Książka: Czarodziejska góra

Tomasz Mann zaoferował nam coś magicznego i niezwykłego, powieść która w niezwykły sposób chwyta czytelnika za serce. Otóż Hans Castorp udaje się z kilkutygodniową wizytą do pewnego sanatorium, w którym ma odwiedzić Joachima, swojego kuzyna cierpiącego na gruźlicę. Tam dokonuje odkrycia, że jest to miejsce gdzie czas płynie zupełnie inaczej. Czas,który nie jest odmierzany wskazówkami na cyferblacie lecz pewnym rytuałem charakteryzującym się dla tego typu placówek. Tam poznaje piękną Rosjankę,...

Ależ ja jestem dzielny! Ależ nieustępliwy! Jaki zmotywowany! Jestem jednak przede wszystkim pełen podziwu dla samego siebie, bo kiedy w pewnym momencie, po wielodniowych trudach i znojach, przekroczyłem dwusetną (czyli ćwiartkę całości) stronę "Czarodziejskiej góry", byłem zrezygnowany. Trudno zliczyć, ile razy zasnąłem przy lekturze, poważnie. Mann najwyraźniej postawił sobie za zadanie zanudzić mnie na śmierć. Każdy rozsądny człowiek szanujący swój czas i wzrok odstąpiłby w takiej sytuacji od ...

O czym opowiada nam historia Castorpa? Pokazuje życie ludzi "tam na górze", na pozór wydaje się nudna. Cóż wielkiego, ciekawego może zdarzyć się w takim zakątku świata, jakim jest uzdrowisko Berghof? Cała akcja to ukazanie życia młodzieńca, który odwiedzając kuzyna w tymże uzdrowisku, ze względu na stan zdrowia musi tam pozostać na nieokreślony czas. Postać bohatera ukazuje nam właściwie, można by rzec, obojętnego człowieka, poddającego się z góry werdyktom lekarzy. No i tu trzeba postawić sobie...

Gdy od połowy lat 20. minionego stulecia świat zaczął zaczytywać się tą powieścią - nikt nie nazwał jej "kultową", gdyż takich określeń wtedy nie używano. A pasowałoby ono do niej tak samo, jak chociażby do późniejszych "Stu lat samotności" Gabriela Garcíi Márqueza… Jest to bowiem opowieść niezwykła. Pozornie, gdyby ją tylko streścić pobieżnie - nic się w niej nie dzieje. Ot, opis siedmiu lat pobytu sympatycznego (acz nieco nijakiego) młodzieńca w szwajcarskim sanatorium gruźliczym. Jednak -...

"Czarodziejska góra" to książka, w której należy się zatopić - nie mieć żadnych uprzedzeń - dać się jej ponieść. Płynąc razem z nurtem nie spostrzeżemy nawet, że stajemy się jej częścią. Czas raz będzie stawał i zastygał w bezruchu, raz przyspieszał z prędkością sań zwożących trupy w dolinę. Bo dla mnie to książka o czasie - jego nieuchronności w kształtowaniu dziejów i jego relatywizmie. Jeśli szukasz wartkiej akcji, niespodziewanych jej zwrotów i przygód - nawet nie bierz jej do ręki. J...

Do lektury "Czarodziejskiej góry" zmuszono mnie listą lektur na studiach, chociaż i tak miałem zamiar, wcześniej czy później, sięgnąć po tę powieść. I z trudem przez nią przebrnąłem. Dlaczego? Po pierwsze, trochę z zasady nie lubię niemieckiej prozy; absolutnie nie z powodu uprzedzeń narodowościowych; po prostu uważam, że niemieccy pisarze (zwłaszcza z okresu rozwoju prozy powieściowej) nie dorównują pisarzom iberoamerykańskim czy rosyjskim. A już szczególnie w konstruowaniu postaci. Człow...

Akcja tej powieści rozgrywa się w odciętym od normalnego życia sanatorium dla gruźlików, w latach poprzedzających wybuch I wojny światowej. Jej głównym bohaterem jest młody inżynier Hans Castorp, którego kilkutygodniowe odwiedziny u kuzyna zmieniają się w 7-letni pobyt, odmieniający całkowicie bohatera. Hans Castorp w pewnym momencie zaczyna przypominać bohatera średniowiecznego moralitetu, o jego duszę walczą bowiem dwie osoby: wyznawca humanizmu Settembrini i cyniczny rzecznik przemocy - Napht...

Otóż tak samo ciało, ono także i miłość ciała są rzeczą nieprzyzwoitą i przykrą i ciało rumieni się i blednie ze strachu, ze wstydu przed sobą samym. Ale jest ono też czymś chlubnym i godnym uwielbienia, jest cudownym obrazem życia organicznego, jest świętym cudem formy i piękności, a miłość ku niemu, ku ciału ludzkiemu, jest również czymś niezmiernie ważnym dla spraw ludzkich i potęgą o większym znaczeniu wychowawczym aniżeli cała pedagogia świata!... Ach, zachwycające piękno organiczne, którego tworzywem nie jest farba olejna ani kamień, ale żywa i zniszczeniu podległa materia, pełna gorączkowej tajemnicy życia i rozkładu! Patrz na cudowną symetrię w konstrukcji ciała ludzkiego, na barki i biodra, na pierś zakwitającą z obu stron sutkami, na żebra, parami ułożone, i na pępek pośrodku, w miękkości brzucha, na płeć ukrytą w cieniu ud! Patrz na ruchy łopatek pod jedwabistą skórą pleców, na kość pacierzową, zstępującą ku chłodnej wybujałości obu pośladków, i na wielkie konary naczyń i nerwów, które od pnia ku rozgałęzieniom swym biegną przez pachy, i jak budowa ramion odpowiada budowie nóg. Ach, urocza okolica wewnętrznego zgięcia łokcia i kolana, pełna subtelności organicznych, okrytych miękkością ciała! Co za rozkosz niewymowna pieścić te czarowne miejsca ciała ludzkiego! Rozkosz, której raz doznać - i umrzeć bez skargi! Tak, na Boga, pozwól mi wchłaniać woń skóry pod twoimi kolanami, gdzie kunsztowna torebka stawowa wydziela swą śliską maź! Pozwól, by usta moje dotknęły ze czcią na przedniej części uda twej Arteria femoralis, która dzieli się niżej na dwie tętnice goleni. Pozwól mi upajać się wyziewami twoich porów i dotykać twego meszku, istoto ludzka z wody i białka, której przeznaczeniem jest anatomia grobu, i pozwól mi zginąć z ustami na twoich ustach!...

---
* Tomasz Mann, "Czarodziejska góra", t. 1, przeł. Józef Kramsztyk, "Czytelnik", 1965, s. 458-459.

Gorąco polecam tę powieść. Wiele się można nauczyć z dzieła tego niemieckiego mistrza. Porusza bardzo wiele ciekawych tematów. Nie znajdziecie w niej niespodziewanych zwrotów akcji, napięcia, może nawet ciekawych postaci. Jest czasami wręcz nudna, ale tylko dla mniej ambitnych odbiorców. Znajdziecie w niej za to pasję pisarza przelaną na papier w fenomenalny sposób. Myślę, że czas (temat tak często poruszany w utworze) przeznaczony na przeczytanie "Czarodziejskiej góry" nie będzie stracony. Mił...