Książka: Dzieje

Wielkim problemem dla współczesnego czytelnika książki będą kilometrowe wyliczenia genealogiczne jakichś person znanych Grekom z V wieku, a nam nie. Albo historie znienacka przerywane w najciekawszym miejscu 10-stronicowym opisem losów mieszkańców nieistniejącej od tysiąca lat pipidówki na Peloponezie, którzy zakładali kolonię - taką samą pipidówkę - na wybrzeżu Afryki Północnej i mieli nieciekawe przygody z kimś, o kim w życiu nie słyszałeś i już nie usłyszysz, ale teraz poznasz historię jeg...

Herodot żył w V wieku przed Chr. i choć pochodził z Jonii na wybrzeżach Azji Mniejszej (dzis. Turcja), to karierę zrobił w Atenach. Znalazł się tam jako polityczny emigrant, dobrowolnie lub nie, uchodząc przed Persami. Za cel życia postawił sobie opisanie wielkiego konfliktu między Wschodem i Zachodem, Persją i Grecją, wolnością i tyranią. Jego apogeum to Wojny Perskie, których opis zajmuje drugą połowę dzieła. Pierwszą poświęca na opis obu stron konfliktu, a właściwie na opis Wschodu i jego his...

Epoka, w której żył najstarszy grecki historyk, Herodot z Halikaraasu, obfitowała w przełomowe wydarzenia dziejowe. Urodzony kilka lat po sławnej bitwie pod Maratonem (490 przed Chr.), Herodot przeżył dramat wojen perskich; zmarł w pierwszej dekadzie wojny peloponeskiej (431-404), toczonej między Atenami a Spartą o hegemonię nad światem greckim.

Na przestrzeni wieków VI-IV przed Chr. znaczący wpływ na losy polityczne państw greckich i ich konfiguracje miało perskie imperium rządzone przez dynastię Achajmenidów. Powstałe w 560 r. za sprawą Cyrusa, syna Kambizesa, gwałtownie wzrosło w potęgę po pokonaniu ogromnego królestwa lidyjskiego Krezusa, by w ciągu kilkudziesięciu lat przeobrazić się w wielkie mocarstwo światowe, z centrum w południowym Iranie. Za rządów Dariusza I (ok. 522-486) państwo to rozciągało się - głównie w wyniku podbojów dokonanych przez jego poprzedników - od terenów dzisiejszego Afganistanu na północnym wschodzie po Anatolię i Trację na zachodzie; na północy sięgało Morza Czarnego, Kaukazu i kraju Scytów, na południu obejmowało Egipt i dotykało Oceanu Indyjskiego. Oczywistym dążeniem perskiej polityki wielkomocarstwowej było również opanowanie obszarów rozciągających się na zachód od granic imperium.

[Ossolineum, 1995]