Książka: Stulecie chirurgów: Według zapisków mojego dziadka, chirurga H. St. Hartmanna

Jürgen Thorwald prowadzi w swojej książce czytelnika przez mroczny świat cierpienia, choroby i bólu. Prowadzi go za rękę, wyjaśniając w prosty sposób zawiłe kwestie medyczne i historyczne. I, co chyba najważniejsze, prowadzi w kierunku przez wszystkich pożądanym – ku lepszym metodom leczenia, większej skuteczności lekarzy, mniejszemu bólowi i dłuższemu życiu. Droga ta jest dla nas, czytelników, fascynująca. Poznajemy osobiste (zdrowotne, naturalnie) problemy narratora i jego rodziny. Odkrywamy s...

To książka, która jest napisana z pewnością dobrze i nawet ciekawie, ale sprawiła mi ogromne trudności w czytaniu. Jürgen Thorwald na podstawie spisanych wspomnień swojego dziadka, który również interesował się historią medycyny (wówczas tworzącą się na jego oczach), zmajstrował lekturę, jaką można by nawet wziąć na plażę, gdyby nie to, że pełno w niej bólu. Zupełnie dosłownie, ponieważ najważniejszym wątkiem tej - hm... - powieści jest odkrycie i upowszechnienie znieczulenia. Literacko j...

Lekarze zawsze byli dla mnie grupą godną podziwu. Abstrahując od wszystkich żalów, jakie do nich mam, od patrzenia przez pryzmat stanu naszej służby zdrowia, uważam, że tylko tytan jest zdolny po pierwsze - do przejścia studiów medycznych, po drugie – do wykonywania tego zawodu. Wiem, są zawody cięższe fizycznie, są może bardziej niebezpieczne. Ale nikt tak jak lekarz nie ma na co dzień do czynienia z cierpieniem i śmiercią, nikt jak on nie ma poczucia, że mimo postępu medycyny są przypadki, w k...

Czy kiedykolwiek przyszło ci do głowy, że przyjemnie byłoby żyć w wieku dziewiętnastym i nosić szablę przy boku bądź piękne suknie na krynolinie? A może uważasz, że przez ostatnie dwieście lat ludzkość nie dokonała znaczących postępów? „Stulecie chirurgów” to książka dla ciebie. Stulecie chirurgów, czyli okres gwałtownego rozwoju chirurgii, rozpoczęło się w roku 1846 odkryciem narkozy. Książka Thorwalda koncentruje się na drugiej połowie wieku dziewiętnastego, sięga jednak jeszcze dalej w pr...

"Stulecie chirurgów" ma dla mnie wymiar bardziej filozoficzny, niż historyczny czy popularnonaukowy. Fizyczny ból i cierpienie oznaczają dziś dla nas coś zupełnie innego, niż dla ludzi żyjących na przestrzeni całej historii, aż do wieku XIX i początków XX. Dość powiedzieć, że cesarskie cięcie czy atak wyrostka robaczkowego oznaczały niemal pewną śmierć. Thorwald opisuje nagły i bardzo dynamiczny rozwój deprecjonowanej wcześniej praktyki medycznej. Ten rozwój związany jest ze złamaniem pewnego...

"Niech mi więc będzie wolno opisać przebieg wypadków w taki sposób, w jaki z biegiem lat ukształtował się we mnie jako owoc źródłowych studiów i znalazł odbicie w wielu próbach nadania mu formy literackiej oraz interpretacji". Wymieniona w temacie książka powstała z zapisków dziadka autora, dr H.St. Hartmanna, chirurga, który miast praktykować swój zawód wybrał jego stronę teoretyczną i całe swe życie (z niewielkimi przerwami) poświęcił studiowaniu historii medycyny, w tym chirurgii szczególn...

Zajmująca historia chirurgii nowożytnej: pierwsze udane operacje, pierwsze ocalone dzięki chirurgicznej interwencji ludzkie istnienia, nadzieje i rozczarowania w walce z bólem i śmiercią; odkrycie motod znieczulania, aseptyki i antyseptyki i zastosowanie ich w szpitalach. "Stulecie chirurgów" to książka, od której trudno się oderwać, mimo że opisuje często brudne i nieprzyjemne aspekty leczenia. To książka, której bohaterami są chirurdzy różnych krajów, o różnej wiedzy, walczący ze śmiercią w...

Książka brutalnie pokazuje, jakim macaniem w ciemności była chirurgia jeszcze w XIX wieku. Narzędzia, z którymi ma do czynienia narrator, ów żądny wiedzy chirurg z nowego świata, to nóż rzeźnicki, piła, żelazo. Opowiada, jak prowincjonalny lekarz z Kentucky, który ulega błaganiom umierającej pacjentki, wycina jej na żywo ogromną torbiel. Dzielna kobieta wyje psalmy, pod oknem gromadzi się tłum, który grozi "mordercy" pętlą. Pacjentka przeżywa zabieg, co pozwala także przeżyć chirurgowi. Lekarz ten jednak wkrótce umiera, bo nie znalazł się podobny do niego ryzykant, który wyciąłby mu wyrostek. [...] Autor opisuje eksperymenty z narkozą. Jeden z jej pionierów, który wykorzystuje do znieczulania gaz rozweselający, nie wytrzymuje kpin środowiska, popełnia samobójstwo. Opowieść kończy się spotkaniem z Louisem Rehnem, chirurgiem z Frankfurtu. W 1896 r. zszywa on serce zranionego chłopca, chociaż znakomitości wiedeńskie oświadczyły niedawno, że chirurg, który by kiedyś tego próbował, "na zawsze straci szacunek kolegów". Rehn z lękiem odsłania ów święty organ i widzi, że nie reaguje on gniewem.

Małgorzata Szejnert, "Gazeta Wyborcza"


[Wydawnictwo Znak, 2008]