Książka: Dziesięć dni, które wstrząsnęły światem

Na temat tzw. Wielkiej Socjalistycznej Rewolucji Październikowej, która notabene rozpoczęła się w listopadzie (według obowiązującego wówczas w Rosji kalendarza), nie wiedziałem nic ponad minimum wymagane na lekcjach historii. Tak więc cała moja wiedza o tych wydarzeniach właściwie sprowadzała się do lakonicznej informacji: bolszewicy, to jest komuniści, zrobili rewolucję i następnie wygrali ją ustanawiając dyktaturę proletariatu. To w konsekwencji doprowadziło do powstania państwa socjalistyczne...

„Dziesięć dni, które wstrząsnęły światem" – tak zatytułował John Reed swą wspaniałą książkę. Z niezwykłą plastycznością i mocą opisane są w niej pierwsze dni Rewolucji Październikowej. To nie jest zwykły rejestr faktów, zbiór dokumentów. Jest to taśma żywych obrazów, tak typowych, że każdy uczestnik rewolucji czytając te kartki przypomni sobie podobne wydarzenia, których był świadkiem. Wszystkie te obrazki wzięte z wiru życia doskonale odtwarzają nastrój mas – nastrój, na tle którego szczególnie zrozumiały się staje każdy akt wielkiej rewolucji. [...] John Reed nie był obojętnym obserwatorem, był namiętnym rewolucjonistą, komunistą; rozumiał sens wydarzeń, sens wielkiej walki. To właśnie dało mu tę ostrość spojrzenia, bez której napisanie takiej książki byłoby niemożliwe. [...] Książka Reeda daje ogólny obraz prawdziwej rewolucji mas ludowych – dlatego też będzie miała dla młodzieży, dla przyszłych pokoleń, dla tych, dla których Rewolucja Październikowa będzie już historią, szczególnie wielkie znaczenie. Książka Reeda – to swego rodzaju epos*.


Z ogromnym zainteresowaniem i nie słabnącą uwagą przeczytałem książkę Johna Reeda „Dziesięć dni, które wstrząsnęły światem”. [...] Pragnąłbym, aby książka ta rozeszła się w milionach egzemplarzy i przełożona została na wszystkie języki, daje ona bowiem prawdziwy i wyjątkowo żywy obraz wydarzeń, tak ważnych dla zrozumienia istoty rewolucji proletariackiej i dyktatury proletariatu. Zagadnienia te są obecnie szeroko omawiane, ale nim się te idee przyjmie lub odrzuci, należy zrozumieć całą doniosłość podejmowanej decyzji. Książka Johna Reeda przyczyni się niewątpliwie do wyjaśnienia tej kwestii, która jest podstawowym zagadnieniem międzynarodowego ruchu robotniczego**.



---
* Nadieżda Krupska, "Przedmowa do rosyjskiego wydania", w: John Reed, "Dziesięć dni, które wstrząsnęły światem", przeł. Wiktor Grosz, wyd. Książka i Wiedza, Warszawa 1987, str. 5-6.
** Włodzimierz Iljicz Lenin, "Przedmowa do amerykańskiego wydania", w: John Reed, "Dziesięć dni, które wstrząsnęły światem", przeł. Wiktor Grosz, wyd. Książka i Wiedza, Warszawa 1987, str. 5.