Książka: Kronika zapowiedzianej śmierci

To nie jest zwyczajna powieść z początkiem i końcem. Te granice zostały rozmyte. Od pierwszego zdania narrator snuje opowieść o zaistniałym i niepodważalnym fakcie: Santiago Nasar został zamordowany. Nie, nie, to nie jest kryminał. Nie pojawi się tu żaden ibroamerykański Sherlock Holmes, choć opowiadający wykazuje się iście detektywistyczną dociekliwością. Zresztą od początku wiemy, kto zabił arabskiego lowelasa. Narzędzie zbrodni - dwa rzeźnickie noże - zdają się ociekać świeżą krwią. Kto j...

Tytuł powieści od momentu wypożyczenia do rozpoczęcia czytania przekręciłam co najmniej cztery razy. Pierwszy raz, gdy pokazywałam koleżance książki, które przywlokłam ze sobą na zajęcia. Drugi raz, gdy po obfotografowaniu stosiku, na którym książka ta zajęła miejsce centralne, opisywałam na blogu moje zdobycze. Trzeci raz w odpowiedzi na pytanie mojej mamy: "Co czytasz?". Czwarty zaś pisząc tę notkę. Nic nie poradzę, że "Kroniki niezapowiedzianej śmierci" brzmią dla mnie lepiej. I po dłuższy...

Według mnie w książce najważniejsze jest to, jakie wrażenie końcowe wywiera ona na czytelniku. Czasami można pasjonować się przygodami bohaterów i z wypiekami na twarzy śledzić ich losy, a po obróceniu ostatniej strony odstawić lekturę na półkę i nie myśleć już nigdy o niej. Innym razem znów, dopiero po przeczytaniu książka uderza w naszą psychikę. Ten drugi przypadek charakteryzuje „Kronikę zapowiedzianej śmierci”. No bo czym się tu pasjonować, skoro od pierwszych słów wiadomo, jaki los spot...

Kiedy najpierw przeczytałam streszczenie książki z tyłu na obwolucie pomyślałam, że chyba trochę za szybko podane jest zakończenie, nawet jeśli ma być to forma reportażu, to przydałaby się nuta tajemniczości. Okazuje się jednak, że to właśnie treść samego utworu jest tak dziwnie zachwiana i naturalnie narzucający się koniec jest początkiem, w pewnym sensie swoistą ramą, a nawet szkieletem, do którego próbujemy podejść z różnych stron. Właściwie niewiele można powiedzieć o tej książce bez zdradza...

Gabriel García Márquez napisał tę powieść swoim niepowtarzalnym stylem, rezygnując z przyjętych w literaturze konwencji. Fabuła pozbawiona jest jakichkolwiek tajemnic i niedomówień. Nieomal w reporterskim skrócie Márquez przedstawia bogaty świat tropiku, niezwykłą zmysłowość jego mieszkańców i nieunikniony los skazanych na porażkę. Jest to opowieść o okrutnym absurdzie człowieczego losu, co nadaje jej wymiar tragizmu: narrator od początku uświadamia czytelnikowi, że Santiago Nasar zginie; mordercy wcale nie chcą go zabić, lecz muszą to zrobić; całe miasteczko usiłuje temu przeciwdziałać, ale w końcu nic w tym celu nie robi. Ofiara jest tu jedyną osobą, która nie wie, jaki los ją czeka. Fatum - jeden z głównych tematów prozy Gabriela Garcíi Márqueza - pojawia się także w tej powieści jako najwyższa metafora bezsensu ludzkiej egzystencji.

[Warszawskie Wydawnictwo Literackie Muza SA, Warszawa 1997]