za kosmopolita, który często zabiera głos jako Litwin, i w którym budzi się sumienie narodu? Cóż to za narodowiec, który bezlitośnie zwalcza wszelkie przejawy etnocentryz...
Czytaj więcej
"Pierwsza część książki Ivana Čolovicia »Etno. Opowieści o muzyce świata w Internecie« to dziennik podróży po wirtualnym obszarze w poszukiwaniu tego, co piszą o muzyce świata jej wykonawcy i producenci. Autor zatacza szeroki krąg od Bałkanów, przez Azję, kraje skandynawskie i celtyckie, przez Afrykę z powrotem na Bałkany. Druga część zawiera wnioski z tej podróży. Dotyczą one nie tylko tego, jak powstaje dźwięk etno, czym jest ludowy melos, jak muzyka ta staje się żywą tradycją, jak się ją unow...
Czytaj więcej
To nie jest pean na cześć Europy. Wręcz przeciwnie. To krótki przewodnik po dziejach europejskiej nikczemności, arogancji, głupoty i szaleństwa XX wieku. To antypoemat prozą napisany przez ironicznego poetę i polihistora, który utraciwszy wiarę w prawdę historyczną bada dzieje Europy układając obok siebie odłamki jej rozbitego, wybrakowanego kodu cywilizacyjnego i budując na nowo zdania z nieodpornych wyrazów jej zmutowanych języków.
[Pogranicze, 2004]
Czytaj więcej
Stary człowiek w starym samochodzie jedzie z Zagrzebia przez Chorwację i Bośnię do Sarajewa, gdzie wzywa go tajemniczy telegram. Stary samochód to nie freelander, a stary człowiek nie ma powodów, by oczekiwać miłej niespodzianki. Jest, chciałoby się powiedzieć, genetycznym konformistą, boi się, lecz jedzie, bo jego życie jest puste i samotne. W ciągu dwóch dni spędzonych w drodze przeszłość wraca do niego, zderza się ze współczesnością za oknem. Stary człowiek mija powojenne ruiny i cmentarze, s...
Czytaj więcej
To jest książka głęboko "miłosna", dowód miłości późnej, ale wiernej i bezwarunkowej.
Pisałem ją kilka lat, podróżując po Peloponezie, greckich i chorwackich wyspach, Azji Mniejszej, odwiedzając historyczne miejsca, sławne miasta, znakomite muzea archeologiczne i wioseczki trudne do odszukania na mapie, czytając dzieła klasyczne i te współczesne, w których objawia się fascynacja Grecją i mitem Śródziemnomorza.
Towarzyszyła mi myśl Borgesa, że "wszyscy jesteśmy Grekami na wygnaniu", i że ki...
Czytaj więcej
Opowiadania mało znanego w naszym kraju współczesnego czeskiego prozaika. Jego pisanie charakteryzuje się doskonałym zmysłem i lekkością narracji oraz niepodważalną literackością pomysłów i myśli, porównywalną z twórczością Hrabala czy Kundery.
[Wydawnictwo "Pogranicze", 2003]
Czytaj więcej
"Eseje Ireny Grudzińskiej-Gross, te o romantycznych klasykach i polskich sprawach na równi z tymi o Nowym Jorku po 11 września i bliskich jej ludziach pogranicza, opisują świat z perspektywy intelektualistki zaangażowanej, która tu i teraz buduje swoją vita activa w oparciu o »pamięć, intelekt, odrębność i niezgodę« (tak kiedyś określiła uosobienie ideału intelektualisty).
Otrzymujemy więc opowieść o najbardziej aktualnych dylematach współczesności, nie tyle zbiór esejów, ile książkę, którą ...
Czytaj więcej
"»Hop-hop gwiazdy« Ałbeny Stambołowej to poruszająca opowieść o dojrzewaniu głębokiej miłości między wnuczką a dziadkiem, o dramacie rodziny i próbach przezwyciężania kryzysu relacji międzyludzkich we współczesnej Bułgarii.
Kiedy bohater książki postanawia opuścić rodzinny dom, nawet pomysłodawcy tego posunięcia – córka i zięć – czują się trochę nieswojo. On sam demonstruje zadowolenie i gorliwie wyszukuje pozytywne strony nowej sytuacji. Tylko wnuczka-maturzystka jest wstrząśnięta i oburzona...
Czytaj więcej
Podobnie jak w głośnej "Powieści naturalnej", tak i w niniejszym tomie opowiadań głównym bohaterem są historie – prawdziwe, zmyślone, ukradzione, przerobione... Georgi Gospodinow skrupulatnie miesza style literackie, sfery życiowe i rejestry językowe tworząc światy głęboko zanurzone w bułgarskiej codzienności, a jednocześnie odsyłające do najważniejszych tekstów kultury. Melancholijny smutek spotyka się tu z rześkim humorem, zachodnia metafikcja z wschodnioeuropejską metafizyką ("World Literatur...
Czytaj więcej
Fascynująca literacka opowieść Predraga Matvejevicia, tym razem o Wenecji, "stolicy" Śródziemnomorza, które w niezwykły sposób opisywał w "Brewiarzu śródziemnomorskim", również wydanym przez Pogranicze.
"W najnowszej książce Matvejevicia, profesora literatury na rzymskim uniwersytecie La Sapienza, Wenecja staje się mitycznym światem, przedmiotem uważnej obserwacji i czułej admiracji autora. Estetycznemu zachwytowi towarzyszy wnikliwy opis i refleksja. Z miasta turystycznych atrakcji Wenecj...
Czytaj więcej
W zbiorze krótkich szkiców Claudio Magris opowiada o przygodzie modernizmu: zastanawiając się nad twórczością Hofmannsthala, Canettiego, Musila, Sveva, Kafki, czyni z niej metaforę nowoczesnego kryzysu kultury, utraty fundamentów, rozpadu spójności "ja", wykorzenienia jednostki. Pisząc o literaturze, pisze jak zwykle o czymś więcej, o zagrożeniach i szansach, które wciąż nas dotyczą.
Klamra jest figurą podróży: tej klasycznej, od Homera do Joyce'a, zataczającej koło, zachowującej pojęcie domu...
Czytaj więcej
Powieść Catalina Doriana Florescu jest sagą rodziny Obertinów, osadników zwanych w Banacie Szwabami, choć od schyłku XVIII wieku przybywali tam z różnych regionów Europy Zachodniej, tworząc barwny krąg kulturowy z Niemcami, Rumunami, Węgrami, Serbami, Cyganami.
Wszystko zaczyna się od wielkiej burzy w lipcu 1924 roku, kiedy to nikomu nieznany Jakob bez nazwiska "wyłania się z nawałnicy", przybywając do wsi Triebswetter, by się tam osiedlić, z mocnym postanowieniem, że zdobędzie upragnioną kob...
Czytaj więcej
Aby zgłębić barokową naturę współczesnego świata, Drago Jančar cofa się do wieku osiemnastego, do Europy wojen, pielgrzymek i gorączkowego poszukiwania Boga. Powieść otwiera spotkanie trójki jej protagonistów: Katariny podążającej za umykającą miłością, jezuity zachwianego w swej wierze po traumatycznych doświadczeniach w Ameryce Południowej i oficera austriackiej armii dumnie oczekującego od życia samych zwycięstw w bitwach. Wszyscy troje są w drodze ze słoweńskich prowincji do katedry w Kelmor...
Czytaj więcej
Zbiór opowiadań jednego z najbardziej cenionych i popularnych poetów bośniackich, nazywanego "jugosłowiańskim Gałczyńskim". W Polsce jego utwory ukazywały się dotychczas w czasopismach literackich. W 1995 roku Fundacja "Pogranicze" opublikowała w "Bibliotece Pisarzy Sarajewa" "Sarajewski tomik wojenny" z wyborem jego wierszy.
"Kocham bardzo" to proza autobiograficzna, którą poeta dedykuje swojej zmarłej żonie. Liryczny pamiętnik cechuje mistrzowska prostota wypowiedzi, a zawarty w nim opis ro...
Czytaj więcej
Wybór opowiadań pisarza z Tirany, nagradzanego na festiwalach literackich we Włoszech i Francji, dotychczas w Polsce niepublikowanego.
"Opowiadania Aliçki są lapidarne, narracja ograniczona do minimum, charakterystyka bohaterów skrótowa, często wręcz jednozdaniowa. Precyzyjna. Przychodzi na myśl literatura rosyjska i maksyma Czechowa: »Kratkost – sestra talanta«. Chciałoby się życzyć z całego serca autorowi, aby pozostał jej wierny.
Głównym bohaterem opowiadań jest absurd – czy to totali...
Czytaj więcej
Bora Cosić, jeden z najwybitniejszych pisarzy serbskich, zwany "Rabelais’em z Bałkanów", w ostatnim swoim dziele, "na koniec wszystkiego", wspomina swoje życie w arcyciekawym mieście Belgradzie na przestrzeni burzliwego półwiecza 1937–1992. Czyni to na ogół z czarnym humorem, a kiedy indziej, zwłaszcza gdy wspomnienia przybierają charakter szczególnie osobisty, z odcieniem autoironicznego dystansu. Bogactwo odkrywczych szczegółów tworzy cenny łańcuch spostrzeżeń, nastrojów, refleksji, jaki można...
Czytaj więcej
W powieści występują też osoby żyjące, postaci z realnego życia, niektóre odrobinę zmienione, inne noszą prawdziwe nazwiska. O moich kompanach oraz towarzyszach podróży wspomniałem tylko mimochodem i naprawdę tego żałuję, zwłaszcza że nie byliśmy jedynie zbieraczami staroci myszkującymi po strychach, pośrednikami, złodziejaszkami czy też po prostu kolekcjonerami, ale czymś więcej - szczególnym bractwem, zakonem wtajemniczonych, pasjonatów. Chętnie o nich myślę i dedykuję im te strony. To moje br...
Czytaj więcej
"Księgi przeciwko śmierci" Elias Canetti nigdy nie napisał. Pod datą 15 lutego 1942 roku zanotował: "Postanowiłem dziś, że będę spisywał swoje myśli przeciwko śmierci".
Śmierć utkwiła w nim w dniu, w którym utracił ojca. Miał wtedy siedem lat. Wcześnie zaczął żyć przeciwko śmierci. Na drugim biegunie był Novalis i życie rozumiane jako początek śmierci. Szedł pod prąd byciu-ku-śmierci Heideggera. Szedł za Hōlderlinem z "Hyperiona": "I ze związku istot zniknie śmierć".
Stał się człowiekiem...
Czytaj więcej
"Moja praca przypomina operację - mówi kurator T. - w której chirurg zaszywa świeżo otwartą ranę, nie usunąwszy nowotworu". W biurokratycznej machinie tytułowy bohater jest tylko bezimiennym trybem, rozgoryczonym pracownikiem opieki społecznej, który w ramach urzędniczej służby uczestniczy w życiu swoich podopiecznych, postaci często tragicznych, niekiedy odstręczających, a bywa, że i komicznych.
"Oscylujący między chłodnym obiektywizmem a fantasmagorią kurator przygląda się człowiekowi z...
Czytaj więcej
Dobra opowieść ma w sobie zawsze coś z rzeki. Żadnego efekciarstwa na początku, przeciwnie: skromne, czasem leniwie widoczne źródło, bijące gdzieś daleko od centrum. Dopiero z biegiem kilometrów i mijanych krain, co dla opowieści jest biegiem słów składających się w zdania, rzeka 0 tak jak opowieść - staje się głębsza, wartka, czasem rozległa, czasem - jakby z rozmysłem - spowalniająca swój bieg... Trafiająca do rąk czytelnika "Linia powrotu" zawiera w sobie wszystkie ważne wątki twórczości Krzy...
Czytaj więcej
"»Lufcik« otwiera perspektywę na niewidzialną sieć międzyludzkich połączeń, po których osoby poruszają się jak wagony, odczepiane i doczepiane do różnych pociągów, oraz na świat doznań i refleksji rodzących się w chwilach tych spotkań. W centrum swojej powieści Dragan Velikić stawia wagon z imieniem Rudi Stupar, którego trasa życia-podróży wiedzie od małego miasteczka w Wojwodinie do Hanoweru, przez Belgrad, Budapeszt, Monachium.
Niepewność, niemożność znalezienia swojego miejsca w życiu, pa...
Czytaj więcej
"Od pierwszej powieści, »Gubilište« (Miejsce kaźni), pisząc wspaniałe opowiadania, powieści i dramaty, scenariusze i eseje, Kovač udowadnia, że jest pisarzem utalentowanym, jednym z najbardziej utalentowanych z byłej Jugosławii.
Nowa powieść Mirka Kovača »Miasto w lustrze« otrzymała wszystkie najważniejsze nagrody w krajach języka serbskiego i chorwackiego.
To po prostu doskonale opowiedziana historia o dorastaniu, historia rodzinna, wszyscy mamy takie, w której nagle centralną postacią o...
Czytaj więcej
Pierwsza w Polsce książka "czeskiego Borgesa", za to zawierająca aż trzy formy wypowiedzi, w których Ajvaz okazał się mistrzem: tom wierszy, zbiór opowiadań i powieść.
"Morderstwo w hotelu Intercontinental" zaciekawia już swoim tytułem, zwyczajnym, a nawet banalnym w wypadku powieści kryminalnej, lecz osobliwym i intrygującym na okładce tomu wierszy. W tytule tym można widzieć żart, niejasną metaforę albo element gry z czytelnikiem, który na próżno będzie na kartach książki szukał zabójcy, de...
Czytaj więcej
"Most nad Złotym Rogiem" to powieść autobiograficzna, pisana w pierwszej osobie. Główna bohaterka, Turczynka ze Stambułu, jako osiemnastoletnia dziewczyna wyjeżdża do Niemiec do pracy, żeby wyrwać się spod kontroli rodziców i usamodzielnić. Jest pojętną i pełną zapału uczennicą: nowy język, który poznaje z nagłówków gazet i napisów na ulicach, fascynuje ją od samego początku.
Tę językową fascynację świetnie widać w pierwszej części książki. W prawdziwie mistrzowski sposób, bardzo oszczędnie ...
Czytaj więcej
Nocne życie miasta, podziemne obrachunki, femme fatale, rozmazane granice między dobrem i złem. Mimo że to stolica socjalistycznej Bułgarii, Amerykanie bez trudu rozpoznali w powieści Todorowa dobrze sobie znany styl noir. Zaczyna się od cytatu ze Stalina: "Śmierć rozwiązuje wszystkie problemy. Nie ma człowieka – nie ma problemu", a potem jest już tylko gorzej… Aż po ostatnie zdanie: "Mól, który przypadkowo żył i nie bez racji umarł".
"Tropi swój genre ze skrupulatnością zawodowego zabójcy – ...
Czytaj więcej
Pierwszy tak obszerny tom poezji albańskiej w języku polskim. Autorem przekładu i wyboru jest Mazllum Saneja, mieszkający w Kosowie i w Polsce poeta i tłumacz, którego Ewa Lipska nazwała "ambasadorem poezji polskiej w Albanii".
Antologię otwierają wiersze urodzonego w 1918 r. Vorea Ujko, a zamykają utwory o sześćdziesiąt lat młodszej Ledii Dushi. Wśród autorów antologii są poeci z Albanii, jak również z Kosowa, Czarnogóry, Macedonii, Włoch (tzw. Arbreszowie) i innych przyczółków albańskiej d...
Czytaj więcej
"Jonas Mekas, zapytany kiedyś, skąd u niego ciągłe pragnienie rejestrowania wszystkiego, odpowiedział: »Jednym z powodów jest oczywiście moje wygnanie, los przesiedleńca, który stracił ojczyznę, rodzinę... Jeśli przeszedłbyś przez to, co ja: wojny, okupacje, ludobójstwo, obozy pracy, obozy przesiedleńców, leżenie w kwitnącym kartoflisku – nigdy nie zapomnę tych kwiatów – twarzą do ziemi... – nigdy już nie będziesz rozumiał ludzkich zachowań. Tak jak ja od tamtej chwili nigdy już ich nie rozumiał...
Czytaj więcej
Powieść żydowskiego pisarza, urodzonego w Wilnie, aktualnie mieszkającego w Izraelu. Jest kontynuacją rodzinnej sagi z początku wieku, rozgrywającej się w kresowym miasteczku na terenie dzisiejszej Litwy. Ale jak twierdzi sam autor "moje książki o przeszłości nie są o przeszłości! W rzeczywistości mówią o problemach odwiecznych: o wolności, zniewoleniu, o przemocy, samowoli, o losie małego narodu w systemie totalitarnym, o poniewieraniu ludźmi i o prawdziwym przeznaczeniu człowieka. Wszystkie są...
Czytaj więcej
Bohdan Osadczuk jest jednym z ostatnich żyjących "hetmanów koronnych" - obywateli i budowniczych Wielkiego Księstwa ULK pod berłem redaktora Jerzego Giedroycia. Celem zrealizowanym ich wytrwałej pracy było położenie fundamentów pod dobre sąsiedztwo Polski z jej wschodnimi sąsiadami, a w konsekwencji zaangażowanie się w walkę na rzecz niepodległej Ukrainy, Litwy i Białorusi. Mimo podeszłego wieku znalazł siły, by czynnie uczestniczyć w pomarańczowej rewolucji na Ukrainie i by po dzień dzisiejszy ...
Czytaj więcej
Podpisujący się tylko nazwiskiem – Balla (ur. 1967 r.), główny alchemik współczesnej prozy słowackiej, a w Polsce prawie jeszcze nie znany, to niewątpliwie jeden z ciekawszych pisarzy współczesnych środkowej Europy. Opublikował sześć książek, które przysporzyły mu zarówno wielu wyznawców, jak i zagorzałych oponentów.
Jego opowiadania (powieści programowo nie pisuje) układają się w mroczną i pełną tajemnic, choć nie pozbawioną czarnego poczucia humoru, całość. Zarówno rozważania narratora, jak...
Czytaj więcej
Po tomie "Eseje. Publicystyka" (Sejny 2001) kolejna książka "Człowieka Pogranicza", wybitnego litewskiego poety i literaturoznawcy, przygotowana do druku wspólnie z wydawnictwem "Zeszytów Literackich".
Venclova pisze o poezji Achmatowej i Cwietajewej, o Mickiewiczu i Litwie, o Miłoszu, Brodskim, Pasternaku, Sołżenicynie i Havlu, o literaturze Gułagu i kniaziu Kurbskim. Czuć w tych tekstach pióro znakomitego pisarza, a także wyrafinowany warsztat uczonego spod znaku mistrza Jurija Łotmana.
...
Czytaj więcej
"Zbiór esejów »O klownach« jest najbardziej błyskotliwym, tragicznym i druzgocącym literackim świadectwem życia obywatela i pisarza w warunkach totalitaryzmu od ukazania się »Zniewolonego umysłu« Czesława Miłosza".
Susan Miron
Norman Manea jest szczególnym przypadkiem na długiej liście XX-wiecznych pisarzy-emigrantów z komunistycznych krajów Europy Środkowo-Wschodniej. Jako dziecko był deportowany z rodzinnej Bukowiny do obozu koncentracyjnego w Transnistrii (Ukraina). Jego twórczość z...
Czytaj więcej
Emil Hakl, jeden z najwybitniejszych współczesnych pisarzy czeskich, tłumaczony na wiele języków, pozostał wierny Pradze, jej krętym zakamarkom i knajpom, w których przy jałowcówce toczą się rozmowy o historii, kobietach i innych rozkoszach bądź utrapieniach dnia powszedniego.
Jego najsłynniejsza książka "O rodzicach i dzieciach" to opowieść o popołudniowej, ciągnącej się do nocy przechadzce ojca z synem, któremu wszakże stuknęła już czterdziestka, i który dla posiwiałego emeryta, dorabiając...
Czytaj więcej
"Dużo myślałem o tym, jak potoczyłyby się moje losy, gdyby mój ojciec nie zginął w gułagu. Prawdopodobnie wyjechalibyśmy z Estonii pod koniec wojny z ciągnącymi na Zachód dziesiątkami tysięcy estońskich uciekinierów albo setkami tysięcy Polaków opuszczających po wojnie tereny Związku Radzieckiego, by osiedlić się w zachodniej Polsce, na byłych terenach niemieckich. Nie zostałbym wówczas pisarzem estońskim - pisałbym pewnie w jakimś innym języku. Może w języku szwedzkim, angielskim, a może polsk...
Czytaj więcej
Mileta Prodanović, z wykształcenia malarz i architekt, z powołania także pisarz i publicysta, podróżując po Śródziemnomorzu, niekiedy zapuszczając się dalej, spogląda na świat z wrażliwością, która może być odkrywcza nawet dla znawców kultury regionu. Zatrzymuje wzrok na samotnie ogrodzonej oliwce, rzeźbie anonimowej postaci wtopionej w stary budynek, nietypowych wotach, odbiegających od kanonu szczegółach malarstwa, pustej ramie do obrazu w Sejnach, fragmentach architektury znaczących nie tylko...
Czytaj więcej
Antologia zawiera obszerne wybory z całej dotychczasowej twórczości trzech czołowych poetów słowackich średniej generacji. Mimo wspólnoty pokoleniowej, znacznie więcej ich dzieli, niż łączy. Oleg Pastier, legenda słowackiego samizdatu, jest autorem m.in. surrealizujących liryków tomu "Oko za ząb". Karol Chmel, będący także wybitnym tłumaczem literatury polskiej i literatur południowosłowiańskich, to poeta paradoksu i metafizycznych przeczuć. lvan Kolenić, najmłodszy z całej trójki, jest twórcą w...
Czytaj więcej
"Josif Burg, ostatni Czernowitzer, strażnik kultury jidysz, o której niektórzy sądzą, że już dawno zaginęła. Może jeden z tych tajemnych trzydziestu sześciu starców, na których stoi świat?
Dziś ponaddziewięćdziesięcioletni, w dalszym ciągu wydaje gazetę "Czernowitzer Bleter", zachowując ciągłość tradycji słynnego kongresu, który w Czerniowcach w 1908 roku język jidysz, dotychczas uważany za żargon biedoty, ogłosił językiem narodowym, na równi z hebrajskim.
Wychowany w chasydzkiej rodzinie ...
Czytaj więcej
Wybór wierszy węgierskiego pisarza, poety, dyplomaty (od 1999 roku István Kovács jest konsulem generalnym Republiki Węgierskiej w Krakowie).
"Znamienną cechą twórczości poetyckiej Kovácsa jest wyraziste przenikanie się w niej inspiracji kulturowych i osobistych. (...) I co jest w tej twórczości ekscytujące, to oscylowanie między swoim a obcym, pomiędzy Dózsą a Robespierre'em, Petőfim a Norwidem, Bartókiem a Chopinem, pogańskimi bożkami a Chrystusem, wspólnotą plemienną a ludzkością. Jak wi...
Czytaj więcej
Wybór wierszy wybitnego poety węgierskiego, jednego z najznakomitszych przedstawicieli poezji modernistycznej w Europie.
Książka została wydana w 100 rocznicę jego urodzin, wpisaną do kalendarza UNESCO i obchodzoną uroczyście w wielu krajach. Tom zawiera 55 utworów wielkiego poety, zwięzłe kalendarium jego życia i eseistyczne posłowie, w którym Jerzy Snopek przedstawia tragiczne losy zmarłego śmiercią samobójczą, w wieku 32 lat, Attili Józsefa oraz główne cechy jego artyzmu.
[Wydawnictwo ...
Czytaj więcej
Przez Londyn, który znamy z "Powiększenia" Antonioniego, snuje się melancholijny Słowak na urlopie od demoludowej realności. Umie dostrzegać rzeczy, jak nikt ich wcześniej nie widział. Spełnia się w czystej radości patrzenia. Jest wzrokowcem, nie szuka tekstów, lecz zjawisk, których jeszcze nie zapisano, które stworzyła sama rzeczywistość. To świat słów buduje wokół niego labirynt. Jest więc spóźnionym modernistą w świecie, który staje się postmodernistyczny. Ma jedną troskę: "rozmawiać bezpośre...
Czytaj więcej
Każda z pięciu opowieści składających się na "Pamiętnik antysemity" mówi o kluczowym znaczeniu, jakie dla losów bohatera miały spotkania z Żydami - przedstawicielami narodu, którym od dzieciństwa nauczono go pogardzać. Poznajemy historię trudnej przyjaźni z utalentowanym, przedwcześnie dojrzałym chłopcem żydowskim, historię erotycznej inicjacji, młodzieńczych miłości, wreszcie małżeństwa z Żydówką.
Gregor von Rezzori, mistrz opowieści z Czerniowiec i doskonały stylista, obnaża absurdy antyse...
Czytaj więcej
Po opublikowanych wcześniej przez Pogranicze powieściach "Koziołek za dwa grosze" i "Nie odwracaj twarzy od śmierci", kolejna część wielkiej sagi Żydów zamieszkujących miasteczka dawnego Wielkiego Księstwa Litewskiego. Opowieść Kanowicza dobiega getta wileńskiego i tragedii zagłady, czasu, kiedy „niebo zamyka się nad nimi i zamykają się korony drzew, i wody Wilii”. (Paweł Huelle)
[Pogranicze, 2005]
Czytaj więcej
Wybór opowiadań rumuńskiego pisarza, znanego opozycjonisty, zmuszonego przez komunistyczny reżim do emigracji (obecnie mieszka w USA).
"(...) A jednak ten nieśmiały starszy pan o poczciwie-mieszczańskim, nie rzucającym się w oczy wyglądzie, wyraźnie źle się czujący w świetle jupiterów i w bezpardonowej walce konkurencyjnej międzynarodowego rynku literackiego, jest z całą pewnością jednym z najciekawszych pisarzy, jakich wydała Europa Wschodnia w ostatnich dziesięcioleciach komunizmu".
...
Czytaj więcej
"Czy możliwe jest napisanie powieści, która trzymałaby się, jak marzył Flaubert, »sama z siebie, dzięki wewnętrznej sile stylu, tak, jak Ziemia trzyma się w powietrzu bez żadnej podpory«? Czy byłaby to powieść naturalna czyli taka, która nazywa to, co widzialne, samą oczywistość rzeczy?
Młody pisarz, który zmaga się z rozpadem swojego małżeństwa próbuje desperackiej strategii emocjonalnego przetrwania - daje głos sytuacjom, wspomnieniom i ideom. Wszystkie one uparcie krążą wokół bolesnego tem...
Czytaj więcej
Kim jest chuligan? To Żyd z Bukowiny, dysydent reżimu Ceaușescu, wygnaniec z Rumunii, pobratymca Mihaila Sabastiana, który w odpowiedzi na ataki "grzecznych i poprawnych" antysemitów i religijnych fundamentalistów napisał pamiętną książeczkę pt. "Jak zostałem chuliganem", nowojorski kosmopolita piszący książki w ukochanym języku rumuńskim – w jednej osobie Norman Manea. Dokąd powraca? Do Rumunii, kraju wolnego od dyktatury, ale w dalszym ciągu zniewolonego jej dziedzictwem. Po co? Nie lepiej był...
Czytaj więcej
"Przypadki inżyniera ludzkich dusz" to opowieść o pięćdziesięciu latach totalitaryzmów w naszej części Europy - napisana bez patosu, z humorem, ironicznym dystansem i autoironią. Tak, jak potrafią Czesi - Hrabal, Kundera, Filip czy właśnie Josef Škvorecký. To najważniejsza powieść tego autora, jego arcydzieło. Zabawne anegdoty i dramatyczne historie, pierwsze młodzieńcze miłości i pierwsze spotkania ze śmiercią, żart i groza, "absurdalny teatr świata". A wszystko to, w drobnych epizodach, połącz...
Czytaj więcej
„»Gruzja to kraj ptaków i opowieści« – mówi w pewnym momencie bohater książki. Tak, ale do ptaków trzeba mieć oko, historie natomiast trzeba umieć opowiadać. Arczil Kikodze, gruziński pisarz, aktor, alpinista i ornitolog w jednej osobie, jest wytrawnym mistrzem w obu dziedzinach. Misternie konstruuje sieć, w którą łowi czytelnika i nie pozwala mu się wymknąć aż do ostatniej strony. Ta książka to soczewka ornitologicznej lunety, przez którą z powodzeniem podgląda się również ludzkie sprawy. Bezsp...
Czytaj więcej
Zoran Ferić jest mistrzem krótkiej formy literackiej, obdarzonym niezwykłą fantazją i humorem, którego okrzyknięto Monthy Pythonem literatury chorwackiej. Sławę przyniosła mu „Pułapka na myszy Walta Disneya”, za którą w Chorwacji otrzymał nagrodę „Dekada” dla najlepszej książki dziesięciolecia. Składa się na nią dziesięć historii, których „nowy realizm” sięga po surrealistyczną groteskę, by dotrzeć do sedna powojennej rzeczywistości byłej Jugosławii. Ferić potrafi uwieść opowieścią i porwać czyt...
Czytaj więcej
Kto zajmuje się klimatem romantyzmu, nowymi formami społecznego i towarzyskiego obcowania, recepcją Goethego, berlińskim okresem Hegla, nieuchronnie natyka się na postać Rahel Levin-Varnhagen. Należy do historii literatury i idei, a także do historii przełamywania barier społecznych i obyczajowych, emancypacji kobiet i asymilacji Żydów. Hannah Arendt pisała książkę o Rahel Varnhagen na początku lat 30., kończyła na emigracji. Najpierw, w 1957 r., ukazał się przekład angielski, w rok później oryg...
Czytaj więcej
Swoich potężnych fortyfikacji Dubrownik nigdy nie spożytkował inaczej, niż w celach reprezentacyjnych. O wiele skuteczniej broniły pogranicznej Ragusy pieniądze, handel i dyplomatyczne talenty jej mieszkańców. Słynęła jako miasto kupców i szpiegów, poetów i żeglarzy. Miasto siedmiu chorągwi jej suwerenów, którzy ani przez chwilę naprawdę nią nie rządzili. W archiwach Dubrownika kryły się tajemnice zdolne zachwiać porządkiem ówczesnego świata. Rzeczpospolita Dubrownicka przeżyła nawet Republikę W...
Czytaj więcej
„»Księga o cmentarzu« rozpętała na Słowacji burzę. Kiedy 1 kwietnia 2000 roku ukazała się po raz pierwszy jako powieść autorstwa Samka Tále, lekko upośledzonego mieszkańca słowacko-węgierskiego Komarna, zrazu wzięto ją za primaaprilisowy żart. Drukować bełkot cofniętego w rozwoju zbieracza makulatury? – pisali pierwsi krytycy, pomijając lekturę. Inni z kolei od razu ochrzcili książkę środkowoeuropejskim »Forrestem Gumpem«, słowackim »Szwejkiem« czy komarniańskim »Idiotą«.
Outsiderowi Samkowi ...
Czytaj więcej
Zanurzając się w świat prozy Filipa Davida, czytelnik wchodzi jakby do "ciemnego lasu", w którym krążą postacie zarówno żywych, jak umarłych. Razem z autorem śni sen o miłości żydowskiego młodzieńca do nieżyjącej dziewczyny, zderzając się z rzeczywistością jak z "Dybuka" Szymona An-skiego albo jak z - przywoływanej zresztą przez samego Davida - powieści Izraela Joszuy Singera "Josie Kałb", której akcja toczy się w XIX-wiecznych dworach galicyjskich cadyków. Tak jest we "Śnie o miłości". Natomias...
Czytaj więcej
"Kosowo to moja krew, której się nie darowuje" - to wers z pierwszego tomu wierszy tego autora. Słowa te stały się manifestem buntu młodego pokolenia Albańczyków. Od tamtego czasu, od roku 1961, Podrimja jest poetą Kosowa i najbardziej znanym w świecie – obok Ismaila Kadare – współczesnym pisarzem albańskim. Cykl jego wierszy "Lum Lumi", opublikowany w 1982 roku po śmierci chorego na raka syna Lumiego, to nie tylko poruszająca do głębi surowym tragizmem liryka egzystencji, to także początek nowe...
Czytaj więcej
Szczęśliwe Tbilisi, które ma "Słonia południowego". Powieść Arczila Kikodze ofiaruje kaukaskiej metropolii potęgę mitu. Przez jeden dzień towarzyszymy peregrynacjom gruzińskiego flâneura. Od podszewki poznajemy życie miasta, ciągnie się za nami cień Berii, zaglądamy za kulisy historii miłosnych, chodzimy po kręgach traumatycznych przeżyć z dzieciństwa, oddajemy się nostalgii, dopada nas postsowiecka chandra i kac nieodrobionych lekcji z historii, śmiejemy się przez łzy, nasze marzenia stają się ...
Czytaj więcej
Drago Jančar, słoweński pisarz, słynie głównie z prozy historycznej. Publikowane dotychczas po polsku eseje nie ujawniają w pełni pisarskiego kunsztu, który rozbłyska w "Spojrzeniu anioła", zbiorze opowiadań opublikowanym właśnie przez sejneńskie wydawnictwo Pogranicze. Rzecz zaczyna się z pozoru niewinnie, sennie, odpowiednio do tytułu pierwszego opowiadania – "Niedziela w Oberheim" i otwierających je słów: "Nawet nie niedziela, tylko niedzielne przedpołudnie. Trzy sceny, tysiąc słów". Czyżby a...
Czytaj więcej
"Białoruś w »Sroce na szubienicy« to kraj rządzony dyktatorską ręką, w którym polityczni dysydenci są więzieni w wirtualnych obozach koncentracyjnych. Powieściowa antyutopia Bacharewicza - zdawałoby się koszmar rodem z Kafki lub Nabokova - nieoczekiwanie przeszła z przestrzeni wirtualnej do realnej latem 2020 roku, gdy Białorusini wyszli na ulice w proteście przeciwko sfałszowaniu wyborów prezydenckich przez reżym Łukaszenki. Wówczas władze naprędce wybudowały w lesie koło Słucka obóz masowego i...
Czytaj więcej
Wybór wierszy z pięćdziesięciu lat twórczości poetyckiej Izeta "Kiko" Sarajlicia.
Zmarły w maju 2002 roku bośniacki poeta pozostał legendą Sarajewa. Powiązany serdecznymi więzami z Polską, gdzie miał wielu oddanych przyjaciół. Dają temu świadectwo przekładami poetyckimi wysokiej próby Danuta Cirlić-Straszyńska i Marian Grześczak.
[Wydawnictwo "Pogranicze", 2005]
Czytaj więcej
„Miastem Dragana Velikicia jest Pula. Dzięki niemu znalazła się na literackiej mapie naszych języków, a potem też na książkowej mapie Europy. Joyce zbudował Dublin, by potem, jak Odyseusz, wędrować po południowej Europie na próżno szukając ratunku. Andrić zbudował Trawnik, Wyszechrad i Sarajewo, w końcu zbudował też Belgrad, bo brakowało mu własnego miasta. Velikić już od trzydziestu lat, od książki do książki, wznosi dla siebie Pulę, miasto, które w rzeczywistości, z przyczyn politycznych, hist...
Czytaj więcej
– Ślepy ferman
– Pokolenia Hankonatów. Kronika rodu
– Uczta pojednania
[Wydawnictwo "Pogranicze", 2010]
Czytaj więcej
Po co nam wolność? Czy możemy przemilczeć Boga? Jesteśmy tokarzami wątpliwości? Wymierające słowa, katastrofa myślenia, przestrogi kasandryczne. Niezwykły diariusz intelektualny Eliasa Canettiego, który podąża za najznamienitszymi mistrzami myślenia zwięzłego, pisania aforystycznego: Montaigne'em, Schopenhauerem, Lichtenbergiem, Wittgensteinem, ale także Czuang-tse czy Jacobem Burckhardtem.
Canetti przestrzega przed ludzką masą, przed jej bezmyślnością, zmusza do samotnego trudu zrozumienia, ...
Czytaj więcej
Chociaż od wczesnej i przypadkowej śmierci Václava Pankovčína (1968-1999) minęło już wiele lat, jego miejsce w literaturze słowackiej staje się z roku na rok ważniejsze. Książki tego autora są systematycznie wznawiane i pozyskują coraz to więcej serdecznych czytelników.
Od grupki bardzo utalentowanych rówieśników (jak np. wydany w Pograniczu Balla), którzy dominują obecnie na literackim rynku w Słowacji i prezentują często rozmaite odłamy z natury rzeczy dość pesymistycznego postmodernizmu, P...
Czytaj więcej
Historia romantycznej miłości bezdomnego włóczęgi, prawie alkoholika, i dziewczyny z tak zwanego porządnego domu rozgrywa się w Wilnie lat osiemdziesiątych, w surowej sowieckiej rzeczywistości. Autor nie szczędzi drastycznych opisów z życia najuboższych mieszkańców Zarzecza, jednak opowiada o nich ciepło, z sympatią. Mocno zaakcentowana jest wielonarodowość miasta, wątek polski przeplata się z rosyjskim, białoruskim, żydowskim i litewskim.
Jednak najważniejsza jest ona, Tula, "ważka w spódni...
Czytaj więcej
Wybór drukowanych w "Kulturze" artykułów i reportaży o ludziach, polityce, podróżach, obyczajach i ideach. Czytelnik znajdzie w tej książce reportaże z Chin epoki Mao Tse-Tunga, relację o powstaniu muru berlińskiego, reportaż ze słynnej, zakończonej skandalem, wizyty Chruszczowa w nowojorskiej siedzibie ONZ. Nade wszystko jednak jest Osadczuk znakomitym przewodnikiem po świecie ukraińskim, wnikliwym i krytycznym obserwatorem formowania się i krzepnięcia niepodległej Ukrainy.
[Pogranicze, 2000...
Czytaj więcej
Niezwykle ciekawe dzieje chłopki Leny Grigoleit, "pruskiej Litwinki", jak nazywano ją i jej rodaków nad Niemnem, gdzie Lena spędziła całe swoje życie. Urodziła się w rodzinie niemieckiego pochodzenia i mieszkała nad Niemnem przeszło osiemdziesiąt lat, z wyjątkiem wywózki na Sybir, bo i to jej nie ominęło. Wyszła za mąż za Litwina i miała z nim dwie córki, które uczyła niemieckiego, by tak jak ona były dwujęzyczne. Wraz z innymi mieszkańcami tych okolic, Niemcami i Litwinami, przeżyła kolejne zm...
Czytaj więcej
„Fenomen światowej kariery Sándora Máraiego jest zjawiskiem jedynym w swym rodzaju. Oto na przełomie stuleci, w ciągu zaledwie dekady, z pisarza zupełnie nieznanego szerszym kręgom publiczności literackiej, zapoznanego w kraju ojczystym, stał się powszechnie uznanym klasykiem literatury europejskiej i zarazem twórcą budzącym najżywsze zainteresowanie czytelników. Jego poezja jest raczej dramatem racji moralnych i rozpoznań intelektualnych aniżeli swobodną grą wyobraźni (pewne próby poszukiwania...
Czytaj więcej
Eqrem Basha jest poetą spełniającej się na jego oczach apokaliptycznej przypowieści. Opowiada ona o krainie spustoszonej przez kataklizm, w której pejzażu sterczą jedynie kamnienne wieże, kulle, zamieszkane przez samotnych ludzi. Niezwykłe ziele, rosnące tu kiedyś w ogrodzie pełnym kwiatów, którym mieszkańcy uzdrawiali swe oczy, raził grom. Jesteśmy w samym sercu Bałkanów, we wciąż otwartej kostnicy szpitala Europy, w krainie zwanej w świecie Kosowo, a wśród Albańczyków Kosove.
Krzysztof Czyż...
Czytaj więcej
"Dželal Plevljak w każdy piątek przemierza swoją wołgą drogę ze słonecznej Dalmacji, gdzie mieszka, do górzystej Bośni, aby pomodlić się w meczecie. Po czternastu latach takich piątków w sylwestrową noc pod kołami jego wołgi giną piesi. Jak to możliwe, by kierowca wojskowy, muzułmanin, który nie bierze do ust alkoholu, przejechał po pijanemu małżeństwo z dziećmi? To nie jest jedyna niemal kryminalna zagadka w tej książce.
Co się stało z jego zaginioną córką? Kto dokonał zbrodni w koszarach? J...
Czytaj więcej
Josef Škvorecký to pisarz znakomity i o tym na szczęście wie coraz więcej polskich czytelników. Ale był także wybitnym znawcą jazzu i kina, o czym wiedzą może tylko nieliczni. Jazz występuje w wielu jego utworach, nie tylko jako barwne "tło", ale też jako symbol wolności w zniewolonym świecie nazizmu i komunizmu. Podobną rolę w życiu samego autora odegrał film. Ojciec Škvoreckiego był właścicielem kina w jego rodzinnym Nachodzie, ale syn miał także darmowy wstęp do drugiego, konkurencyjnego. Ta ...
Czytaj więcej
"Język jego wiersza, język w ruchu, język poruszający się wstecz i w głąb, i w poprzek, zapuszczający się do zakamarków, o których sam może już zapomniał, czy też z nagła (i raczej z rzadka) zagoniony przez Ficowskiego w kozi róg swoich możliwości, wychodzi z tych prób nie tylko zwycięsko, ale z nadwyżką, o której współczesnym mu poetom, całkiem świetnym poetom jego formacji, nie śniło się zbyt często".
Z "Posłowia" Piotra Sommera
Wybór wierszy został przygotowany w związku z przyznanie...
Czytaj więcej
"Víťo Staviarsky, zawsze z wrodzoną sobie dyskretną empatią, ale i z wybornym poczuciem groteski opisuje w tej książce w prosty i jakby paradokumentalny sposób losy na ogół »trzecioligowych« prowincjonalnych bohaterów: Cyganów, alkoholików, drobnych przestępców, wszelkiego rodzaju nieudaczników, bądź osób nie całkiem zdrowych psychicznie. Albo ich matek i żon... Słowem – interesują go zwłaszcza ci, którym się nie powiodło.
Akcja większości opowiadań i minipowieści Staviarskiego (dłuższych for...
Czytaj więcej
Osią tej książki jest wywiad-rzeka z Leonem Volovici, który w roku 1984 wyjechał z Rumunii (wraz z żoną Polką i dwojgiem dzieci) i osiedlił się w Jerozolimie, gdzie zajmował się historią i kulturą rumuńskich Żydów. Własna biografia autora jest punktem wyjścia do odtworzenia fragmentów historii mniejszości żydowskiej w Rumunii podczas drugiej wojny światowej i w okresie komunizmu.
Podróż do Polski w roku 1971 spowodowała głębsze zainteresowanie się autora kulturą żydowską, pozwoliła mu odzyska...
Czytaj więcej
Powieść Gordany Kuić "Zapach deszczu na Bałkanach" obrosła już legendą i doczekała się ekranizacji. Od dnia zamachu na arcyksięcia Franciszka Ferdynanda w Sarajewie po ostatnie dni wyzwolenia Belgradu spod okupacji hitlerowskiej, rozgrywają się losy głównych bohaterów - członków sarajewskiej rodziny Żydów sefardyjskich. Losy każdego z siedmiorga dzieci w rodzinie Salom śledzimy na tle dziejów Europy i Jugosławii, obserwując nieuchronny zanik starego świata i tradycyjnego sposobu życia bośniackic...
Czytaj więcej
"To, co chciałbym osiągnąć, to przytomne szaleństwo, doskonale czytelne i esencjalne" – pisał Blecher. "Zdarzenia w bliskiej nierzeczywistości" to wizja szaleństwa, które drzemie w każdym z nas. To ciąg wspomnień, może prawdziwych, może zmyślonych, dla których autor poszukuje właściwego wyrazu.
Max Blecher, porównywany często do Franza Kafki, Brunona Schulza czy Tomasza Manna, pomimo bolesnego życia, przerwanego – z powodu gruźlicy kręgosłupa – przedwcześnie, w wieku zaledwie dwudziestu dziew...
Czytaj więcej
"Życie w cztery tygodnie", trzecia wydana w Polsce książka Lajosa Grendela, przenosi czytelnika na południe Słowacji, czyli na prowincję, której autor nie kojarzy jednak z geografią, a ze stanem ducha, charakterystycznym dla każdego, kto jest w drodze - nawet jeśli nie rusza się z miejsca.
Główny bohater powieści, Sanyi Varga, spędza cztery tygodnie w domu zmarłej ciotki, próbując sporządzić bilans życia. Przez pryzmat jego historii Grendel pokazuje dwudziestowieczne losy węgierskiej klasy ś...
Czytaj więcej