Dodany: 28.06.2008
|
Autor: Astral
"Kalekie drzewo" jest pierwszym z sześciu tomów znakomitego cyklu epickiego, którym wybitna pisarka chińska Han Suyin zapoznaje czytelnika z historią najnowszą Chin, przedstawioną z perspektywy niezachodniej. Pełny cykl powieściowy obejmuje okres ponadstuletni, bo od roku 1885 aż po rok 1991. Kompozycja tej potężnej powieści-rzeki jest szczególna, akcja jej rozgrywa się bowiem na dwóch przenikających się nawzajem, świetnie zsynchronizowanych płaszczyznach.
Na plan pierwszy wybija się historia arystokratyczno-mandaryńskiego rodu Czou z prowincji Syczuan, z którego wywodzi się chińska część przodków samej pisarki. Z sagi tej we właściwym momencie wyłania się, a następnie stopniowo narasta wielce przejmujący wątek autobiograficzny. Intymnie przedstawiona historia klanu rodzinnego Czou harmonijnie przeplata się ze współczesną historią Państwa Środka, przez długie dziesięciolecia niszczonego chciwością mocarstw kolonialnych, nadto zaś osłabionego rządami skorumpowanej i słabej dynastii mandżurskiej.
"Kalekie drzewo" obejmuje okres od roku 1885 do 1928, a więc według chińskiej skali czasowej zaledwie mgnienie. Wówczas to Chiny zaczęły budzić się z letargu i w konwulsjach kierować ku zachodniej nowoczesności. W roku 1917 urodziła się Han Suyin, Euroazjatka o trudnym wówczas do zaakceptowania, mieszanym rasowo rodowodzie, inaczej - kalekie drzewo o chorych korzeniach. Wydaje się, że pod jej przenikliwym, ale także współczującym i jednoczącym spojrzeniem świat rozłamany na dwie części, zachodnią i chińską, jawi się nam zupełnie inny od tego, jaki czasami próbuje arogancko przedstawiać historiografia zachodnia. Zechciejmy więc raz jeszcze posłuchać jego jakże powikłanych i dramatycznych dziejów, ale opowiedzianych cichym głosem Azji, aby potem z pokorą oddać się refleksji nad tym, co znaczyło jarzmo białego człowieka dla Chin.
Han Suyin (pseudonim literacki Elisabeth Comber) urodziła się w roku 1917, w niewielkiej miejscowości Siniang, położonej w prowincji Henan. Ojciec jej pochodził z Syczuanu i był Chińczykiem, zaś matka Flamandka wychowała się w Brukseli. Han Suyin jest z zawodu lekarką i swoje gruntowne wykształcenie medyczne zawdzięcza uniwersytetom Pekinu, Brukseli i Londynu. W tym jakże bardzo wymagającym zawodzie praktykowała wiele lat, uważając go za swe największe życiowe powołanie. Dzięki mieszanemu pochodzeniu Han Suyin została obdarzona jak gdyby podwójną osobowością, a przez to wyjątkowym zrozumieniem zawikłanej i trudnej problematyki rasowej. Pisać - głównie w języku angielskim - zaczęła wcześnie, już bowiem w roku 1942 zadebiutowała powieścią autobiograficzną "Destination Chungking". Z czasem podjęła iście sołżenicynowski trud przedstawienia niezwykle szerokiej panoramy zdarzeń składających się na historię najnowszą Chin z perspektywy azjatyckiej. Tak powstał sześciotomowy cykl epicki, który otwiera "Kalekie drzewo". Pisarka tworzy także w języku francuskim i chińskim, i jest autorką około trzydziestu wielce pod względem tematycznym zróżnicowanych, a warsztatowo znakomitych utworów prozatorskich. Ponadto jest wybitnym autorytetem w dziedzinie tematyki chińskiej, w swoim czasie uczestniczyła więc w bardzo licznych wystąpieniach publicznych (audycje radiowe i telewizyjne, a także wykłady uniwersyteckie, głównie w Stanach Zjednoczonych i Europie Zachodniej), zawsze jako adwokat narodu chińskiego oraz zagorzała przeciwniczka przesądów i barier rasowych. W chwili obecnej sędziwa pisarka mieszka wraz ze swym mężem na stałe w Lozannie.
[Hong Kong Branch of the Royal Asiatic Society; Świadectwo, 2002]