Książka: Kiedy umieram

Przerażająca, przewrotna i komiczna powieść drogi.


Addie umiera. Przez uchylone okno dociera do niej zapach świeżego drewna. To jej syn starannie hebluje deski na trumnę. A każdą z desek pokazuje matce.

Niebawem cała rodzina wyruszy na cmentarz w odległym Jefferson. Leżącą w trumnie Addie, jej męża i pięcioro dzieci czeka podróż przez wszystkie żywioły. A nad wozem ciągniętym przez zabiedzone muły kołuje coraz więcej sępów...


W napisanej w ciągu 43 nocy powieści William Faulkner w mistrzowski sposób kreśli portret rodziny, która rozkłada się i gnije od środka. Rozpisana na głosy narracja tworzy gorączkową, porażającą opowieść, która zapiera dech jeszcze przez długi czas po skończeniu lektury.

Niewznawiana w Polsce od 30 lat, jedna z najważniejszych powieści XX wieku w nowym przekładzie Jacka Dehnela.


"Jeden z największych amerykańskich pisarzy".

"The Times"


"Najwspanialsza powieść, jaką kiedykolwiek napisał Amerykanin".

Ernest Hemingway


"Niesamowita książka".

Ezra Pound


"«Gdy leżę, konając» katastroficznie portretuje kondycję ludzką z nuklearną rodziną jako najstraszniejszą z katastrof".

Harold Bloom


"To powieść wymagająca, ale dająca satysfakcję. Użycie języka przez Faulknera jest zarówno innowacyjne, jak i sugestywne, a świat, który tworzy, jest jednocześnie znajomy i dziwny. «Gdy leżę, konając» to pełna mocy eksploracja kondycji ludzkiej".

"The Washington Post"


"Arcydzieło czarnego humoru".

"Daily Express"


"Jedno z najniezwyklejszych arcydzieł Faulknera, ludowa odyseja hrabstwa Yoknapatawpha - polifoniczna pieśń o umieraniu, tajonych żalach i cichej przemocy - w nowym, porywającym tłumaczeniu Jacka Dehnela".

Wit Szostak


"«Gdy leżę, konając» to niesamowita powieść - mroczna, brutalna, ale też liryczna i mistyczna. Zadziwiająco krótka jak na wielość zawartych w niej obsesji, nieszczęść i zdrad. To jedna z tych książek, które wwiercają się w pamięć. Bo choćby się chciało o nich zapomnieć, rodzina Bundrenów zostaje z nami na długo. Są wredni, okrutni, bezradni... i bardzo ludzcy. Wiedzą, że «żyjesz tylko po to, żeby przygotować się do długiego pozostawania martwym». Nowy przekład Jacka Dehnela - współczesny, prosty i potoczysty - rewelacyjnie przywraca tę prozę polszczyźnie. Faulkner snuje swoją opowieść za pomocą wielu głosów, a każdy z nich ma swój szczególny ton, rytm i kadencję. Dehnel tę różnorodność oddaje, nie gubiąc po drodze subtelności, żadnej tajemnicy".

Agnieszka Graff


"Proza Williama Faulknera zawsze przynosi bolesną refleksję nad zawiłością ludzkiego doświadczenia. Swoim znakomitym przekładem «Gdy leżę, konając» Jacek Dehnel pozwala nam na nowo wkroczyć w duszny i paradoksalny świat noblisty i wsłuchać się w chór regionalnych głosów, z których każdy zachowuje odrębność i wyrazistość. To ta wielość perspektyw i ich nieustępliwe sprzężenie kreują tak charakterystyczny dla Faulknera obraz amerykańskiego Południa jako regionu naznaczonego konfliktami społecznymi i przemocą oraz nawiedzanego przez duchy przeszłości".

Michał Choiński


William Faulkner - laureat Nagrody Nobla, stawiany w jednym rzędzie z modernistami takimi jak James Joyce czy Virginia Woolf, stał się inspiracja dla pokoleń wielkich pisarzy, w tym choćby Alberta Camusa, Cormaca McCarthy'ego, Maria Vargasa Llosy czy Olgi Tokarczuk. Jest nie tylko mistrzem literackich obrazów obcości i niedopasowania, ale także autorem, którego język i sposób opowiadania historii wyprzedzały swoje czasy. "Gdy leżę, konając" to jedna z najbardziej znanych książek Faulknera, zekranizowana w 2013 roku. Innowacyjna w formie, podzielona na głosy, opowiedziana techniką strumienia świadomości odyseja rodziny Bundrenów wybrzmiewa na nowo dzięki przekładowi Jacka Dehnela.

Jacek Dehnel - tłumacz m.in. Francisa Scotta Fitzgeralda, Charlesa Dickensa, Henry'ego Jamesa. Laureat Paszportu Polityki, wielokrotnie nominowany do Nagrody Literackiej Nike czy Nagrody Angelus. Pisarz i poeta, jest autorem m.in. "Lali", "Saturna", "Języków obcych", "Krivoklata", "Łabędzi". Współautor (razem z Piotrem Tarczyńskim) cyklu powieści kryminalnych osadzonych w realiach Krakowa z przełomu XIX i XX wieku, publikowanych pod pseudonimem Maryla Szymiczkowa (m.in. "Tajemnica Domu Helclów", "Śmierć na Wenecji").


[Wydawnictwo Znak, 2024]

Pamiętam, że w młodości myślałem, że śmierć to zjawisko cielesne. Teraz wiem, że to tylko funkcja umysłu - i to umysłu tego, kto pozostaje po zmarłym przy życiu. Nihiliści mówią, że to jest koniec. Fundamentaliści, że początek, a w rzeczywistości to tylko wyprowadzka lokatora czy całej rodziny z jakiegoś domu albo miasta*. --- * William Faulkner, "Kiedy umieram", tłum. Ewa Życieńska, wyd. Czytelnik, 1968, s. 50.